Xäzerge waqıtta Berläşkän Millätlär Oyışmasınıñ İminlek Şurasında, andağı 15 äğzanıñ berse, Kolumbiä räislek itä, xörmätle tıñlawçılar. Ğiraqnıñ 12 meñ bitlek xisabın, ä ul añlaşıla ki, ğäräpçä yazılğan, mömkin qädär tizräk BMOdağı 6 räsmi telgä tärcemä itep, anı Şura äğzaları arasında taratu eşe dä şulay itep berençe çiratta, Kolumbiä diplomatları cilkäsenä töşäse ide. Läkin alar şunda uq, üzlärendä andıy mömkinleklärneñ bulmawı xaqında belderde, ä eşneñ aşığıçlığı isä, Ğiraq xisabın tärcemä itep taratu mäşäqätlärenä Quşma Ştatlarnıñ quşıluwına kiterde. Läkin bu üz çiratında, Ğiraqnıñ, häm xätta İminlek Şurasındağı qayber äğza illärneñ dä qänäğätsezlegenä säbäp buldı. Başta, atna azağı buyı barğan telefon diplomatiäse näticäsendä, Ğiraq xisabın niçek bar şulay, yäğni bernindi dä tözätmälär kertmiçä häm qısqartularsız, İminlek Şurasındağı bar daimi äğza illärgä dä yullaw xaqında kileşende. Läkin inde yäkşämbedä ük amerikan wäkilläre Berläşkän Millätlärneñ New Yorktağı binasına kilep, xisapnıñ Kipr aşa Ğiraqtan kiterelgän töp nösxäsen Washingtonğa alıp kitte. Şunnan soñ alar, İminlek Şurasınıñ 5 daimi äğzasına ayırım nösxälär cibärsä dä, nigä äle amerikannar xisapnı başqalardan alda qararğa tieş digän soraw, ber Ğiraq wäkillären genä borçımıy. Sişämbedä, Washingtonnıñ Bagdad xisabın äzerläw eşen niçek alıp baruwın, Berläşkän Millätlärneñ general’ sekretare Kofi Annan da tänqitläp çıqtı. Anıñ süzlärençä, berençe qarar, yäğni bar daimi äğzalarğa da Ğiraq xisabın üzgärtülärsez cibärü qararı, döres ide, ä menä monı niçek itep ğämälgä quyu, nindi räweştä eşläw, ber dä döres bulmadı dip belderde Kofi Annan. Belgeçälär, amerikan yağınıñ soñğı ğämällären, anıñ Ğiraqtağı BMO inspektorlarına ışanıçı bik bulmawı belän añlata. Mäğlüm ki, Washington alardan, qoral küzätülären mömkin qädär qırısraq häm höcümçänräk alıp barunı taläp itä, başqaça, Ğiraqnıñ yäşeren qoralların açıqlaw mömkin tügel dip belderä. Hans Blix citäkçelegendäge inspektorlar isä älegä, räsmi Bagdadnıñ xezmättäşlek itüwe sürätendä, Saddam belän açıq nizaqqa barmasqa tırışa. Quşma Ştatlar, häm anıñ yaqın berektäşe Britaniä bu uñaydan, Ğiraqtağı inspeksiälär bik aqrın bara dip zarlana. Alarnıñ höcümçänlege nindi däräcädä bulırğa tieşlegen Washington, Bagdadtan alınğan xisap misalında kürsätte. Şulay itep ul, Ğiraqnı qoralsızlandıru ölkäsendä dilbegäne yänä üz qulına alırğa teli sıman. Alay ğına da tügel, amerikan yağı İminlek Şurasına, Ğiraq mäs’äläsendä üzeneñ ayırım fikere buluwın, häm kiläçäktä dä berençe çiratta şul fikerenä qarap eş itä aluwın iskä töşerä. Şuranıñ başqa äğzalarında bu, Britaniädän qala, qarşılıq xise genä uyata, Rusiä tışqı eşlär ministrı İgor İvanov misal öçen, Ğiraqnıñ küpläp yuq itü qoralları bulu-bulmawın bilgelägändä iskä barı tik Berläşkän Millätlär qaraşı ğına alınırğa tieş dip belderde.
Kärim Kamal, Praga
Kärim Kamal, Praga