Şulay itep, prezidentlıqqa ant birgännän soñ, ikençe köngä Viktor Yuşenko berençe räsmi säfäre belän Mäskäwgä kilde häm Rusiä prezidentı Vladimir Putin belän oçraştı. Ukrainadağı saylaw aldı kompaniäse barışında Putin açıqtan-açıq Yuçenkonıñ köndäşen, Rusiä taraflı premier-ministr Viktor Yanukoviçnı xupladı, xättä räsmi näticälärne kötep tormıyça anı ciñüe belän qotlağan ide. Düşämbedä Putin Kremldä Yuçenkonı qabul itep bolay dide:
Audio (Vladimir Putin) "Bez Ukrainada qatlawlı säyäsi protsesslar tämamlanuı, wazğiätneñ totrıqlanuı, xakimiät barlıqqa kileünä bik şatbız. Ukraina belän mönäsäbätlär elekkeçä alğa taba täräqqi iter dip ömetlänäbez."
Cawap itep Yuçenko bilay dide:
Audio (Viktor Yuşenko) "Şuña basım yasıysım kilä, bu minem berençe çit il säfärem, bu bezneñ mönäsäbätlärne yuğarı ixtiram itü. Bez gel Rusiä bezneñ mäñgelek startegik partner dip äytep kildek, häm şulay äytäçäkbez dä."
Mäskäw kiläçäktä dä Ukrainanı üze alğa sörgän Berdäm İqtisadi kiñlektä kürergä teli. Bu turıda Putin Yuçenkoğa cibärgän qotlawında da äytte. Ämmä yäşkşämbedä ant birü tantanasınnan soñ Bäysezlek Mäydanında yasağan çığışında Yuçenko Rusiäne telgä dä almadı, ä Ukrainanıñ Yevropa Berlegenä kerü maqsatı turında söyläde:
NC012316 "Bezneñ kiläçäk yulıbız – berläşkän Yevropa yulı. Bez Yevropa millätläre belän ber sivilizatsiägä keräbez, qimmätlärebez urtaq. Yazmışıbız qayda digän sorawğa tarix, iqtisad häm xalqıbız mänfäğätläre açıq cawap birä: bezneñ urınıbız Yevropa Berlegendä häm minem maqsat Ukrainanıñ berläşkän Yevropada buluı."
Qayber küzätüçelär fikerençä, Yuçenkonıñ berençe itep Mäskäwgä kilüe Kreml säyäsäten xuplawnı añlatmıy, fäqät, soñğı aylarda qaqşağan mönäsäbätlärne caylaw tırışlığı bulıp tora. Şul uq waqıtta Rusiä belän iqtisadi bäyläneşlär ber qaya da kitmäde, Rusiä taraflı fälän million Ukrain watandaşı da üz urınında. Şuşılarnı iskä alğanda Yuçenkonıñ Mäskäwdän bäysez säyäsät alıp baru mömkinlege zurmı, digän soraw tua? Kievtağı Tınıçlıq, konversiä häm tışqı säyäsät üzäge citäkçese Oleksandr Suşko fikerençä, alar baytaq:
Audio (Oleksandr Suşko) "Kremlneñ qänäğätsezlegen saylaw aldı kampaniäse waqıtında kürdek. Ukraina xalqı üz süzen äytte, häm bu Kreml telägän süz tügelide. Yuçenkonıñ Rusiä yünäleşendä bäysez säyäsät alıp baru öçen yaxşı mömkinlege bar."
Suşko süzlärençä, kiläçäktä Kiev, Kuçma çorında şikelle Mäskäwneñ iärçene bulmayaçaq, şul uq waqıtta Ukraina Rusiägä qarşı säyäsät tä alıp barmayaçaq. Mäskäwneñ Xalıqara bäyläneşlär institutı belgeçe Kiril Koktış süzlärençä, Yuçenko berqayçan da Rusiägä qarşı bulmadı, anıñ Kreml belän genä awırlıqları bar ide:
Audio (Kiril Koktış) "Anıñ qaraşları berqaçan da millätçel bulmadı, milli ide, läkin millätçel tügel ide, monda bik neçkä çik bar. Yuçenkonıñ ciñüen Könbatış Ukraina millätçeläreneñ ciñüe dip qabul itü döres tügel."
Koktış süzlärençä, Ukrainanıñ iqtisadi mänfägätläre Rusiädä, häm küp kenä Rusiä eşquarları saylawlar waqıtında Yuçenkonı xuplağan. Ä inde Ukrainanıñ Yevropa belän berläşüenä kilgändä, Koktış fikerençä, Ukraina älegä moña äzer tügel.
