Prezident G.Bush 2002nçe yılnıñ üktäberendä Amerika xalqına yasağan çığışında diktator Saddam kontrol itkän küpläp üterü qoralları qurqınıç tudıra , ul inde ximik qorallar qullanıp meñnnärçä keşene üterde dip söylägän ide . Ämma xalıqara tınıçlıq öçen Carnegie Fondınıñ kiçä iğlan itelgän xisabına qarağanda Ğıraq AQŞ öçen dä yaqın Könçığış öçen dä şunduq qurqınıç tudırmağan kebek administratsiä Bagdad tudırğan häväfne sistematik räweştä bozıp kürsätkän.Ğıraqta küpläp üterü qoralları: dälil vä täsirläre dip atalğan yaña xisap hiç şiksez prezident saylawı yılında, Waşington amerikannarğa yalğış mäğlümät birdeme yuqmı digän söyläşülärgä säbäp bulaçaq.Qıraq turındağı 6yıllıq küzläw mäğlümätläre dä tikşerelgännän soñ äzerlängän xisapta Ğıraqnıñ atom programmasın başlatuı yäki Saddamnıñ Al Qaida terroristları belän elemtädä torğan buluına ışandırırlıq dälil yuq dip äytelgän.Xisapta ayruça 11nçe sintäber höcümennän soñ qabul itelgän preventiv höcüm doktrinasınnan wazkiçü kiñäş itelä.Baştan uq Ğıraq suğışına qarşı bulğan liberal oyışma Carnegie Fondı şulayuq G.Bush, vitse prezident Cheney, däwlät sekretarı Powelnıñ yasağan çığışlarına qarşılıq belderde. Carnegiedä qorallarnı cäyeldermäw programamsınıñ citäkçese Joseph Cirincione Cheney çığışın bolay dip añlatıp birde.(audio)
Cheney 2002nçe yılnıñ augustında yasağan tipik belderüendä bolay dide:Bez äle Saddamnıñ atom qorallarına iä bulu öçen tırışılq alıp baruın beläbez. Bik küplär Saddam tizdän atom qorallarına iä bulaçaq ışana.Monda ike elemnet bar qatğıy qurqınıç häm bula alaçaq qurqınıç
Bilgele bulğança Ğıraqnıñ küpläp üterü qorallarınıñ tudırğan qurqınıç säbäple Bush suğış başlattı.Ämma älegäçä AQŞ köçläre dä belgeçlär dä ximik ,biologik qorallar şulayuq anıñ atom programmasın başlatqan buluına dälil taba almadı. Xisapta şulayuq Ğıraq andıy qoralların yäşerä yäki yuq itä almıy. Çönki andıy eştän AQŞ yäisä xalıqara cämäğätçelek xabärdar bulır ide dielä.. Xisapta administratsiä räsmiläre Ğıraqnıñ qoralları yäki ballistik raketaları turında sistematik räweştä yalğış mäğlümät birep kilde digän näticä yasalğan. Ämma läkin kiçä däwlät departaemntındağı brifingta C.Powell(audio) Min ütkän yılda BMOdağı çığışımda äytkännäremneñ döres buluına ışanam.Küzläw oyışması mina birgän mäğlümätneñ däreslegenä ışana,min alarnı wäkillek ittem.Ul alarnıñ kongresqa täqdim itkän mäğlümät idehäm şuluq informatsiä cämäğätçelekkä birelde , bu mäsälä äle dä açıqlanıp betmägän.
Ämma C Powell da Saddam belän al Qaida arasında bäyläneş buluına ışansam da, konkret dälil kürmädem dip söylägän.Carneginıñ prezidentı Jessica Mathews administratsiä Ğıraq turında yalğanladı dip äytüdän totılıp qalsa da, Saddamnıñ 11nçe sintäber öçen cawaplı terror oyışması belän bäyläneşe bar digän ğäyepläwlär administratsiäneñ suğış başlatuına säbäp buldı digän , Mathews süzlärençä Al Qaida belän Saddam arasındağı elemtägä dälil bulmağan kebek, küp kenä närsä alarnıñ berbersen yaratmawın kürsätä.
C,Powell Jurnalistlar belän ängämädä Ğıraqnıñ küpläp üterü qorallarına iä buluın bez belä idek, çönki Saddam alarnı kördlärgä qarşı qullandı dide.Carnegie Xisabında Ğıraq BMO İminlek Şurası röxsät itkännän yırağraqqa oçqan raketalar yasarğa omıtıldı dip äytelgän.. Xisapta administratsiä, üz säyäsäten yaqlattıru öçen Küzläw oyışmalarına Ğıraq turındağı qararların yäşerüläre öçen basım yasawda ğäyeplänä.Küzläw Oyışmalarınıñ faraz, bäyäläwlären äzerläwçe Şura citäkçeseneñ urınbasarı Stuart Cohen bu atnada, analitiklarıbız, administratsiä säyäsätenä kileşterü öçen üzläre tapqan mäğlümätne ber niçek tä üzgärtmäde dip belderde. Ämma Cirinsione administratsiä räsmiläre bäyäläw, farazlarnı yış qına qabatlasalar da dokumentqa totaştırılğan bäyäläwlärgä qarşı äytelgän fiker,şartlarnı töşerep qaldırdı .Ul moñı bolay dip añlattı(audio) misal öçen şura äzerlägän belderüde bolay dielgän : bez Bagdad ximik qoral eşläp çığarunı yañarttı dip isäplibez. Administratsiä belderüendä isä bu Bagdad yañadan ximik qorallar eşli başladı dip äytelä.
carnbegie perzident jessica Mathew Pakstan, Russiä , elekege sovet respubliklarndağı ximi, biologik qoral tuplanmaları häm radioaktiv materiallarnıñ terroristlar qulına elägü qurqınçı bar dip belderde.
färidä xämit,praga
färidä xämit,praga