Berençe sintäber, yaña uqu yılı başında Rusiäneñ küp kenä töbäkläre Belem bäyrämen ütkärgändä Tönyaq Osetiäneñ Beslan şähärendä 3 yıl elek bulğan qotoçqıç xällärne iskä töşerep yılaştılar. Beslannıñ Berençe mäktäbendä meñnän artıq bala, alarnıñ tuğannarı uqıtuçıları qorallı törkem tarafınnan totıq itep alınğan könne iskä alu çarasına meñnärçä keşe cıyıldı. Ul çaqta totıq aluçılar Çeçnädän Rusiä ğäskärlären çığarunı taläp itkän ide.
3 kön däwam itkän kierenkelektän soñ mäktäptä Rusiä iminlek köçläre belän qorallı törkem arasında atışlar başlandı. 330dan artıq totıq, küpçelege balalar hälak buldı.
Bügen qorbannarnıñ cimerelgän mäktäp diwarlarına elengän sürätläre yanına çäçäklär, şämnär quyıldı. Bu çarada ber genä yuğarı xökümät räsmie dä qatnaşmadı.
Rusiä prezidentı Vladimir Putin Ästerxandağı ber mäktäptä çığış yasağanda Belsan qorbannarın da iskä alıp ütte.
"Bügen yaqtı häm bäyräm kön bulsa da bez berniçä yıl elek bulğan faciğäne dä onıta almıybız dip uylıym. Inde berqayçan da mäktäp tämamlamıyaçaq balalarnı onıta almıybız. Min Beslandağı faciğäle xällärne küz aldında totam. Bügen bez anı da iskä alırğa tieşbez. Ämma ildä dä, dönyada da ni genä bulmasın tormış däwam itä" dide Putin.
Ämma Beslanda waqıt qorbannarnıñ tuğannarınıñ yöräk yarasın däwalıy almıy, açunı basa almıy.
Beslan anaları komitetı äğzası, ul faciğädä qızın yuğaltqan Rita Sedakova Azatlıq radiosına "Bezneñ prezident, bezneñ ministrlar, generallar barısı da üz urınnarında utıra. Bezne, analarnı ğına cäzaladılar. Bez kiçergän xällärdän soñ, äle qayberäwlärebez ul sport zalında totıq bulıp barlıq ul xällärne üzläre tatığan keşelär tormışnı däwam itär öçen qayan köç alırğa" dide.
Qorbannarnıñ tuğannarı xökümät totıqlarnı qotqaru operatsiäseneñ naçar başqarıluın yäşerergä tırışa di.
Alar bu ütereş öçen barı ber keşeneñ, Nurpaşi Kulayevnıñ ğına cawapqa tartıluına açu belderä. Xakimiätlär Kulayev totıq aluçılar arasınnan isän qalğan berdänber keşe di.
3 cirle militsiä xezmätkäre wayımsız bulıp totıqlar alırğa kilüçelärne ütkärüdä ğäyeplände, ämma bıyıl alar da yarlıqandı.
3 yıl ütsä dä bu faciğä turında sorawlar cawaplardan kübräk.
Beslan mäktäbendä 2 tuğanın yuğaltqan Ella Kesayeva "Iminlek köçlärendäge berkem dä cäzalanmadı. Nigä obyektiv tikşerü ütkärelmi? Nigä bez cıyıp prokuraturağa, tikşerüçelärgä, mäxkamälärgä birgän dälillär iğtibarsız qaldırıla? Beslanda qanun saqlaw oyışmaları, ğäskär, maxsus xezmätlär bu ildäge keşelärne qotqarırğa, yaqlarğa häm saqlarğa tieşle oyışmalar wazıyfaların yawızlarça faydalana. Keşelärne qotqarası urınğa alar tanklar häm ut-atqıçlar qullandılar" dide.
Xakimiätlär isä totıq aluçılarnı atışa başlawda ğäyepli. Atış waqıtında mäktäptäge bomba şartladı. Bu xällärne tikşerüçe maxsus parlament komissiäse başlığı Aleksandr Troşin da şul faraznı raslıy.
Ämma isän qalğan küp kenä totıqlar häm şahitlär iminlek köçläre berençe bulıp provokativ räweştä granata atqıçtan attı, näticädä tüşäm cimerelep töşte häm köçle yanğın başlandı di. Başqaları isä mäktäpkä tanktan atuların kürgännäre turında söyli.
Bügen Belsan mäktäbe xäräbälärenä çäçäk salğan Däwlät Duması räise Boris Grızlov centekle tikşerü ütkärüne wäğdä itte.
Rusiä prezidentınıñ Könyaq Federal Bülgedäge wäkile Dmitriy Kozak Beslan qorbannarınıñ tuğannarına soñğı 3 yılda Rusiädä terror höcümnäre sanı 40 protsentqa kimede dide. Ämma bu sannar faciğädä tuğannarın yuğaltqannarnıñ xälen ällä ni ciñeläytä almas kebek.
Naif Aqmal
3 kön däwam itkän kierenkelektän soñ mäktäptä Rusiä iminlek köçläre belän qorallı törkem arasında atışlar başlandı. 330dan artıq totıq, küpçelege balalar hälak buldı.
Bügen qorbannarnıñ cimerelgän mäktäp diwarlarına elengän sürätläre yanına çäçäklär, şämnär quyıldı. Bu çarada ber genä yuğarı xökümät räsmie dä qatnaşmadı.
Rusiä prezidentı Vladimir Putin Ästerxandağı ber mäktäptä çığış yasağanda Belsan qorbannarın da iskä alıp ütte.
"Bügen yaqtı häm bäyräm kön bulsa da bez berniçä yıl elek bulğan faciğäne dä onıta almıybız dip uylıym. Inde berqayçan da mäktäp tämamlamıyaçaq balalarnı onıta almıybız. Min Beslandağı faciğäle xällärne küz aldında totam. Bügen bez anı da iskä alırğa tieşbez. Ämma ildä dä, dönyada da ni genä bulmasın tormış däwam itä" dide Putin.
Ämma Beslanda waqıt qorbannarnıñ tuğannarınıñ yöräk yarasın däwalıy almıy, açunı basa almıy.
Beslan anaları komitetı äğzası, ul faciğädä qızın yuğaltqan Rita Sedakova Azatlıq radiosına "Bezneñ prezident, bezneñ ministrlar, generallar barısı da üz urınnarında utıra. Bezne, analarnı ğına cäzaladılar. Bez kiçergän xällärdän soñ, äle qayberäwlärebez ul sport zalında totıq bulıp barlıq ul xällärne üzläre tatığan keşelär tormışnı däwam itär öçen qayan köç alırğa" dide.
Qorbannarnıñ tuğannarı xökümät totıqlarnı qotqaru operatsiäseneñ naçar başqarıluın yäşerergä tırışa di.
Alar bu ütereş öçen barı ber keşeneñ, Nurpaşi Kulayevnıñ ğına cawapqa tartıluına açu belderä. Xakimiätlär Kulayev totıq aluçılar arasınnan isän qalğan berdänber keşe di.
3 cirle militsiä xezmätkäre wayımsız bulıp totıqlar alırğa kilüçelärne ütkärüdä ğäyeplände, ämma bıyıl alar da yarlıqandı.
3 yıl ütsä dä bu faciğä turında sorawlar cawaplardan kübräk.
Beslan mäktäbendä 2 tuğanın yuğaltqan Ella Kesayeva "Iminlek köçlärendäge berkem dä cäzalanmadı. Nigä obyektiv tikşerü ütkärelmi? Nigä bez cıyıp prokuraturağa, tikşerüçelärgä, mäxkamälärgä birgän dälillär iğtibarsız qaldırıla? Beslanda qanun saqlaw oyışmaları, ğäskär, maxsus xezmätlär bu ildäge keşelärne qotqarırğa, yaqlarğa häm saqlarğa tieşle oyışmalar wazıyfaların yawızlarça faydalana. Keşelärne qotqarası urınğa alar tanklar häm ut-atqıçlar qullandılar" dide.
Xakimiätlär isä totıq aluçılarnı atışa başlawda ğäyepli. Atış waqıtında mäktäptäge bomba şartladı. Bu xällärne tikşerüçe maxsus parlament komissiäse başlığı Aleksandr Troşin da şul faraznı raslıy.
Ämma isän qalğan küp kenä totıqlar häm şahitlär iminlek köçläre berençe bulıp provokativ räweştä granata atqıçtan attı, näticädä tüşäm cimerelep töşte häm köçle yanğın başlandı di. Başqaları isä mäktäpkä tanktan atuların kürgännäre turında söyli.
Bügen Belsan mäktäbe xäräbälärenä çäçäk salğan Däwlät Duması räise Boris Grızlov centekle tikşerü ütkärüne wäğdä itte.
Rusiä prezidentınıñ Könyaq Federal Bülgedäge wäkile Dmitriy Kozak Beslan qorbannarınıñ tuğannarına soñğı 3 yılda Rusiädä terror höcümnäre sanı 40 protsentqa kimede dide. Ämma bu sannar faciğädä tuğannarın yuğaltqannarnıñ xälen ällä ni ciñeläytä almas kebek.
Naif Aqmal