Accessibility links

Кайнар хәбәр

Quşma Ştatlar: respublikannar saylawaldı cıyınına äzerlänä


Bu atna inde azağına yaqınlaşa, ä kiläse atna başında bezne Quşma Ştatlardağı respublikan partiäseneñ 4 kön baraçaq olı saylawaldı cıyını kötä, xörmätle tıñlawçılar. New Yorkta uzaçaq şuşı çara xäzerge prezident George Bushnıñ demokrat nämzät John Kerry belän yarışındağı şansların arttırırğa tieş. Anda qaralaçaq töp mäs''älälär bulıp Quşma Ştatlarnıñ tışqı säyäsäte häm ilneñ iminlege toraçaq dip farazlana.

Demokratlar partiäse üzeneñ näq şundıy uq saylawaldı cıyının respublikannardan ber ay elek ütkärgän ide, häm annan soñ demokrat nämzät John Kerryne yaqlaw çınnan da arta töşte. Xäzer inde şunı respublikan partiäse dä qabatlarğa cıyına. Prezident George Bush, vitse-prezident Dick Cheney belän bergä anda räsmi töstä şul partiäneñ nämzätläre itep kürsäteläçäk. Demokratlar üz cıyının Boston şähärendä ütkärsä, respublikannar bu yulı New Yorknı sayladı. Bu uñaydan anda terror yanawları sürätendä qırıs iminlek çaraları kertelä, citmäsä şähärdä Bush säyäsätenä qarşı uram cıyınnarı ütkärü dä planlaştırılğan. Ä inde respublikan cıyınında partiäneñ senator John McCain, New Yorknıñ elekke xakime Rudolph Giuliani, California gubernatorı Arnold Schwarzenegger kebek kürenekle ähelläre çığış yasarğa tieş, bolar barısı da kiläse pänceşämbedä prezident Bushnıñ cıyın aldındağı zur notığı belän tögällänäçäk dip kötelä. New York şähäre yuqqa ğına saylanmağan bulsa kiräk, respublikannar saylawaldı cıyını üzägenä xäzerge prezidentnıñ 11-nçe sintäbr höcümnärenä qırıs cawap birüen quyarğa cıyına sıman. Waqıt yağınnan qarağanda da, respublikannar şul terror waqiğäläreneñ 3 yıllığı aldınnan cıyıla. Moñardan tış cıyında Bushnıñ tışqı säyäsäte häm anıñ eçke iminlekne nığıtu çaraları tikşereläçäk dip xäbär itelä. Soñğı fiker beleşü näticälärenä qarağanda, Bush ta, Kerry dä saylawçılar tarafınnan älegä bertigez yaqlana. Demokrat wä respublikan nämzät arasında tawışlar berençe çiratta Ğiraq suğışı häm Bushnıñ terrorğa qarşı kürgän çaraları mäs''äläsendä kisken häm bertigez diärlek bülenä. Säyäsi küzätüçelär, prezident Bush saylawçılarnı ike öleşkä bülde dip isäpli.

Audio, Larry Sabato

Virginia universitetındağı säyäsi belgeç Larry Sabato şul fikerdä toruçılarnıñ berse. Ul "yä sez Bush yaqlı häm anı yañadan saylaw öçen baraçaqsız, yäisä Bushqa qarşı häm üzennän-üze demokrat nämzätne yaqlıysız" di Sabato häm bügengä qädär üzeneñ kem öçen tawış biräçägen belmägän saylawçılar sanı 5-7 protsent qına bula ala digän faraz belderä. Şuña kürä ul partiälärneñ saylawaldı cıyınnarı ällä ni zur ähämiatkä iä bulmayaçaq dip isäpli. Anıñ fikerençä, Bush belän Kerry arasında kiläse ayda başlanaçaq teledebatlar, saylawçığa yoğıntını nığraq yasıy ala. Bu yaqtan qarağanda, respublikan cıyınınıñ faydası şunda ğına bula ala, prezident Bush üzen köçle yomğaqlaw çığışı belän kürsätergä tieş. Yänä Larry Sabato:

Audio, Larry Sabato

"Bush ike närsäne eşlärgä tieş. Ul üz qazanışların ayawsız yaqlarğa häm üzeneñ ikençe prezidentlığı öçen mäğnäle ber programma täqdim itärgä tieş. Häm bolarnıñ ikese dä bergä eşlänüe motlaq" di Virginia universitetı belgeçe. Respublikannar üz cıyının New Yorkta berençe märtäbä ütkärä, bu şähär ğädättä demokratlar öçen tawış birä. Anda respublikan nämzätläre saylanğan oçraqta da, xäzerge waqıtta anda xakim dä, gubernator da şul partiädän, alar başqalarğa qarağanda küpkä liberal'' qaraşta toruçılar.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG