Tobol şähärendä uzğan “Seberdä islam sivilizatsiäseneñ tarixı, ğöref-ğadätläre häm bügenge xäle” dip atalğan fänni-ğamäli konferensiädä qatnaşqannar tatar tübätäye kigän yäş yegetlärneñ oyıştıruçılarğa yärdäm itep yörüenä ixtiar itte. Bu konferensiä sebergä islamnıñ ütep kerä başlawına 610 yıl tuluğa bağışlandı. Uzğan çığışıbızda äytkänebezçä, çaranı Tömän töbägeneñ tatar ictimaği oyışması “Miras” ütkärde. “Miras” älegä yäş oyışma. Anıñ räsmi terkälüe dä sentäber ayında ğına buldı. Oyışmanıñ küpçelege, tübätäyle yegetlärneñ süzlärençä, qırıqlabı yäş yeget häm qız. “Miras” tatar ictimaği oyışması yäşläre äytkän banner, yäisä zur taqta İrteş yılğasın çığıp tawğa kütärelgäç, Tobolğa kerä torğan yulğa quyılğan. Anda “Tuğan seber cirebezdä bergäläşep, şatlanıp yäşärgä yazsın!”- dip yazılğan. Yazunıñ ğömere ozın bulsa, ozaqlamıy Tobol şähärenä ağılaçaq turistlarnıñ da ixtiarın cälep itäçäk. Äle yaña ğına Tobol şähäre Mäskäw, Peterbur häm başqa zur qalcalardağı tur şirkätlärneñ wäkillären qabul itte. Alarğa kiläçäktä turistlarnı seber cirenä cälep itü mömkinlekläre kürsätelde. Bu proyektta Seber tatar mädäniät üzäge dä çitä qalmadı. Üzäkneñ muzey bülege belgeçe Rawilä Kutumova häm mädäniät bülege belgeçe Rimma Xäbir'yanova:
“Bezneñ proyekt “Seber tatarlarnıñ tarixına säyäxät” dip atala. Bu säyäxät tarixtan başlana Küçem xan häm Süzge xanbikä zamannarınnan. Süzge xanbikäne 15 yäşlek mäktäp uquçısı Adiä Xäkimova uynadı. Annan soñ bez xalqıbıznıñ bäyrämnären, ğöref- ğädätlären: “Sabantuy” nı, “Kiçke uyın”, “Aulaq öy”lärne kürsättek. Här bäyrämgä 2-3 minutlap waqıt birelde. 40 minut eçendä turistlar üzläre milli aşlar: käpäç bawırsaq, käreş onaşı, it pilmäne, pärämäç peşerep aşap ta qaradılar, borınğı äbi-babalarıbız niçek may yazğan bulsa may yazdılar, qul tegermänendä on tarttılar. Bu proyekt tormışqa aşsın disäk, İrteş belän Tobol yılğaları quşılğan urında tatar öe tözelergä tieş. Turistlar balıqlar totıp, munçalar kerep bezneñ ğöref- ğädätlär belän yaqınnanraq tanışa alsın öçen. Bu proyektnı äzerlägändä mädäniät üzägeneñ böten keşese- 50 läp xezmätkär qatnaştı. Çittän dä keşelär çaqırdıq. Ber ay buyı yoqlamadıq diärgä bula”.
Seber tatarlarınıñ kön küreşenä säyäxätne äzerlägän tatar mädäniät üzäge xezmätkärläre bu icadi xezmätläre böre bulıp qına qalmıyça, citärlek däräcädä finanslanıp çäçäk atsın ide dip telilär. Qırıq minutlıq aldınğı tamaşa öçen genä dä alar 50 meñ sum aqça sarıf itkännär.
Nail Alan Tömän
