Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ köçläre Bağdad hawa alanın kontrol’gä alıp şähärgä bik yaqın pozitsiälärdä torğanda, şimbä irtäsendä başqalanı häm şähär tirälären bombalaw däwam itte


Qayber xäbär agentlıqları uzğan töndä suğış başlanğannan birle berençe närtäbä xökümät binaları häm prezident sarayları tiräsendä atış tawışları işetelde dip belderä. Ämma anda nindi atışlar buluı älegä mäğlüm tügel. Bağdadtan 20 çaqrımlap könyaq-könbatışta urnaşqan hawa alanı tiräsendä dä köçle şartlaw tawışları işetelde dielä. AQŞ xärbiläre Bağdadnıñ könyaq häm könbatış tirälären, şulay uq hawa alanın nıqlı kontrol’gä aluları turında äytä. Xäzer meñnärçä keşeneñ maşinalarğa äyberlären töyäp başqaladan qaçuı turında xäbärlär kilä. Xalıq amerikan köçlärenä yulıqmas öçen tönyaqqa taba qaça.

Bağdadqa taba Al Kut şähäre yağınnan, könyaq könçığıştan da AQŞ ğäskärläre kilä. Ğiraq köçläreneñ alarğa berqädär qarşılıq kürsätüe, şul uq waqıtta, alarğa Cömhüriät Saqçılarınıñ 2500-läp xärbieneñ äsirlekkä birelüe turında äytelä. AQŞ Berläşterelgän Ştabı wäkile General Mayor Stanley McChrystal Bağdadnıñ könyaq tiräläre neytral’läşterelde dip äytergä bula dide. Elek başqalanı saqlawçı bocra Cömhüriät Saqçılarınıñ 6 diviziäsennän tora ide, xäzer alarnıñ ikese yuq itelde diärlek dide McChrystal:

AUDİO: Bez qalğan 4 diviziäneñ barısı da xäzege waqıtta şaqtıy xälsezlängän, şaqtıy köçsezlängän dip isäplibez. Min san belän äytmim, ämma ul qalğan dürtese inde baştağığa hiç tä oxşamıy.

Kiçä Bağdadta Ğiraq mäğlümät ministrı Möxämmät Säit äs-Sahaf koalitsiä köçlärenä qarşı yaña tör xärbi operatsiälär oyıştırılaçaq dip belderde. Anıñ äytüençä, ximik yäki biologik qoral qullanılmayaçaq, intixar höcümnäre bulaçaq. AQŞ Ğiraqnıñ küpläp üterü qoralları qullanu mömkinlege turında belderep kilsä dä, Ğiraq älegä qädär andıy tıyılğan qorallar qullanmadı.

Kiçä Ğiraq televideniese tağın ber märtäbä Ğiraq prezidentı Säddam Xösäinne kürsätte. Säddam bu çığışında da xärbilärne batırlarça suğışırğa öndäde häm Ğiraq xalqına ciñü wäğdä itte. Kiçä şulay uq dönyanıñ barlıq televidenieläre Säddamnıñ Bağdad uramında xärbilär häm xalıq arasında yörüen kürsätte. Säddam çığışında 23-nçe martta Amerikan boralağın bärep töşerü waqıyğası da iskä alındı. Analitiklar tağın ber märtäbä Säddam isänme-yuqmı ikänlege turında fikerlären belderügä kereşte. Mäğlüm bulğança, Säddam 20-nçe marttağı raketa höcümnärennän soñ ülgän bulırğa mömkin sanala. Ägär kürsätelgän tasmada çınnan da Säddam üze bulsa - ul isän digän süz. Kiçä Aq Yort wäkile Ari Fleischer, AQŞ xökümäte televideniedä kürsätelgän keşe çınnan da Säddam dip isäplime digän sorawğa, bu möhim tügel dip cawap birde:

AUDİO: Mäs’älägä kiñräk itep qarağanda monıñ ber ähämiäte dä yuq. Çönki anda ul bulsa da bulmasa da, Ğiraq xakimiäteneñ könnäre sanawlı häm axırına citep kilä.

Ämma Ğiraqta Säddamnan soñ närsä bulaçağı haman da möhim mäs’älä bulıp qala. Kiçä Parijda Russiä, Fransiä häm Germaniä tışqı eşlär ministrları oçraşıp suğıştan soñğı Ğiraqnı tözekländerü turında söyläşte. Bu öç il BMO İminlek Şurasındı suğışqa qarşı, qoral tikşerülärne ozaytu yaqlı bulğan ide. Xäzer alar suğıştan soñğı Ğiraqta BMO töp rol’ne uynarğa tieş dip diplomatik basımnı arttıra bara.

Kiçä AQŞ däwlät sekretare Colin Powell pänceşämbe könne Brüssel’dä Yewropa berlege häm NATO ministrları oçraşuında BMO-nıñ Ğiraqtağı role turında täğäyen qarar qabul itelmäde, ämma barlıq ministrlar da BMO-ğda rol’ bireläçäge belän kileşte dide:

AUDİO: Bez BMO-nıñ nindi rol’ alaçağın bilgeläw turındağı pragmatik dialog başında torabız. BMO anda härnärsädä partner bulaçaq. Monı härkem añlıy, häm bu turıda kileşmäwçänlek yuq.

Powell koalitsiä äğzaları suğış alıp barudan säyäsi, iqtisadıy yuğaltular kiçerde, keşelären yuğalttı, şuña kürä ğiraqnı tözekländerüdä koalitsiä töp rol’ne alırğa tieş dide.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG