Uzğan yäkşämbedä Ukrainada prezidnet saylawları barğanda Üzbäkstanda parlament saylawları ütkärelde. Ämma prezident Kärimov aldan uq Ukrainadağı kebek revolutsiälärgä çıdamlıq kürsätmiäçägen belderep quydı. Anda eşlär şoma ğına bardı , opozitsiä bötenläy saylawlarğa qatnaştırılmadı . Xökümätne yaqlawçı 5 partiäneñ 500 namzäte arasınnnan 120deputat saylandı. Qayber xabärlärgä qarağanda saylawlar xalıqnı bik şatlandırğan çönki sovet zamanındağı kebek saylaw aldınnan kübräk gaz birelgän ut kiselmägän . Ämma Üzbäkstanda däwlät qaramağındağı mäçetkä yörmägännärneñ , röxsät itelmägän dini säyäsi ğämäl qıluçılarnıñ sonğı tuqtalışı törmä . Taşkentta yäşäwçe xicablı Säidä xanım häm şulayuq xicablı 3 kilene ,onıqları sonğı yllarda zur qıyınlıqlar kiçerä . Çönki anıñ 3 ulı da törmädä utıra. İkese 1999 da Taşkentta bulğan şartlawdan soñ 17şär yıl törmägä yabılğan. Öçençese yaz aylarında Taşkent wä Buxaradağı şartlawlardan soñ qulğa alınğan. Saida xanım(audio)
minem 3kilenem dä eşsez , berse bäleş,tortlar peşerep sata, ikençese kürşelärneñ öyen cıştıra.Üzem pensiädä.Pensiäm keçkenä 17sum ğına (ayına 17dollar) Anıñ da yartısın ğına birälär qalğanın çığımnar öçen alıp qalalar
Säidä häm kilennäre 8säğätlek aftobus yulındağı törmägä yörilär wöcdan häm säyäsi totqınnarnıñ yaqınnarı törmägä kerü öçen ğädättä ozaqraq kötergä mäcbür qala, alar şulayuq başqalarğa qarağanda azıraq kiem azıraq aş su kiterä ala yaqınnarına . Säidä xanım in yamanı olı ulım yuğalğaç 3 atna buyı miña ber kemdä anıñ qayda buluın äytmäde di. Keşe Xoquqları İnisiativası Üzägennän Surat İkramov süzlärençä(audio)
Berençedän eçke eşlär ministırlığı ,prokuror ofisı xoquq boza, qanunğa kürä qulğa alınğan keşeneñ anasına ,ğailäsenä 2- 3 säğät eçendä xabär itelergä tieş.Şiklänelgän şäxes 72säğät kenä totıla ala. Şul çaqta citärlek dälil tabılsa prokuror qararı belän qulğa alına.
İkramov törmägä yabılğannarnın xatın qız yaqınnarı qıyın xaldä qala. Alar Säidä kebek üz xoquqların da , qanunnarnı da belmi.Ayruça ğailä äğzasınıñ törmädä utıruı, dini praktika säbäple tamğalanu da bar, Säidä häm kilennäre xicablı bulğan öçen eş tä tabalmıy,räsmilärneñ yawlıqlılarğa mönäsäbäte tiskäre dip söyli İkram.
Aza Şaripova ber qayçanda xicab qullanmağan, ulı Ruslan homoseksuallek säbäple qulğa alınğan. Human rights Watch Ruslannıñ qulğa alınuına anıñ jurnalistik aktivlıqları säbäp buldı di.Ruslan törmädä xästälänsä dä anası aña daru azıq tölek kiterä almağan. Surat İkramov kirtälärgä qaramastan Üzbäkstanda xatın qızlar törmägä yabılğan ir at yaqınnarınıñ xoquqları öçen köräşä di. İkramov(audio)
bezdän yardäm sorawçılarnıñ 99% analar yäki xäläl cifätlär.Atalar , ir tuğannar ber qayçan da kilmi dierlek. Minemçä alar qurqa. Min küp kenä irlärdän soradım , alar açıqtan açıq qurıqqannarın äytte.İrlär, räsmilär xatın qızğa ir atqa qarağanda azıraq bäğersez bulır dip uylıy.
Üzbäkstanda ülem cazasına qarşı da xatın qızlar aktiv kampaniä alıp bardı. Prezident Kärimovnıñ sonğı yıllarda iğlan itkän 3 yarlıqau-amnestiädän Säidä xanımnıñ ulları faydalana almağan.Amnestiä Hezb ut tahrir äğzalarına qaramıy . Säidä xanım eçke eşlär ministırlığna möräcäğät itkän. Anda aña cinayät bik zur, ulların prezidenttan yarlıqau sorarğa tieş digännär. Eşlämägän cinayät öçen niçek itep yarlıqau sorasınnar di Säyide xanım. Säidäneñ ulları tağı 12 yıl törmädä utırırğa tieş
färidä xämit
Üzbäkstanda wöcdan totqınnarı xoquqları öçen alarnıñ xatın-qız yaqınnarı köräşä
Nyu Yorkta urnaşqan xoquq yaqlaw oyışması Human Rights Watch belderüenä qarağanda Üzbäkstanda 6meñ wöcdan häm säyäsi totqın bar .Alarnıñ kübese tıyılğan Hezb-ut Tahrir xäräkäteneñ äğzaları häm dini ekstermizm säbäple qulğa alınğan dip uylanıla.Bäysez küzätüçelär qaraşınça törmädä utıruçılarnıñ zur öleşe Üzbäk xökümäte säyäsäte qorbannarı .Prezident İ.Kärimov däwlät ximäyäsendäge islamğa ğına röxsät itä.Törmädä utıruçılarnıñ anaları, xäläl cifätläre , qızları ilneñ qıyın iqtisadi şartlarında yäşep qalu öçen köräşä.Üzbäkstanda xoquq yaqlaw aktivistları bu xatın qızlar , ir at yaqınnarınıñ xaq xoquqların yaqlawda zur eşçänlek alıp bara dip belderä.