Säfär waqıtında İran häm Ğiraq räsmiläre arasında säwdä häm säyäxat mömkinçelegen arttıraçaq, ber milliard dollar qımmätendä kileşü imzalandı. Läkin ber yaqnıñ ğına faydasına ğına bulırğa oxşagan bu kileşü belän härkem qänağät dip äytep bulmıy.
2003. yılda Saddam xaqimiäte cimerelgännän soñ, Ğiraqqa çit il äyberläre kübräk kerä başladı. İlgä kergän tawarnıñ küpçelegen isä İran malları täşkil itä.
Ğiraq İrannıñ neftkä qağılmağan mallar satqan ikençe ile. Ğiraq bıltır, İrannan ber yıl buyına 1 milliard 300 million dollar qimmätendä äyber satıp alğan. 2007 yılda isä ike il arasında säwdä 2 milliard dollardan da artıq bulır dip isäplänä. Läkin bu säwdä Amerikan kongressınıñ tikşerenü xizmätineñ ğinvarda çığargan xisabına qarağanda ğomum alğanda ber yaqlı eşli, yäğni küberäk İrannan Ğiraqqa satıla. Ğiraqnıñ İrannan alğan mallar isemlegendä: tözeleş äyberläre, hawalandıru cihazları, ofis mebelläre, kiläm, kiyem, daru, balıq häm ciläk-cimeş bar.
Här könne mallar töyälgän yözlägän maşina ike il arasındağı çik buyın uza. Alar kitergän malların çiktän yıraq tügel, bilgelängän urınnarğa buşaltıp illärenä kire qayta. Annan, kilgän mallarnı Ğiraq maşinaları töyäp kibetlärgä taşıy.
İran çige yaqınnarında Kut şähärendäge ber satuçı, İran belän bulğan mal säwdäseneñ asılın bolay söyli:
“Keşelär İrannan kilgän mallarga yünälä, çönki alar arzan bäyägä yaxşı sıyfatlı mallar bual. Çit il malların cirle citeşterelgän mallar belän çağıştırsan, qıybat häm şul uq waqıtta alarnıñ sıyfatı da yaxşı tügel. İrannan kilgän mallar arasında törli äyberlär bula. Yäşelçä, it, konserve, eçemlek kebek köndälek äyberlär dä bar. Mallar häm arzan häm yaxşı sıyfatlı.”
Iran prezidentı Mäxmüt Äxmädinäcatnıñ Bäğdad säfäre waqıtında, ike il arasında säwdä eşennäñ tış, sänäğät ölkäsendä xezmättäşlek, çiklär mäsäläse häm tourizm kebek mäsälälär turında da kileşülär buldı.
Säwdä bäyläneşlärennän tış, ike il arasında soñgı yıllarda säyäxät ölkäsendä dä canlanu küzätelä. İranlı şiğiylär Saddam rejime cimerelgännän soñ şiğiylär öçen izge urınnar bulğan Kärbälağa, änNäcaf häm başqa şähärlärgä ziärät qılu mömkinçelege taptı. Ğiraqta iminlek qurqınıçına qaramastan, İrannan Ğiraqqa – şiğiy izge cirlären ziärät itü öçen kilgännär sanı könenä 1.500-2000 keşe tiräsendä.
İran xaqimiäte yıllıq ziärätçe sanınıñ 3 million keşegä citäçägen belderä.
Ğiraqtan İranga barğan keşelär sanı da şaqtıy küp. Ğiraqlılar İranga izge cirlärne ziärät qıludan tış, däwalanu öçen dä kitä ikän. Süzne Kut şähärendä säyaxät şirkäte bulğan Tahsin Ali däwam itä:
“Saddam rejimi betkännän soñ, Ğiraq belän İran arasında tourizm cañlanıp kitte. Ğiraqtan İranga kitkän keşelärneñ säyäxät maqsatın 3 kategoriädä sanap çığarga bula.
