Keşe xoquqların küzätüçe Amerikadağı Human Right oyışması belderüenä qarağanda, İran, 100.000lägän Äfğanlını asıl qaçaqlar tügel ä qanunsuz immigrantlar bulu da ğayepläp Äfğanstanğa kire cibergän.
Bu oyışmanıñ azia bülege mödere, Brad Adams, İrannıñ üz telägençä qaçaqlarnı kire cibärüen qanunsuz dip bäyäläde.
“Bezne şul borçıy, kire qaytqannarnıñ kübese iqtisadı immigrantlar tügel ä asıl qaçaqlar ide. Läkin İran qaçaqlarnıñ barsında aqça öçen küçkän immigrantlar dip atap alarnı kire cibärergä tırışa. Äye qaysı beräwlär iqtisad yağın qayğırtqan immigrantlar läkin anda qaçqannarnıñ kübese säyäsi säbäblär arqasında küçkännär.”
Adam süzlärençä, Äfğanstanda Taliban xäqimiäte bärep töşerelgännäñ soñ illärenä kire qaytqan qaçaqlar, Äfğanstandağı xällär könnäñ kön naçarayu säbäle xäzer qabat kitä başlağan, bu da wazğıyätne tağın ber qat qatlandıra dide ul.
Ğiraqtağı xällärgä kire qaytsaq, Xalıqara qaçaqlar köne uñayınnañ BMOnıñ Qaçaqlar Yuğarı Kommissionere üz xisabın bastırıp çığardı. Xisapta äytelgänçä, Ğiraqta barğan köç qullanular näticäsendä, 2006nçı yılda 1 Million yarım Ğiraqlı tuğan yaqlarını taşlap Ürdün, Süriä häm başqa illärgä köçenergä möcbür bulğan.
Uzğan yıldağı bu artış, Dönyadağı qaçaqlar sanınıñ 14 protsentkä artuına kitergän. Bu isä 2002 yıldañ birle iñ zur artış. Dönyada barlığı 10 Millionlap qaçaq buluı isöblänä.
Ğiraq dönyada Äfğanstannañ soñ, qaçaqlar sanınıñ iñ zur öleşen täşkil itä.
Christian Aid isemle xäyriä törkeme, kiläse yıllarda xäzerge qaçaqlar mäsäläse tağın da naçarayaçaq di. Häm ul qaçaqlıqqa başqa ber säbäb üstäläçäk dip belderä. Busı inde iqtisadqa da totırıqsızlıqqa da bäyli tügel. Bu törkem fikerençä kiläçäktä ägär dä Klimat üzgäreşlärenä qarşı çaralar kürelmäsä dönyada 2050 yılına qadär 1 milliard xalıq qaçaqlar xälenä äylänäçäk.
Bu oyışmanıñ azia bülege mödere, Brad Adams, İrannıñ üz telägençä qaçaqlarnı kire cibärüen qanunsuz dip bäyäläde.
“Bezne şul borçıy, kire qaytqannarnıñ kübese iqtisadı immigrantlar tügel ä asıl qaçaqlar ide. Läkin İran qaçaqlarnıñ barsında aqça öçen küçkän immigrantlar dip atap alarnı kire cibärergä tırışa. Äye qaysı beräwlär iqtisad yağın qayğırtqan immigrantlar läkin anda qaçqannarnıñ kübese säyäsi säbäblär arqasında küçkännär.”
Adam süzlärençä, Äfğanstanda Taliban xäqimiäte bärep töşerelgännäñ soñ illärenä kire qaytqan qaçaqlar, Äfğanstandağı xällär könnäñ kön naçarayu säbäle xäzer qabat kitä başlağan, bu da wazğıyätne tağın ber qat qatlandıra dide ul.
Ğiraqtağı xällärgä kire qaytsaq, Xalıqara qaçaqlar köne uñayınnañ BMOnıñ Qaçaqlar Yuğarı Kommissionere üz xisabın bastırıp çığardı. Xisapta äytelgänçä, Ğiraqta barğan köç qullanular näticäsendä, 2006nçı yılda 1 Million yarım Ğiraqlı tuğan yaqlarını taşlap Ürdün, Süriä häm başqa illärgä köçenergä möcbür bulğan.
Uzğan yıldağı bu artış, Dönyadağı qaçaqlar sanınıñ 14 protsentkä artuına kitergän. Bu isä 2002 yıldañ birle iñ zur artış. Dönyada barlığı 10 Millionlap qaçaq buluı isöblänä.
Ğiraq dönyada Äfğanstannañ soñ, qaçaqlar sanınıñ iñ zur öleşen täşkil itä.
Christian Aid isemle xäyriä törkeme, kiläse yıllarda xäzerge qaçaqlar mäsäläse tağın da naçarayaçaq di. Häm ul qaçaqlıqqa başqa ber säbäb üstäläçäk dip belderä. Busı inde iqtisadqa da totırıqsızlıqqa da bäyli tügel. Bu törkem fikerençä kiläçäktä ägär dä Klimat üzgäreşlärenä qarşı çaralar kürelmäsä dönyada 2050 yılına qadär 1 milliard xalıq qaçaqlar xälenä äylänäçäk.