Accessibility links

Färit Urazaev: “Bäläbäy gimnaziäsendä törle millät balaları uqıy”


Soñğı 10 yılda tatarlar küpläp yäşägän Rusiä töbäklärendä millättäşlärebezneñ mädäniäte, uqu, belem alu däräcäse kütärelä bara. Töbäklärdä tatar yäkşämbe mäktäplären açu, tatar gimnaziälären buldıru näticäsendä uñışqa ireşep bula. Moña misal itep, Başqortstannıñ Bäläbäy şähärendä 10 yıl elek tatar gimnaziäseneñ oyışıp kitüen äytep bulır ide.

Bügenge köndä uñışlı eşläp kilüçe Bäläbäy gimnaziäse Rusiä territoriäsendä, Tatarstannan tış barlıqqa kilgän tatar gimnaziäläreneñ berençese. Älege gimnaziä üzenä kürä tatar gimnaziäläre arasında üzençälekle häm bäräkätle uqu yortı. Gimnaziä sälätle balalarğa belem birüçe uqu planı buyınça eş itä. Äytik, ingliz tele häm informatika däresläre 2 sıynıftan uqıtıla başlıy. Ä 5 sıynıftan balalar tatar xalqınıñ tarixın uqular. Şulay uq, tarix, tabiğät beleme, muzıka, xezmät, fizik künegülär häm Başqortstan mädäniäte däresläre tatar telendä alıp barıla. Şunı äytergä kiräk, Bäläbäy gimnaziäse direktorı Nurmöxämmät Xösäinov üzendä tatarça belem alğan yeget – qızlarnıñ küplären Qazan yuğarı uqu yortlarına belem alırğa alıp kilä häm alar belän bergä yuğarı uqu yortlarına kerü imtixannarın birgändä borçılıp yöri.

Bäläbäy gimnaziäse yubileena Qazannan Tatarstannıñ mäğärif ministrlığı isemennän töbäklärdä belem birü bülegeneñ baş belgeçe Röstäm Xäibraxmanov, Bötendönya tatar kongressı başqarma komitetı wäkile, Rusiä tatarlarınıñ milli – mädäni möxtäriäte räistäşe Färit Urazaev, Çallıdan yazuçı Aydar Xälim bardılar. Säfärdän qaytqaç Färit äfände bäyrämneñ niçek uzuı turında tulıraq mäğlümat birde.

“Bu bäyräm bik matur itep, tantanalı häm matur itep uzdı. Şuşı gimnaziäne 10 yıl elek açırğa yärdäm itkän administratsiädän, cämäğätçelektän, ata – analar arasında barlıq şäxeslärne dä cıyğan ide. Monda Başqortstannıñ Bäläbäy şähär başlığı, mäğärif bülegennän dä keşelär kilep gimnaziäne zurlap qotladılar. Kiçädä küp kenä uqıtuçılarğa maqtaw gramotaları tapşırıldı. Bu gimnaziä turında küp kenä imeş – mimeşlär, şaw – şular yörsä dä, alar administratsiä belä, xakimiät belän qulğa – qul totınışıp, bergäläşep eşlär alıp baralar. Häm näticäläre dä bar. Alarnıñ uqu barışında cämğiätneñ öç törle zakazına alar tögäl cawap birälär. Berençese, alarda uqıy torğan balalar saw – sälämätlär. Anda sälämätlek kompleksı tözep, şuşı eştä eş alıp barıla. Altı yıl inde alarnıñ karantinğa yabılğannarı yuq. İkençedän, uqu yunäleşendä. Alarnıñ gimnaziäsen tämamlağan balalarnıñ 80-90 % yuğarı uqu yortlarına uqırğa kerä. Öçençedän, bu gimnaziädä uquçılarnıñ 10 yıl däwerendä militsiägä çaqırtılğanı yuq. Yäğni tärtip yağınnan ideal'däräcädä eşlär alıp barıla. Äytergä kiräk, Bäläbäy gimnaziäsendä törle millät balaları uqı. Yäğni, bu tatar här cirdä üze genä kiläçäkne bilgelämi, ä başqa millät wäkillärenä dä qul suza. Bügenge köndä Bäläbäy şähärendäge tatar gimnaziäse ul böten Räsäy töbägendäge gimnaziälärgä küp kenä yaqtan ürnäk bulıp torırlıq”.

Bügenge köndä 10 yıl däwerendä eşläwçe gimnaziäneñ tatar milläten üsterüdäge role ğayät zur. Häm saw – sälämät, añ- belemgä iä bulğan häm milli traditsiälärdä tärbiälängän, cämğiätneñ iminlegen tä'min itüçe yäş buın ul bügen, kön qadağınıñ taläbe.

Gölnaz Şäyxetdin

XS
SM
MD
LG