1- Dini maqsatlı ziärät
2- Yal itü
3- Däwalanu
Çönki İran, Ürdün, Misır, Ğaräp ämirlekläre kebek kürşe ğaräp illärenä qarağanda sälätle tabiplär häm cixazlarğa iä. Barsı da arzan bäyägä töşä.”
2003. yılda Saddam xaqimiäte cimerelgännän soñ, Ğiraqqa çit il äyberläre kübräk kerä başladı. İlgä kergän tawarnıñ küpçelegen isä İran malları täşkil itä.
Ğiraq İrannıñ neftkä qağılmağan mallar satqan ikençe ile. Ğiraq bıltır, İrannan ber yıl buyına 1 milliard 300 million dollar qimmätendä äyber satıp alğan. 2007 yılda isä ike il arasında säwdä 2 milliard dollardan da artıq bulır dip isäplänä. Läkin bu säwdä Amerikan kongressınıñ tikşerenü xizmätineñ ğinvarda çığargan xisabına qarağanda ğomum alğanda ber yaqlı eşli, yäğni küberäk İrannan Ğiraqqa satıla. Ğiraqnıñ İrannan alğan mallar isemlegendä: tözeleş äyberläre, hawalandıru cihazları, ofis mebelläre, kiläm, kiyem, daru, balıq häm ciläk-cimeş bar.
Här könne mallar töyälgän yözlägän maşina ike il arasındağı çik buyın uza. Alar kitergän malların çiktän yıraq tügel, bilgelängän urınnarğa buşaltıp illärenä kire qayta. Annan, kilgän mallarnı Ğiraq maşinaları töyäp kibetlärgä taşıy.
İran çige yaqınnarında Kut şähärendäge ber satuçı, İran belän bulğan mal säwdäseneñ asılın bolay söyli:
“Keşelär İrannan kilgän mallarga yünälä, çönki alar arzan bäyägä yaxşı sıyfatlı mallar bual. Çit il malların cirle citeşterelgän mallar belän çağıştırsan, qıybat häm şul uq waqıtta alarnıñ sıyfatı da yaxşı tügel. İrannan kilgän mallar arasında törli äyberlär bula. Yäşelçä, it, konserve, eçemlek kebek köndälek äyberlär dä bar. Mallar häm arzan häm yaxşı sıyfatlı.”
Iran prezidentı Mäxmüt Äxmädinäcatnıñ Bäğdad säfäre waqıtında, ike il arasında säwdä eşennäñ tış, sänäğät ölkäsendä xezmättäşlek, çiklär mäsäläse häm tourizm kebek mäsälälär turında da kileşülär buldı.
Säwdä bäyläneşlärennän tış, ike il arasında soñgı yıllarda säyäxät ölkäsendä dä canlanu küzätelä. İranlı şiğiylär Saddam rejime cimerelgännän soñ şiğiylär öçen izge urınnar bulğan Kärbälağa, änNäcaf häm başqa şähärlärgä ziärät qılu mömkinçelege taptı. Ğiraqta iminlek qurqınıçına qaramastan, İrannan Ğiraqqa – şiğiy izge cirlären ziärät itü öçen kilgännär sanı könenä 1.500-2000 keşe tiräsendä.
İran xaqimiäte yıllıq ziärätçe sanınıñ 3 million keşegä citäçägen belderä.
Ğiraqtan İranga barğan keşelär sanı da şaqtıy küp. Ğiraqlılar İranga izge cirlärne ziärät qıludan tış, däwalanu öçen dä kitä ikän. Süzne Kut şähärendä säyaxät şirkäte bulğan Tahsin Ali däwam itä:
“Saddam rejimi betkännän soñ, Ğiraq belän İran arasında tourizm cañlanıp kitte. Ğiraqtan İranga kitkän keşelärneñ säyäxät maqsatın 3 kategoriädä sanap çığarga bula.
1- Dini maqsatlı ziärät
2- Yal itü
3- Däwalanu
Çönki İran, Ürdün, Misır, Ğaräp ämirlekläre kebek kürşe ğaräp illärenä qarağanda sälätle tabiplär häm cixazlarğa iä. Barsı da arzan bäyägä töşä.”