Törkiädä tarixi ber adım - däwlät watandaştan ğafu ütende. Ğadellek ministrı Ali Şahin, Törkiä törmälärendä köç qullanu ğäyepläwlären qabul itep, bu ğazaplawlar waqıtında ülgän keşelärneñ tuğannarınnan ğafu ütende. Bu xaqta ğäyeple tabılğan 19 keşene wazifadan buşağan Ğadllek ministrına isä, keşe xoquqları oyışmalarınnan maqtaw yawdı.
İstanbulğa yıraq tügel ber rayonda, Engin Ceber isemle ber watandaş qanunsız jurnal satuda ğäyeplänep qulğa alına. Polisia Ceber satqan jurnalnıñ ayrılıqçı ber törkemneñ propağanda quralı buluın alğa sörä. Ğayepläwlärgä qarağanda, polisiagä qarşı çıqqan öçen Engin Ceber, 3 iptäşe belän bergä polisia idäräsenä kiterelä. Alar polisia tarafınnan 8 kön qatı qıynala. Köç qullanu waqıtında Ceberneñ mie ziyan kürä häm xastaxanägä ozatıla. 4 könnän soñ ul xastäxänädä ülä.
Cebergä köç qullanılıp üterelde digän şikayätlärne tikşerü öçen, Eçke eşlär ministrlığı 2 maxsus tikşerüçe bilgeli. Alar xisabında anıñ çınnan da polisia tarafınnan qıynaluı häm şul säbäple ülüe açıqlana.
Cäbärne qıynawda ğäyeplängän 19 polisia xezmätkäre, sonınnañ qulğa alınğan. Xatalarıñ tanığan belderüdä: "Bez ipläp häm çamasın belep kenä qıynağan idek", dielgän.
Xäbärne inqär itmäde...
läkin anı faş itüçegä qaytawaz köçle buldı
Törkiäneñ general ştab başlığı İlker Başbuğ, Aktütün xärbi qorılmasına bulğan höcüm turında açılu belderü belän çıqtı. Ğıyraq çigenä 4 ä İranğa 40 çaqtım yıraqlıqtağı Aktütündä jandarm qorılmasına terroristlär tarafınnan uzğan atna höcüm bulğan ide. Höcümdä 17 törek ğaskärie hälaq buldı.
Älege xäbär dönya matbuğatında da ayıruça zur çağılış taptı, soñğı aylarda iñ zur yuğaltu bularaq sürätlängän xäbärlärdä terrorçı PKK törkemenä läğnätlär yawdı.
Waqıyğadan ber atna uzğannan soñ, "Taraf" gazetasında dönya kürgän xäbär isä böten Törkiäne tetränderde. Xäbärdä general xärbi baş ştabnıñ 17 ğaskärineñ qorban bulğan höcüm turında ber ay elek belä ide diyelgän.
Gazetada "küzläw organnarı höcümne täfsille itep barlıq xisapların xärbi üzäkkä tapşırğan bulğan, läkin xärbi idarä moña qarşı xärbi başlıqlar çaralar kürmide, alar höcümne tamaşaçı bulıp qaradı" dielgän xäbärdä. Bu xäbärgä qarağanda, keşesez hawa oçqıçları belän töşerelgän videolarda, terrorçılarnıñ qoralları belän niçek höcüm itüe dä bäynä-bäynä kürsätelgän.
Qısqası, höcüm bulaçağı turındağı mäğlümat küzläw organnarı tarafınnan ber ay elektän xäbärlär citkerelä, läkin moña qarşı çara kürelmäde digän ğäyepläwlär urın ala. Gazeta şulay uq alğa sörgän xäbärne isbatlar öçen, küzläwçelär töşerelgän fotolarğa da urın birde.
Baş ştab isä bu xäbärlärne eçtälek bularaq citeşsez tabıp, monı mäğlümat çaralarına citkergän keşelärgä qarşı çaralar küräçäkbez dip kisätü yasadı.
Baş ştab, "Terrorçı oyışmalarnı ğämälläreñ maqtağan keşelär häm mondıy xäbärlärne faş itkän keşelär tügelgän häm tügeläçäk qannar öçen cäwaplı bulaçaq", dip äytte.
Başbuğ şulay uq watandaşlarnı "tiyeşle" tarafnı yaqlarğa çaqırdı.
Oçqıç urlarğa mataşqan alqaş - şağıyr bulğan
Aqdiñgezneñ yal cännäte Antaliadan Piterburğa “Törek Hawa yulları” oçqıçı belän säyäxät itkändä, pilotqa "qulımda bomba bar, dip xat cibärgän yulçı, Rusiä häm Törkiädä zur panika quptardı.
Antaliadän Piterburgka oçqan 162 yulçısı, ike pilotı häm 5 xezmätkäre bulğan oçqıçta, Yaşar Räşidov isemle - üzbäk asıllı ber yulçı säfär waqıtında araqını kübräk eçep cibärä. Oçqıç Piterburgqa yaqınayğanğa ul oçqıç xezmätkärenä xat tottırıp, anı pilotqa birüen ütenä. Xatta ul: "Mindä bomba bar", dip kitärgä telägän ilneñ isemen yazıp qaldırğan.
Xattan şiklängän pilot, elemtä bürosına urlandıq dip xäbär cibärä. Xatnı cibärgän iserek yulçı oçqıç xezmätkärennän araqısı betkän sayın yañanı sorawnı däwam itä. Soñınnan ul alkhol täesirendä yoqlap kitä.
Oçqıç Piterburgka töşügä Rusiä polisialäre yoqlağan iserekne qulğa ala.
Rusiä häm Törkiä pasportı bulğan, par-watandaş Yaşar Raşidovnıñ soñınnan şağıyr buluı mäğlüm buldı. Törekçä familiase Paşaoğlu bulğan şağıyr, oçqıçtağı bu şayartuı öçen Rusiä qanunları buyınça 5 yıllıq törmä cäzasına tartıluı mömkin.
Kredit-karta qullanuçılarnıñ burıçları 2 tapqırğa arttı
2008 yılda kredit-karta belän räxätlänep alış-bireş itep, burıçın tüli almağannar sanı soñğı 8 ay eçendä ike tapqırğa artıp 323 meñgä citde. Bu san 2007 yılda 180 meñ ide.
Ä şäxsi bourıçların tüli almağannar sanı öç tapqırğa artıp, 120 meñ keşegä citkän.
Şulay itep, dönyada global iqtisadi krizis belän köräşkän banklarğa ber orım da watandaştan kilde.
