Mäğlüm buluınça, Rusiädä 4 noyäbr könendä bıyıl berençe tapqır Xalıqlar berdämlege köne bäyräm itelä. Kalendärgä qızıl kön sıyfatında kertelgäç, yağni räsmi bäyrämnär isemlegendä urın alğaç, bu könne xalıq yal itä. Berençe tapqır bulğanğamı, Başqortstanda bu bäyrämgä xaqimiätlär tarafınnan älläni zur ähämiät birelmäde. Şulay da prezident Mortaza Räximov respublika xalqına şuşı bäyräm uñayınnan qotlaw belän möräcägät itte. Rusiädäge yaña bäyrämgä zur bäyä birelgän älege qotlaw respubliknıñ barlıq räsmi mäglümat çaralarında basılıp çıqtı.
Xalıqlar berdämlege köne bäyräme bar ildäge kebek ük Başqortstan xalqı arasında da qarşılıqlı fikerlär tudıra. Xalıq fikeren beleşü näticälärenä qarağanda, küp kenä respondentlar bu bäyrämne tanımawların belderä. Ayıruça urta häm ölkänräk buın wäkilläre yaña bäyrämne önämi ikän. Uylap çığarılğan, barmaqtan suırıp çığarılğan yasalma bäyräm, dip qabul itä anı küplär. Şul uq waqıtta Başqortstandağı baytaq keşe 7 noyäbr köneneñ bäyräm bularaq beterelüenä qänägätsezlek belderä. Tarix bitlären sızıp taşlap bulmıy, 7 noyäbr köne dä bäyräm sıyfatında saqlansın ide, dip teli ayıruça ölkän buın keşeläre. Çönki bu bäyräm alarnıñ yäşlegen iskä töşerä, üzläreneñ distä yıllar buyı çın küñeldän ışanıp kilgän däwläteneñ iñ zur bäyräme bularaq añnarına señep qalğan. Şuña kürä dä alarğa 7 noyäbr köneneñ beterelüe häm anıñ urınına başqa törle bäyräm kertelüe awır qabul itelä.
Başqortstandağı kürenekle tatar ğalime, professor Sufiän Povarisov ta elekke yıllarnı sağınıp iskä töşerä. “Min front yuların da üttem. Anda bez törle millät keşeläre bertuğan kebek doşmanğa qarşı köräştek, - di Sufiän ağa. – Ä xäzer elekke soyuzdaş respubliklar tarqalıp qına qalmadı, ä Rusiä eçendäge xalıqlar arasında da duslıq, tatulıq kimede. Bu üzençä ber virus, tiz tarala torğan çir kebek. Ul çir Tatarstan belän Başqortstanğa ğına ütep kermäsen ide. Ä monıñ öçen Rusiä citäkçelege xalıqlar arasında tatulıqnıñ nigeze bulırlıq milli säyäsät proğramamsın eşlärgä tieş häm anı härdaim tormışqa aşırırğa omtılırğa tieş. Ayıruça Tatarstan belän Başqortstan xalıqlarınıñ milli-mädäni mänfägätläreneñ citdi isäpkä alınuı möhim”.
Xalıqlar berdämlege köne uñayınnan kürenekle kompozitor Rim Xäsänovnıñ fikerlären dä beleştek. Ul Xalıqlar berdämlege köne bäyrämen tanımawın äytte. “Bu bäyräm älege dä bayağı bezneñ ilneñ bürokratik maşinası uylap çığarğan yasalma bäyräm, - di Rim Xäsänov. – 7 noyäbr bäyrämen betergäç, xalıqnıñ açuın kitermäs öçen şuña almaşqa uylap tabılğan uydırma bäyräm genä. Şuña da anı xalıq üz itmäs kebek. Älbättä, artıq ber yal köne bularaq här keşegä faydalı inde ul. Ämma xislärne quzğata torğan tantana tügel bu”. Rim äfände süzlärençä, ildäge xalıqlarnıñ duslığın, berdämlegen, nindider bäyräm köne uylap tabıp qına nığıtıp bulmıy. Monıñ öçen il türäläreneñ köndälek xästärlege, barlıq millätlärgä dä tigez itep qaraw kiräk.
Respublikadağı tanılğan tatar rässamı Wäğiz Şäyxetdinovnıñ da bu bäyrämgä mönäsäbäte qarşılıqlı. Küz buyaw öçen genä uylap çığarılğanğa oxşıy bu yaña bäyräm, di Wäğiz äfände. Äye küpme keşe bulsa, Rusiädä ğämälgä kerep baruçı Xalıqlar berdämlege köne dä şul qadär fiker tudırırğa mömkin. Ämma yaña bäyräm iğlan itep kenä ildä çın berdämlekkä ireşep bulmayaçağın hämmä keşe añlıy bulsa kiräk.
