Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqtağı kiläçäk xakimiat xaqında farazlar: sönnilärneñ qatnaşuı qan qoyunı tuqtatırmı?


Ğiraqta pänceşämbedä uzğan parlament saylawlarınıñ berençel näricäläre şunı kürsätä - Bagdadta tawışlarnıñ zur öleşen Ğiraq şığıylarınıñ Berläşkän İttifağı yawlağan. Köçlärneñ başqalada niçek bülenüe bar ilgä dä xasmı, häm bu Ğiraqnıñ säyäsi mäydanın qoruğa nindi yoğıntı yasar - şuşı sorawlar Ğiraqta ğına tügel, annan çittä dä küplärne borçıy.

Ğiraq saylawlarınıñ berençel näticäläre älegä başqala Bagdadta ğına bilgele, şul sannar 59 protsent tawışnıñ anda şığıylarnıñ Berläşkän Ğiraq İttifağı tarafınnan yawlanuın kürsätä. Sönni ğäräplärneñ Tatulıq Frontı isä añardan şaqtıyğa qalışa, anı yaqlaw älegä 19 protsent tiräsendä genä dip xäbär itelä. Saylawlarnıñ Bagdad häm anıñ tiräsendä niçek ütüe Ğiraq kiläçäge öçen bik möhim, şuşı saylaw bülgese ildä iñ zurı bulıp tora häm annan Ğiraq parlamentına başqa töbäklär belän çağıştırğanda öç märtäbä kübräk deputat saylanaçaq.

Tawışlarnı sanaw äle dä däwam itä, ä säyäsätçe wä törle belgeçlär inde şul berençel näticälärgä qarap Ğiraqnıñ kiläçäktäge säyäsi säxnäsen abaylarğa tırışa. Dubaydağı Farsı qultığın öyränü üzägennän Mostafa Alani, älegä şığıy İttifağınıñ yaña parlamentta iñ zur köç bulaçağı farazlansa da, kiläçäk xökümätne fäqät ul ğına bilgelär dip äytep bulmıy, di:

"Ğomumän alğanda, min anda xökümätne bilgelärlek ber genä törkem bulır dip uylamıym, xätta üzara berläşkän ike törkem dä bulmas. Bu eştä qatnaşırlıq töp köçlär rätennän kimendä biş törkem xaqında süz yörtep bula", di Mostafa Alani.

Alani, şul biş törkemneñ iñ zurısı, älbättä, şığıylarnıñ berläşkän Ğiraq İttifağı bulaçaq dip farazlıy. İkençe möhim säyäsi qüwät bulıp, anıñ fikerençä, kördlär, alarnıñ Kördstan Watandar Berlege häm Kördstannıñ Demokratik partiäse tora. Dönyawi berläşmä - elekke premyer-ministr İyäd Ğälläwi citäklägän Ğiraq Milli İsemlege, häm xäzerge premyer urınbasarı Äxmät Çäläbineñ Milli Kongress berektäşlege şulay uq Ğiraq parlamentına ütär dip kötelä.

Ämma küzätüçelär säyäsi kiläçäk xaqında törle farazlar qılsa da, ixtimal berektäşleklär turında söylärgä älegä irtä digän fikerdä. Östäwenä, elegräk Ğiraqtağı säyäsi täräqqiattän beraz çitläşkän sönni ğäräplär bu yulı tawış birüdä şaqtıy äwzem qatnaştı. Mostafa Alani, bu wäzğiatne üzgärtä ala dip uylıy. Ğiraq xalqınıñ yaqınça 20-läp protsentın täşkil itkän sönnilär Saddam çorında xakimiat başında torsa da, amerikannar kilü belän berençe urınğa küpçelektäge şığıylar çıqtı, ä sönnilär üzlären kimsetelgän xäldä toya başladı. Alarnıñ Tatulıq Frontı citäkçelärennän berse, islam partiäse wäkile Bahaldin Ğabdulqadıyr, sönnilärneñ bu saylawlarda küpläp qatnaşuı Ğiraq säyäsäten totrıqlandıra ala dip belderä:

"Bu saylawlardan soñ bez yaña parlamentta köçlärne tigezläştererlek zur sönni wäkillege bulır dip ömetlänäbez. Elekkelärendä sönnilär citärlek tügel ide, şuña da yaña parlament Ğiraq xalqınıñ bar qatlamnarın wäkillek itkän qüwätle xökümät qorırlıq xäldä bulaçaq. Häm şul xökümät Ğiraqnı xäzerge krizistan arındıraçaq", dip ömetlänä sönni ğäräp citäkçeläreneñ berse.

Qayber küzätüçelär, sönnilärneñ Ğiraqtağı säyäsi täräqqiatkä quşıluı ildäge qan qoyunı da tuqtatuğa öleş kertä ala, digän fikerdä. Ser tügel, ğisyan nigezdä näq menä sönni töbäklärdä kiñ cäyelgän. Yänä Mostafa Alani:

"Bez saylawlarnıñ bik tınıç ütüen kürdek häm bu säyäsi kileşü näticäse ide. İkeme, öçme qorallı törkem tawış birüne xörmät itäçägen beldergän ide, häm alar üz süzendä tordı. Minemçä, bu keşelär inde säyäsi uyınnıñ ber öleşe bulıp tora. Qan qoyu säyäsi alımnar yardämendä kontrol'' itelä ala", di Dubaydağı tikşerenü üzägennän Mostafa Alani.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG