Human Rights Watchnıñ Yevropa, Üzäk Aziä bülekçäse direktörı Rachel Denber ğadi rus ğäskäriä aç häm çirle , Russiä xökümäte bu problemanı xäl qılu tügel xätta problema buluın da tanımy dip äytte. Rusiä qorallı köçlärendä tuqlanu häm sälämätlek saqlaw citärle tügel dip belderelgän 40 bitlek xisapta. Rekrutlarnıñ citärlek azıq tölektän niçäk mäxrüm itelüe detalle räweştä añlatılğan.Rekrutlarğa yış qına it, yäşelçä birelmi.Bu Russiä xärbiläreneñ soldatlar öçen bilgelägän, tuqlanu standartlarınnan bik tübän.Alar aldına kilgän aş yış qına naçar sıyfatlı, bozılğan ,kügärgän yäki qortlağan bula.Russiä armiäsendäge ölkänräk soldatlarnıñ , armiägä yaña kilgän rekrutlarnı ğazaplawı, alarnıñ aşların tartıp aluwı küptän mäğlüm närsälär. Russiä armiäsendäge köç qullanu, qıynawlar säbäple berençe yılda rekrutlar tabip, doktorğa kürenergä qurqa. qayçaqta ölkänräk soldatlar dr-ğa barğan yäş rekrutlarnı qıynıy, ä qayçaqta tabiplar rekrutlarnıñ sälämätlek ölkäsendäge şiqäyätlären tıñlawnı , yardäm kürsätüne kire qağa.Menä şuşı mönäsbät säbäple Russiä armiäsendä 2001nçe yılda Novokuznetskta 19yäşlek rekrut , armiägä kilep 3 ay yarım waqıt ütkäç ülä.Ul aş citmäwe säbäple ber niçä atna eçendä 7 kilogrammağa yabığuın beldergän bulğan.Anıñ ülem säbäbe üpkä yalqınsınuwı bulsa da, tikşerenü ülemgä citärsez tuqlanunıñ da säbäp buluın açıqladı.Qayber xärbi xästaxanälärdä ezärlekläw, ölkänräk soldatlarnıñ yäş rekrutlarnı ğazaplawı , kimsetüçe eşlär eşlätüläre , rekrutlarnıñ üz üzen üterüenä dä säbäp bula.Russiäneñ 25 töbägendä 51 xärbi bülektä 100dän artıq rekrut belän ütkärelgän ängämälär näticäsendä äzelängän 40bitlek xisapnıñ qayber öleşlären uqu öçen nıq nirvalar, küñel bolğanmawı öçen sälämät aşqazanı kiräk.Saqlanu ministırlığınıñ rekrutlar öçen bilgelägän standartlarğa qarasan şunduq armiägä barırsın. Könenä 900gr yäşelçä häm bärenge,750gr ikmäk,200gr it, 120gr balıq, söt, cimeş suwı häm vitaminnnar. Ämma çınbarlıqta botqa , su kebek şulpa, kiptergän balıq, makaron,paraşoktan eşlängän bärenge püräse häm ber rekrutnıñ belderüenä kürä ikmäk şul qädär yoqa kiselgän ki , ütä kürenmäle.Ä inde yäş soldatlarnıñ birgän ängämälärendä äytkän
qırmısqalar yögerep çıqqan ikmäk, taraqan töşkän kampot häm başqa närsälär turında söyläp tormim.Human Rights Watchnıñ Rusiä ofısı citäkçese Anna Neistat , bu krizis, bik ciddi keşe xoquqları probleması rekrutlarnıñ sälämätlegenä şulayuq armiäneñ efektiv buluına da täsir itä, aç, çirle soldatlar illärenä xezmät itä almıy dip uylıyıbz dide. Russiä saqlanu ministırlığında azıq tölek häm sälämätlek öçen cawaplı keşelär Human Rights Watch xezmätkärläre belän oçraşunı kire qaqqan. Alar tuqlanu problemalarına qarağan qayber mäsälälärdä isemlek birgän ä armiädä köç qullanu, qıynawnı kire qağıp , ägär dä qayda da bulsa andıy xäl bulğan ikän, ul andağı ofitsernın cawaplılığı dip beldergän. Human Rights Watch Rusiä xökümäten armiädä rekrutlarnıñ wazığiäten yaxşırtu öçen qayber adımnar atlarğa çaqıra, kiñäşlär birä. BMOnıñ ekonomika, sotsial häm mädäni xoquqlar buyınça komitetı 17nçe noyäberdä Russiädä armiä rekrutlarnıñ xälen küzdän kiçerergä çaqırdı. Rusiädä soldat anaları komietınıñ süzçese Valentina Melnikova bez 15yıldan birle soldatlar aç , armiädä sälämätlek saqlaw naçar oyıştırılğan dip baraban qağabız, wazğiät yaxşırmadı, naçarlana ğına bara. Rusiä budjetınıñ 3tän ber öleşe saqlanu ministırlığına ayrıla, qaya ul aqçalar, bezneñ ildä här kem urlıy , ämma xärbilär in küp urlıy dip söyläde
färidä xämit, praga
färidä xämit, praga