Accessibility links

Кайнар хәбәр

Söğüd häm amerikan wäkilläre Riyadtağı şartlawlar artında "äl Qai''dä" tora dip belderä.


Sişämbegä qarşı töndä söğüd başqalası Riyadnı köçle şartlawlar teträtte, xörmätle tıñlawçılar. Alar barısı da diyärlek ildä yäşäwçe çit il keşeläre torğan urınnarda buldı, häm şuña kürä anda höcümnär artında äl Qai’da törkeme tora digän farazlar belderelde. Östäwenä şul da açıqlandı, may başında ğına Quşma Ştatlarnıñ däwlät departamentı yaqın aralarda Söğüd Ğäräbstanındağı amerikan qorılmalarına höcüm yasala ala dip kisätkän bulğan.

Şartlawlarnıñ berse amerikan-söğüd şirkäte, qalğannarı çit il keşeläre yäşägän toraq yortlar yanında buldı, xörmätle tıñlawçılar. Zian kürüçelär häm ülüçelär turında mäğlümat haman da kilep tora, sişämbedä, äle şuşı höcümnärgä qädär planlaştırılğan säfäre belän Riyadqa kilgän amerikan däwlät sekretare Colin Powell, şartlawlar näticäsendä 10 amerikan watandaşınıñ hälak buluwı mömkin dip beldergän ide, soñraq söğüd eçke eşlär ministrlığı, älegä barlığı 20-läp keşeneñ ülüwe bilgele dip xäbär itte. Höcümnär amerikannar ğına tügel, başqa Könbatış illäre, ayırım alğanda Britaniä, İtaliä, xätta Yaqın Könçığıştağı qayber illärneñ häm Söğüd Ğäräbstanınıñ da watandaşları yäşägän yortlarğa yasaldı. Riyadnı näq tön urtasında teträtkän şartlawlar, söğüd eşke eşlär ministrı süzlärenä qarağanda, şartlatqıçlar tutırılğan maşinalar belän bärep kerü näticäsendä bulğan dip farazlana. Bu şunda uq älege höcümnärneñ mäğlüm äl-Qai’dä törkeme tarafınnan oyıştırıla alu ixtimalı xaqında süzlär çığuğa säbäp buldı. Äle Riyadqa yul totar aldınnan uq İordaniä başqalası Ammanda däwlät sekretare Powell, monıñ şul törkem tarafınnan başqarılğanın kürsätuçe bilgelär bar digän belderü yasadı.

Audio

“Moñarda äl-Qai’dä tamğası bar, minemçä bu äl-Qai’dä häm başqa şundıy terror oyışmalarınıñ, üz cinayätçel maqsatlarına ireşü öçen berğäyepsez keşelärne üterü telägeneñ ber öleşe bulıp tora” dip isäpli Colin Powell. Söğüdi patşa ğailäse dä höcümnär artında äl-Qai’dä toruwına şiklänmi, alarnı oyıştıru, 1998-nçe yılda Tanzaniä häm Keniä başqalasındağı amerikan ilçeleklären şartlatunı xäterlätä dip isäpli belgeçlär. Ber söğüd wäkile Washington Post basmasına, “bez inde 6 atna buyı xäwef xälendä idek” dip belderde. Şul da iğtibarnı cälep itä, äle may başında uq Quşma Ştatlarnıñ däwlät departamentı, aldağı könnärdä Söğüd Ğäräbstanındağı amerikan qorılmalarına höcümnär yasalu ixtimalı xaqında kisätkän bulğan. Amerikannarda bu xaqta tögäl mäğlümat bulmasa da, şuşı kisätü alarnıñ wäzğiatne küzätep baruwı näticäsendä yasalğan. Maynıñ 6-sında söğüd iminlek köçläre terror oyıştıruda şiklänelgän keşelärne ezläw maqsatında maxsus çara ütkärgän, şunıñ barışında ber Riyadta ğına küpsanlı qoral häm şartlatqıçlar tabılğan. Uzğan atnada yuğarı däräcäle ber söğüdi wäkile, şul terror qıluda şiklänelgännär bin Ladennan turıdan-turı kürsätmälär alıp yata, alarğa söğüd patşa ğailäse häm amerikan wä britan mänfäğätlärenä qarşı höcümnär oyıştıru ämerläre birelä dip beldergän ide. Anıñ süzlärenä qarağanda, töp maqsat eçke eşlär ministrı şaxzadä Näyef bin Abduläziz häm anıñ qärdäşe şaxzadä Soltannı yuq itü bulğan. Moñardan tış Quşma Ştatlarnıñ Riyadtağı ilçese Robert Jordan da küptän tügel genä amerikan eşmäkärlären, wäzğiatneñ soñğı aralarda bik kiyerenke buluwı xaqında kisätkän. Söğüd Ğäräbstanındağı radikal’ köçlär ildä amerikan ğäskäre toruğa qarşı çığa häm alarnıñ tizräk kitüwen teli. Quşma Ştatlarnıñ xärbilärenä höcümnär inde elek tä yasala ide. Şul qarşılıqnı istä totıp bulsa kiräk 29-nçı aprildä Aq yort kiläçäktä üz ğäskärilären Söğüd Ğäräbstanınnan çığaraçağın iğlan itte.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG