Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğıraq: atnakiç parlament saylawları


15.dikäberdä Ğıraqta parlament saylawları ütä.Çit illärdä yäşäwçe ğıraqlılar tawış birä başladı inde. Farazlarğa qarağanda 4 million ğıraqlı 275 deputattan torğan yaña parlamentnı saylayaçaq.Parlament üz çiratında ilneñ premyer häm prezidentın saylıy.Şuşı saylawlarğa 200dän artıq säyäsi firqa häm 7meñläp namzät qatnaşa.Küzätüçelär xalıq saylawlarğa küpläp qatnaşır häm köç qullanu tawış birügä qomaçaulamas dip ömed itä. Ğıraqlılar bıyıl inde 3märtäbä tawış birä.

Saylawlarğa Ğıraqta Säddämnän sonğı säyäsi protsesta başqa ber borılış noqtası dip qarala. Säddämneñ bärep töşerelüennän yäğni 2003.yıldan son ğıraqıllar berençe märtäbä waqıtlı tügel ä kiñäytelgän mandatı bulğan parlament saylıy.Dubayda urnaşqan Farsı Qultığın Tikşerü Üzägendä cirle belgeç Mustafa Alani

Bez äle 4 yıllıq xökümät turında söylibez, xalıq başqa saylawlarğa qarağanda moña ciddiräk qarıy.Alar moña kübräk ähämiät birä çönki bu ilneñ häm Ğıraq cämğiäteneñ kiläçäktäge yazmışın bilgeliäçäk.Bu saylawlar Ğıraqnıñ kiläçägenä zur täsir yasayaçaq.

Ğıraqta mäzhäplär arasındağı doşmanlıq häm köç qullanu säbäple wazğiät bik qatmarlı.Ğıraqta şığılar san yağınnan in küp häm in täsirle. Säddäm waqıtında çitkä qağılğan şığılar ğıynuarda saylanğan xökümättä östenlek itep modern tarixta berençe märtäbä xakimiätneñ tämen aldılar.Alani radiobızğa şığılarnıñ ruxi citäkçese Ayatolla Ali al-Sistani şığılarnı tawış birergä qıyulandırsa da ,üze ber säyäsi firqanı da yaqlamıy dip äytte.Ğıraq şığılarınıñ töp säyäsi partiäse Berläşkän Ğıraq İttifaqı. Anda küpçelek dini partiälär şulsanda Ğıraqta İslam İnqilabı öçen Yuğarı Şura, Daawa partiäse häm Moqtada al-Sadrnıñ xäräqäte kerä. Ğıraq belän ozaq yıllar idarä itkän sönni azçılığı bu märtäbä saylawlarğa boykot itmi.Alani qaraşınça sönnilär boykotqa qarağanda saylawlarğa qatnaşsa kübräk qazanaçaqların añlağan. M.Alani tağı bolay dip säyläde:

Minemçä sönnilär bigräk tä ğäräb sönni partiälärendä buluçılar Ğıraq qarşılıq kürsätü xäräkäte belän nindider kileşügä ireşkän. al Zarqavi, ğäräb mucahidläre tügel ä säyäsi protsessnı yaqlayaaçq qorallı törkemnär belän.Min moña sönni diplomatiäsendä möhim üzgäreş dip uylıym.Sönnilär küpläp qatnaşır digän fikerdämem.

Al-Qaida häm başqa 4 islamçı törkem internet säxifäsendä saylawlarğa qatnaşunı islamğa qarşı eş dip yazıp çıqqan ide Ğıraqta küp kenä sönnilär ğıynuar saylawlarına qatnaşmau,boykot iğlan itünen yalğışlıq buluın añladı.Çönki bu parlamentta şığılarnıñ sanın arttırdı ğına. Küräsen xäzer alar irtägäge saylawlarğa küpläp qatnaşıp,parlamentta şığılar sanın kimetergä tırışaçaq.Kördlärgä kilgändä alar saylawlar aftonomiäne saqlarğa yardäm itär dip ömed itä Körd Berektäşlegendä ike töp fraksiä bar. Körd Demokratik Partiäse häm Kördistan Patriotik Berlege.Alar körd saylawçılarnıñ tawışın alaçaq dip kötelä. Saylawlarda töp problema bulıp iminlek mäsäläse tora. Sişämbedä sönillärneñ namzäte Mizhar al-Dulami Ramadidä atıp üterelde.Ul İrekle progress partiäneñ citäkçese ide .Londonda urnaşqan Jane İnformatsion Group öçen yaqın könçığıştağı wazğiätne qarap barğan David Hartwell :

üktäberdä konstitutsiä referendumındağı kebek bu saylawlarğa qatnaşuçılar sanı artaçaq. Küpläp keşe qatnaşır , köç qullanu da bälkim xökem sörä. referndumnnan elek tä köç qullanu bulaçaq dip äytelsä dä bulmıy qaldı

Şulay da Ğıraqta qatı iminlek çaraları kürelgän, çiklär yabılğan.Saylawlar säbäple bügennän başlap 5könlek yal iğlan itelde Ğıraqta färidä xämit
XS
SM
MD
LG