Üzbäkstanda 3 tapqır prezident bulıp saylanu tıyılsa da, idarä tarafınnañ Karimovnıñ saylawğa qatnaşuına qarşılıqlar kürenmi. İdarä xökümättäge tänqiytçe tawışlarnı basıp, xalıqara küzätüçelärneñ saylawnı küzätüenä çikläwlär kertelde. Başqala häm başqa şähärlärdä isä saylaw aldınnañ iminlek çaraları arttırıldı.
Çınlıqta, saylawnıñ demokratik bulmayaçağı inde kön kebek açıq. Oppozisiä partialarınıñ saylawğa qatnaşuı röxsät itelmägän, ä qalğan 3 namzät isä Karimovnı yaqlı. Şulay bulğaç, 18 yıl prezidentlıq wazifasında qalalğan Karimov, 3. tapqır ber 7 yılğa prezident bulıp saylanuına şik dä yuq.
Läkin, Karimovnıñ namzät buluı xoquqi yaqtan ni däräcä qanuni, busı çiterekle mäsälä. Üzbäk konstitusiäsenä kürä anın tağın ber tapqır saylanuı mömkin tügel. Elekke kommunist partiäse töräse, 1995 häm 2000 yılda ike tapqır referandum aşa möddäten ozata alğan ide.
Yewropada iminlek häm xezmättäşlek oyışmasınıñ saylaw küzätü bülege äytüençä, Üzbäkstanıñ saylaw idaräsinnäñ yäisä 3 namzät tarafınnañ Karimovnıñ kiläse möddät öçen saylanuı mäsäläsenä qarata qanuni ber çara kürelmägän. Oyışmanıñ süzçese Urdur Gunnardottir, bu xaqta bolay söyläde,
“Saylaw çaraları turında matbuğat çaralarında bik äz söylilär häm anda ber nindi dä qarşı qaraşlar urın almıy. Namzätlär arasında bäxesläşülär dä kürenmi. Saylawçı xalıq belän bik siräk bulsa da oçraşular bula. Häm bez oçraşqan qayber keşelär, namzät bularaq taqdim itelgän 3 namzät xalıq arasında bik ük tanılmawın äytä. Namzätlärne saylaw mömkinçelegeneñ bik äz buluı turında söylädelär.”
Üzbäk idaräse, saylawlarğa ällä ni zur iğtibar birme kebek kürensälär dä, Karimov häm qalğan 3 namzät Üzbäkstannıñ törle tübäklärendä tawış alu mömkinçelege zur bulğan şähärlärgä barıp xalıq belän oçraşa. Karimovnıñ xalıq belän oçraşu waqıtında, zur iminlek çaraları kürelä. Cizzax şähärendäge ber saylawçı monı bolay añlattı:
“Böten cirdä xäräqät tuqtatıldı, Cizzax şähärenä kergän maşina, keşelär tuqtatılıp tikşerelde. Böten şähär eçke eşlär häm däwlät iminlek minstrlıqları köçläre tarafınnañ uratılıp alındı. Oçraşuğa şuşı mäxsus äzerlängän keşelär kertelde.”
Iminlek arttırılğan tağın ber tarmaq, çit il wäkelläre häm jurnalistlärgä qarşı bulğan çikläwlär. Saylaw turında tapşıru äzerlärgä telägän jurnalistlärgä Üzbäkstanda barı tik ber atna qalırğa röxsät itelä. Xättä bu ay başında Üzbäkstanğa barğan YİXO wäkelläreneñ vaizaları da kiçekterelep birelgän. Xökümät şul uq waqıtta kiläçäk wäkillärneñ sanıñ 30ğa kimetep, alarğa bik az waqıtta qalırğa röxsät itkän.
Karimov turında tänqitlärne açıqtan äytüe belän tanılğan Britaniäneñ Taşkänttäge elekke ilçese, Craig Muller azatlıq radiosına saylaw waqıtnda Üzbäkstandağı säyäsi xällär turında bolay äytte.
“ Karimov bik qatı diktator. Anıñ belän xezmättäşlek itärgä teläwçe xökümät bik azdır. Şuña ul prezident bulğan mödäättä, küpmegä belgele tügel, läkin il säyäsi yaqtan könbatıştan çiklänüe artaçaq dip uylıym. Läkin ber närsäne dä onıtmasqa kiräk, könbatış illläre Üzbäkstan belän iqtisadi alın-bireşne däwam itteräçäk. Şulay da bu ul qadär möhim tügel. Kärimov Rusiä häm Qıtay tarafınnañ köçle yaqlaw kürgän çağında, könbatışqa bik ixtiyacı bulmağanın da iskä alır. Şul uq waqıtta Putin dä üz köçendä qalırğa teli, şuña bu köçle mönäsäbätlär äle bolay däwam itär.
Tağın ber soraw, ğinwar ayında 70 yäşenä citäçäk Kärimov, yaña möddätne tämamlıy alırmı? Nigä digändä, soñgı aylarda Karimovnıñ sälämäteneñ naçarayuı häm saylawlardañ soñ çit ildä däwalanırğa kitärgä niätläwe turında imeş-mimeşlär bar.