Ciñel genä ber süz belän atalğan tekstologiä digän fänneñ problemaları da şaqtıy ikän. Filologiä fännäre doktorı Zöfär Rämiev söyli:
- Bezneñ bit inde grafika ike märtäbä almaşınğan. Bu ber, ikençedän tatar ädäbi tele 20 ğasır başında formalaşıp citä. Aña qädär ädäbi telebezneñ ütkäne – borınğı tatar ädäbi tele bulıp yörtelä. Şunlıqtan bügenge uquçığa birgändä niçek birergä, bu äsärneñ avtorı kem digän sorawlar tua. Äsär berniçä variantta bulırğa mömkin, bügenge uquçığa qaysın täqdim itärgä. Ägär isän bulsa qaysı variantın birer ide, äsärlärne tomnarda niçek urnaştırırğa digän sorawlar tel belgeçlärenä yış birelä. Ğädättä, bez klassiklarnı Tuqaylarnı, Ğafurilarnı xronologik tärtiptä biräbez. Şiğerlärne, proza äsärlären dä ayırım tuplap, şulay uq xronologik tärtiptä birergä tırışabız. İñ soñğı problema bolarğa iskärmä häm añlatmalar yazu. Çönki ul äsärlär şaqtıy yıllar elek icat itelgännär häm bügenge uquçı ul yazmalarnıñ böten eçtälegen, yazılğan fikerne añlap citkermäskä mömkin. Şunıñ öçen inde bez alarğa añlatma ayazırğa tieş bulabız. Bezneñ konferensiä ike seksiägä bülende. Berençese borınğı zaman häm 17-18 ğasır tekstologiäse turında süz bardı. İkençesendä yaña zaman ädäbiät tekstologiäse yäğni 19 ğasırnıñ axırı 20 ğasırnıñ başı. Doklatçıylar arasında bezneñ institut ğalimnäre genä tügel, ä universitet, pedagogiä universitetı, Çallı institutı ğalimnäre dä buldılar. Mondıy tiptağı utırış berençe tapqır. Kiläçäktä bu konferensiädäge materialların tuplap cıyıntıq itep çığaraçaqbız. Sez filologiä fännäre doktorı Zöfär Rämiewnı tıñladığız.
Tik ğalimnär tatar ädäbi mirasınıñ problemaları belän genä yäşämi bit. Alarnıñ da aşıysı da, yäşise dä bar. Xezmät xaqı az dip zarlanalar alar:
- Bilgele bulğança institutta bezneñ fanatiklar eşli, eş xaqı bik az. Çönki bez byudjetta utıruçılar. Menä ölkän fänni xezmätkär, fännär kandidatı 3000, fännär doktorı 4000 ala. Monnan tış, tekstalogiä, yäğni borınğı ädäbi mirasnı bügenge köndäge xalıq uqıp- añlar xälgä citkerü buyınça eşläwçe belgeçlärgä eşlärgä institutta urın da yuq ikän.
- Bezneñ 20 ğasır başındağı klassiklarıbıznıñ fänni, akademik yazmaların ör-yañadan äzerlärgä waqıt citte. Ämma bezneñ kadrlar,ştatlar citmi. Aspiranturağa kilälär iptäşlär, yaqlıylar läkin ştatta urın bulmaw säbäple kitep baralar inde.Tatarnıñ ädäbi mirası meñ yıllar belän isänlänelä. Bügenge köndä tatar uquçısı “Qissa Yosıf” kitapların, yä bulmasa, Märcäni kebek, Riza Fäxretdin kebek ğalimnärneñ xezmätlären uqı ala ikän, şuşı tekstologlarğa räxmätle. Çönki, inde xalıq onıtıp barğan ğäräp yazuındağı , çuar tel belän icat itelgän bu mirasnı alar xäzerge uquçığa citkerälär. Ä citkerelmägännäre, arxiv, mirasxanälärdä tomnar belän xisaplana dilär alar. “Tatar ädäbiäte tekstologiäse mäsäläläre” dip atalğan cıyılışta, şuşı öyränelmägän miras turında da süz bardı.
Röstäm İsxaqi.
