Accessibility links

Ärmäniä: Futbol säyäsäte nizaqlarnı xäl itärme?


Ärmänia prezidentı Serj Sarkisian Törkia belän özelgän mönäsäbätlärne yañadan torgızırğa omtıla. Ul bu maqsattan Törkiä prezidentı Abdullah Gülne sentäber ayında Yerevanda bulaçaq Törkiä-Ärmänia dönya çimpionatı saylaw maçın bergä qaraw öçen Ärmania çaqırdı.

Könyaq Kavkazda üz eçendä qalğan, kürşeläre belän yaxşı mönäsäbäte bulmağan Ärmanianıñ bu omtılışın şulay uq Mäskäw dä yaqlıy.

Ärmania prezidentı kürşe il Törkiä belän mönäsäbätlärne yaxşırtır öçen Futbol säyäsäten qullanırğa buldı. Sarkisian yün ayında Rusiägä yasağan säfärendä, Törkiä prezidentın Yerevanda bulaçaq Armania-Törkiä maçın bergä qararğa Ärmäniagä çaqıraçağın iğlan itkän ide.

Ärmänia prezidentı Serj Sarkisian
Ärmänia prezidentı bu çaqıruın AQŞ basması The Wall Street Journal gazetasına birgän äñgämäsendä dä qabatladı. Sarkisian “Törek xökemäte häm xalqı belän bulğan mönäsäbätlärne yaxşırtu häm çiklärne qaldıru şartı belän yaña mönäbät başlarğa telim” dip belderde.

The Wall Street Journal gazetasında çıqqan äñgämädä Sarkisian, Ärmänstannıñ Kavkaz töbägendäge proyektlärdän çikläşterelüenä şikayät belderde. Sarkisian Törkiä belän çiklärneñ yabıluı säbäple, Ärmänstannıñ täraqqiat planının tormışqa aşa almawınnan zarlandı. “Berkemgä fayda kitermägän, barı tik ziyanga ğına bulgan älege çikläwne beterer waqıt citte dip äytkän Sarkisian, monın belän Ärmänstan prezidentı isemennän Törkiägä yaña başlanğıç adım taqdim itte.

Sarkisian fivral ayında prezidentlıqqa saylanğaç ta berençe bulıp yaña wazifa belän qotlağan prezidentlar arasında Törkiä prezidentı Gül bulğan. Erdoğan da Sarkisianğa yaña mönäsäbätlär başlaw fikeren xuplawın beldergän bulğan..

Sarkisiannıñ ni öçen Futbol säyäsäten alğa sörüenä kilgändä, 1970 yıllarda Qıtay häm AQŞ arasındağı nizaqnı taratu maqsatında uynalğan pinpon – tennis maçının uñay näticäse aña etärgeç bulğan. Älege ürnäktän ilxamlanğan Sarkisian, “Ärmän häm Törek xalqın futbol maçı berläşterä” di.

Läkin älege adımnın ni yünäleştä buluı küplärdä soraw tudıra. Bu Rusiäneñ töbäktäge säyäsäten arttıruına kitermäsme yäisä xäzergäçä östenräk bulğan AQŞ säyäsätenä qarşı bulmasmı digän borçılularğa elekke Ärmania diplomatı David Hovhannisyan bolay cäwap birde:

Russiä diplomatları, Törkiä belän mönäsäbätlärne yaxşırtu öçen Ärmäniagä AQŞ telägänçä säyäsät alıp barırğa quştı”

Sarkisiannıñ Mäskäw säfärennän ber niçä atna uzğannan soñ Rusiä tışıqı eşlär ministrı Lavrov Törkiägä yasağan säfärendä Ärmania mäsäläsen dä telgä alıp uzğan ide. Törkiä belän Ärmania arasındağı nizaqnı beterü öçen Russiädä etärgeç bulırğa tırışa çönki ike il arasındağı mönäsäbätlärneñ yaxşıruı Rusiänen dä faydasına bulaçaq. Rusiä soñgı yıllarda Könyaq Kavkazdağı täseren yuğalta başladı. Rusiä Könyaq Osetia häm Abxazia mäsäläse säbäple Gruziä belän mönäbätlär könnän kön naçaraya. Monnan qala Könyaq Kavkazda neftı bulğan illär arasında Azärbaycan isä, Rusiädän kübräk köçbatış illäre belän mönäsäbätne canlandıru yünäleşendä bara. Şuña Rusiä Ärmaniadäge köçle täseren saqlap qalırğa tırışa. Rusiänen Ärmaniada xärbi bazası bar. Häm Rusia energia tamağında köçle investesiälär kertä.

Azärbaycan -- Yawlıq-Qarabağ töbäge xaritası
Läkin Törkiä belän Ärmania arasındağı problemnär Futbol maçındağı uyınçılarnıñ gol kertü tırışlığına qarağanda kübräk köç taläp itäçäk kebek tora. Sovetlär Berlege cimerelü belän Ärmanstannın bäysezlegen tanığan illär başında Törkiä tora ide. Läkin Ärmänia Azärbaycan cirlege Tawlıq Qarabağ töbägen basıp alğannan soñ Ankara Ärmänia belän bulğan mönäsäbätlärne tuqtatqan ide.

Qarabağ mäsäläsennän qala Törkiä belän Ärmänia arasında tağın ber problem Ärmän genosidı mäsäläse. Ärmännärneñ 1 dönya suğışı barışında Gosmanlı waqıtında küpläp üterü oçraqları buldı digän ğayepläwne Törkiä qabul itme. Küpçelek Yewropadağı ärmän diasporası alıp barğan genosidne tanıtu çaralarına qarşı Ankara xaqimiäte monnan ber niçä el elek taqdim belän çıqqan ide. Törkiä mäsäläne çişü yünäleşendä ike däwlätneñ tarix belgeçlärennän torğan ber törkem tözep mäsäläne tikşerüne alğa sörgän ide. Läkin Sarkisian da Koçaryan kebek uq çiklärne betermiçä mondıy taqdim belän kileşüneñ alğa taba bilgeselekkä baraçaq ber prosesnı başlataçağın äytte.
XS
SM
MD
LG