Uran bayıtuın tuqtatu öçen birelgän waqıt çığuğa ber atna çaması qalıp barğanda İran nixayät üzeneñ cawabın künderde. Farsı telendä yazılğan 23 bitlek xatnıñ tulı eçtlege älegä iğlan itelmägän. Ämmä Aq Yort, çärşämbedä ük, ul 6 il quyğan taläplärgä cawap birmi dip belderde. 6 il digäne - Berläşkän Millätlär İminlek Şurasınıñ 5 daimi äğzası häm Germaniä. İranğa digän täqdimnärne näq menä alar äzerläde.
Washingtonnıñ şulay qırt kisüennän soñ söyläşülärgä inde urın qalmağan digän täesir qalırğa mömkin. Şulay da belgeçlär näticä belän aşıqmasqa kiñäş itä. Başta İrannıñ xatın centekläp öyränergä kiräk di alar. Ägär anda waqıtlıça tuqtatu turında süzlär bulsa, bu söyläşülär öçen nigez bula ala.
Berniçä atna elek Tähran BMO täqdimnärenä "şartlı äye" dip äytäçägen ıçqındırğan ide. Stockholmdağı Xalıqara tikşerenü institutında atom belgeçe Shannon Kile süzlärençä, Tähran bötenläygä tuqtatuğa "yuq" disä dä, waqıtlıça tuqtatuğa "äye" diyärgä mömkin.
"Tährannan kilgän signallarğa qarağanda, bötenläy tuqtatuğa ul berqayçan da rizalaşmayaçaq. Läkin, şulı qızıq, İran citäkçeläre bilgele ber waqıtqa, söyläşülär barğançı, waqıtlıça tuqtatu ixtimalın kire qaqmıy" di Shannon Kile.
Tährannıñ xatın aluçılar xäzer anı centekläp öyränügä kereşte. Şul isäptän Aq Yortta da:
"Bez añlıybız, İran üzeneñ cawabın citdi dip sanıy, bez anı öyränerbez. Şul uq waqıtta ul İminlek Şurasınıñ bayıtunı tulısınça tuqtatu taläplärenä cawap birmi. Xäzer bez Şura äğzaları belän kiläse adımnar turında söyläşübez" di Aq Yort wäkile Dana Perino.
İminlek Şurası Yül axırında qabul itkän qararda İranğa bayıtu eşlären tuqtatu öçen 31 Awgustqa qädär waqıt birelgän. Anda çikläwlär kertü ixtimalı telgä alınğan, xärbi köç qulanu – älegä yuq.
Tähran cawabınnan çığıp Washington xäzer nindi yul saylar. İran mäsäläsendä baş diplomat Nicholas Burns cawapqa qädär ük, İran taläplärgä buysınmasa iqtisadi çikläwlär kerteläçäk digän ide. Döres, moña ireşü öçen Washingtonğa äle Rusiä belän Qıtaynı künderergä kiräk bulaçaq.
Dönya citäkçeläre törle çikläwlär turında uylağanda, bu yanawlar İrannıñ üzenä täesir itäme soñ digän soraw tua. Atom belgeçe Shannon Kile süzlärençä, elekke prezident Möxämmät Xattamidan ayırmalı bularaq, xäzerge Mäxmüt Äxmädinecadnıñ İminlek Şurasına ällä ni ise kitmi:
"Atom mäsäläse belän şöğellänüçe xäzerge törkem elekkesennän ayırıla. Täcribäle diplomatlar azraq, kübese İnqilap gvardiäsennän yä iminlek xezmätennän kilgän. Minemçä, bu yaña törkemne İminlek Şurası ällä ni borçımıy. Elek ul alar öçen qızıl ut kebek ide, xäzer alay tügel" di Atom belgeçe.
Shannon Kile süzlärençä, Tähran, möselman illär häm dä kiläçäktä üzläre dä atom programması buldırırğa telägän başqa illär yärdäme belän, İminlek Şurasınıñ teläsä nindi basımına qarşı tora alam dip ışana.
Ali Ğilmi
Washingtonnıñ şulay qırt kisüennän soñ söyläşülärgä inde urın qalmağan digän täesir qalırğa mömkin. Şulay da belgeçlär näticä belän aşıqmasqa kiñäş itä. Başta İrannıñ xatın centekläp öyränergä kiräk di alar. Ägär anda waqıtlıça tuqtatu turında süzlär bulsa, bu söyläşülär öçen nigez bula ala.
Berniçä atna elek Tähran BMO täqdimnärenä "şartlı äye" dip äytäçägen ıçqındırğan ide. Stockholmdağı Xalıqara tikşerenü institutında atom belgeçe Shannon Kile süzlärençä, Tähran bötenläygä tuqtatuğa "yuq" disä dä, waqıtlıça tuqtatuğa "äye" diyärgä mömkin.
"Tährannan kilgän signallarğa qarağanda, bötenläy tuqtatuğa ul berqayçan da rizalaşmayaçaq. Läkin, şulı qızıq, İran citäkçeläre bilgele ber waqıtqa, söyläşülär barğançı, waqıtlıça tuqtatu ixtimalın kire qaqmıy" di Shannon Kile.
Tährannıñ xatın aluçılar xäzer anı centekläp öyränügä kereşte. Şul isäptän Aq Yortta da:
"Bez añlıybız, İran üzeneñ cawabın citdi dip sanıy, bez anı öyränerbez. Şul uq waqıtta ul İminlek Şurasınıñ bayıtunı tulısınça tuqtatu taläplärenä cawap birmi. Xäzer bez Şura äğzaları belän kiläse adımnar turında söyläşübez" di Aq Yort wäkile Dana Perino.
İminlek Şurası Yül axırında qabul itkän qararda İranğa bayıtu eşlären tuqtatu öçen 31 Awgustqa qädär waqıt birelgän. Anda çikläwlär kertü ixtimalı telgä alınğan, xärbi köç qulanu – älegä yuq.
Tähran cawabınnan çığıp Washington xäzer nindi yul saylar. İran mäsäläsendä baş diplomat Nicholas Burns cawapqa qädär ük, İran taläplärgä buysınmasa iqtisadi çikläwlär kerteläçäk digän ide. Döres, moña ireşü öçen Washingtonğa äle Rusiä belän Qıtaynı künderergä kiräk bulaçaq.
Dönya citäkçeläre törle çikläwlär turında uylağanda, bu yanawlar İrannıñ üzenä täesir itäme soñ digän soraw tua. Atom belgeçe Shannon Kile süzlärençä, elekke prezident Möxämmät Xattamidan ayırmalı bularaq, xäzerge Mäxmüt Äxmädinecadnıñ İminlek Şurasına ällä ni ise kitmi:
"Atom mäsäläse belän şöğellänüçe xäzerge törkem elekkesennän ayırıla. Täcribäle diplomatlar azraq, kübese İnqilap gvardiäsennän yä iminlek xezmätennän kilgän. Minemçä, bu yaña törkemne İminlek Şurası ällä ni borçımıy. Elek ul alar öçen qızıl ut kebek ide, xäzer alay tügel" di Atom belgeçe.
Shannon Kile süzlärençä, Tähran, möselman illär häm dä kiläçäktä üzläre dä atom programması buldırırğa telägän başqa illär yärdäme belän, İminlek Şurasınıñ teläsä nindi basımına qarşı tora alam dip ışana.
Ali Ğilmi