Accessibility links

Semberdä tatarça konsertlar yışaydı, läkin alarda milli tärbiä birügä iğtibar sayığa bara


Elegräk tatar konsertları siräk bula digän zarlanular işetelä ide. Xäzer isä Qazan artistları Sembergä yulnı yaxşı belälär: atna sayın konsertlar. Biletlar satılmasa, bulmas ta ide. Dimäk, xalıq konsertlarda täm taba. Dimäk, mäktäplärneñ tamırın qorıtqan, teatrlar bulmağan şartlarda konsertlar milli tärbiäneñ töp çarası bulıp qala. Läkin tamaşalar mondıy ixtıäcğa, mondıy taläpkä tieşle däräcädä cawap birä dip äytü qıyın.

Menä “Solyanka” dip atalğan törkem. İseme dä ällä nindi inde, ciseme dä şundıyraq. Ölkän yäştäge tamaşaçını, mäsälän, cırçınıñ kendege tügel – tawışı, milli moñı kübräk qızıqsındıra.

“Bälki kendek kürsätep yörergä yaratuçı yäş qızlarıbız näq şul säxnä ostalarınnan ürnäk alalardır da”, di milli xäräkät aktivistı Rozaliä xanım Matrosova. Kiemnäre dä ätäçneken xäterlätä, di ul. Şul uq waqıtta tamaşaçı “Säydäş” isemle bayu törkemen bik cılı qabul itte.

Şundıy uq uñay mönäsäbätkä Zölfiä Arslanova oyıştırğan konsertta çığış yasağan tıynaq häm mölayım biyuçe Ruşaniya tutaş ta layıq buldı. Tamaşaçını milli moñ belän läzzätländergän Rabiğa Sibgatullina ayıruça cılı qabul itelde. Böten xalıqnı berdäm cırlatunı anıñ canına ütep kerä alğan cırçı ğına bulırğa aladır inde. Ä Rabiğa xanım moña ölgäşte: böten zal anıñ belän bergä, ayägürä basıp, “Kübälägem”ne başqardı. Tänäfes waqıtında kibetkä barıp büläklär alıp kilü, aña “yäşlegemne iskä töşerüeñ, yäş buınğa milli moñnı iñderüeñ öçen”, dip räxmät süzläre dä äyttelär. Şunısı da möhim: Zölfiä Arslanova yıl sayın Sembergä tamaşa alıp kilä. Häm yıl sayın anıñ tamaşaları kamilläşä bara.

Ä menä ğorurlığıbız bulğan Xäniä konsertı ikençeräk qabul itelde. Konsert “Üpkäläsäñ, äydä üpkälä”dän başlanıp, ike yäş cırçı başqaruında Xäniäneñ elekke cırlarınnan tözelgän popurri belän tämamlandı. Näq şuşı ike nomer iñ zur alqışlarğa layıq buldılar da. Yaña cırları isä “Xäniäneñ üseşe tuqtağan, sänğati zäwığı sayıqqan“, digän süzlärgä säbäp buldı. Ä konsertta täqdim itelgän çegän biyue, urıs val'sı, aerobikalar “priçem tut tatar tamaşası”, digän fiker uyattı. Yäş cırçılarnıñ qumirı bulğan Xäniäneñ dä milli tärbiägä art yağı belän borıluın tamaşaçı ayıruça awır qabul itte. Şundıy uq talantlı, şundıy uq diärlek däräcädä xalıq mäxäbbäten yaulağan Räsim Nizamov ta milli moñıbızğa bu yulı saranlıq kürsätte. Xäyer, monda kollektivnıñ citäkçese kompozitor Marsel' İvanovnıñ tä'sire köçleräkter, dip, Räsimne aqlarğa da tırışıp bula. Yäş cırçılar Alsu Xäbibullina, Aygöl Bariewa, Bulat Niğmätullinnar repertuarında da Marsel'neñ cırları küpçelektä bit. Dimäk, kompozitor citäklägän törkemnärdä xalıq moñına ällä ni urın qalmıy, digän näticä yäsargäa turı kilä. Citäkçegä tağın ber üpkä belderde tamaşaçı. İke qız ber mäğribi xoreografiä, ber şärqi “qorsaq biyue” belän çıqtılar. Alardan tatar ise kilmäde inde, älbättä.

Ä İlnar Säyfiev alıp kilgän kollektivtağı ber biyuçe trusik belän genä qaplanıp, osta biyu belän tügel – botlarınıñ zifalığı belän tamaşaçı mäxäbbäten yaularğa uylağan, küräseñ. Läkin mondıy kostyum tatar äbilären “Ästägfirulla” dip utırırğa mäcbür itte. Çınlap ta, säxnäne plyaj belän butarğa kiräkmäs ide inde möselman qızına.

İlnar Säyfiev üze milli moñı belän xalıqnıñ tirän mäxäbbätenä layık buldı. Kiläçäge ömetle kürenä. Tamaşaçı arasında “yuq-bar selkenülär urınına üze kübräk cırlasa ide” dip äytüçelär dä buldı. Bu konsertnıñ tağın ber üzençälegenä tuqtalıp ütü kiräkter. Niyaz Väliev tatarça rep – gitarada milli köylärdän tözelgän poppuri belän çıqtı. Tatar cırı zamanağa yaraqlaşsın, disäñ, anısı da yarıydır. Läkin qaş tözätäm dip, küz çığaru ixtimalı da bar— törleländerü digäne millilekne yuğaltu xisabına bulmasın ide. “Zamança” digän süz üze ük saqlıq taläp itä. Zamanası – globalizatsiä digän şartlarnı añlata. Ä bu “globalizatsiä” şawqımında, mäğlüm ki, milli üzençäleklärgä urın qaralmağan.

“Zamança” digäne elegräk milli moñğa yarıysı ğına iğtibar birgän Räsim Nizamovqa da qağılğan änä. Konsertqa näq anıñ iseme tamaşaçını cälep itkän dä inde. Xäyer, bu yulı 1500 tamaşaçınıñ baytaq öleşen bik tä ozaq kötterep kilgän Rezeda Töxfätullina belän Alsu Xisamieva da kitergänder. Äytik, 12 yıl buyı Sember yaqlarında kürenmägän Alsu ayıruça oluğ alqışlarğa layıq buldı. Bigräk tä anıñ Qazan yubileena bağışlap üze yazğan cırın tamaşaçı 10 minut çaması suzılğan ovatsiä bäyäläde.

Ayrat İbrahim, Sember

XS
SM
MD
LG