Älbätä küp närsä Yuçenko xökümätenä kemnär keräçägenä bäyle bulaçaq. Mäskäwneñ Säyäsi tikşerenülär institutı citäkçese Sergei Markov süzlärençä, Kreml anda Rusiägä qarşı bulğan ütä-millätçelär buluın telämäs ide. Soñğı xäbärlärgä qarağanda Yuçenko Mäskäwgä säfär çığar aldınnan xökümät citäkçese itep üzeneñ säyäsi tarafdarı Yulia Timoşenkonı bilgelägän.
-Ali Gilmi
Audio (Vladimir Putin) "Bez Ukrainada qatlawlı säyäsi protsesslar tämamlanuı, wazğiätneñ totrıqlanuı, xakimiät barlıqqa kileünä bik şatbız. Ukraina belän mönäsäbätlär elekkeçä alğa taba täräqqi iter dip ömetlänäbez."
Cawap itep Yuçenko bilay dide:
Audio (Viktor Yuşenko) "Şuña basım yasıysım kilä, bu minem berençe çit il säfärem, bu bezneñ mönäsäbätlärne yuğarı ixtiram itü. Bez gel Rusiä bezneñ mäñgelek startegik partner dip äytep kildek, häm şulay äytäçäkbez dä."
Mäskäw kiläçäktä dä Ukrainanı üze alğa sörgän Berdäm İqtisadi kiñlektä kürergä teli. Bu turıda Putin Yuçenkoğa cibärgän qotlawında da äytte. Ämmä yäşkşämbedä ant birü tantanasınnan soñ Bäysezlek Mäydanında yasağan çığışında Yuçenko Rusiäne telgä dä almadı, ä Ukrainanıñ Yevropa Berlegenä kerü maqsatı turında söyläde:
NC012316 "Bezneñ kiläçäk yulıbız – berläşkän Yevropa yulı. Bez Yevropa millätläre belän ber sivilizatsiägä keräbez, qimmätlärebez urtaq. Yazmışıbız qayda digän sorawğa tarix, iqtisad häm xalqıbız mänfäğätläre açıq cawap birä: bezneñ urınıbız Yevropa Berlegendä häm minem maqsat Ukrainanıñ berläşkän Yevropada buluı."
Qayber küzätüçelär fikerençä, Yuçenkonıñ berençe itep Mäskäwgä kilüe Kreml säyäsäten xuplawnı añlatmıy, fäqät, soñğı aylarda qaqşağan mönäsäbätlärne caylaw tırışlığı bulıp tora. Şul uq waqıtta Rusiä belän iqtisadi bäyläneşlär ber qaya da kitmäde, Rusiä taraflı fälän million Ukrain watandaşı da üz urınında. Şuşılarnı iskä alğanda Yuçenkonıñ Mäskäwdän bäysez säyäsät alıp baru mömkinlege zurmı, digän soraw tua? Kievtağı Tınıçlıq, konversiä häm tışqı säyäsät üzäge citäkçese Oleksandr Suşko fikerençä, alar baytaq:
Audio (Oleksandr Suşko) "Kremlneñ qänäğätsezlegen saylaw aldı kampaniäse waqıtında kürdek. Ukraina xalqı üz süzen äytte, häm bu Kreml telägän süz tügelide. Yuçenkonıñ Rusiä yünäleşendä bäysez säyäsät alıp baru öçen yaxşı mömkinlege bar."
Suşko süzlärençä, kiläçäktä Kiev, Kuçma çorında şikelle Mäskäwneñ iärçene bulmayaçaq, şul uq waqıtta Ukraina Rusiägä qarşı säyäsät tä alıp barmayaçaq. Mäskäwneñ Xalıqara bäyläneşlär institutı belgeçe Kiril Koktış süzlärençä, Yuçenko berqayçan da Rusiägä qarşı bulmadı, anıñ Kreml belän genä awırlıqları bar ide:
Audio (Kiril Koktış) "Anıñ qaraşları berqaçan da millätçel bulmadı, milli ide, läkin millätçel tügel ide, monda bik neçkä çik bar. Yuçenkonıñ ciñüen Könbatış Ukraina millätçeläreneñ ciñüe dip qabul itü döres tügel."
Koktış süzlärençä, Ukrainanıñ iqtisadi mänfägätläre Rusiädä, häm küp kenä Rusiä eşquarları saylawlar waqıtında Yuçenkonı xuplağan. Ä inde Ukrainanıñ Yevropa belän berläşüenä kilgändä, Koktış fikerençä, Ukraina älegä moña äzer tügel.
Älbätä küp närsä Yuçenko xökümätenä kemnär keräçägenä bäyle bulaçaq. Mäskäwneñ Säyäsi tikşerenülär institutı citäkçese Sergei Markov süzlärençä, Kreml anda Rusiägä qarşı bulğan ütä-millätçelär buluın telämäs ide. Soñğı xäbärlärgä qarağanda Yuçenko Mäskäwgä säfär çığar aldınnan xökümät citäkçese itep üzeneñ säyäsi tarafdarı Yulia Timoşenkonı bilgelägän.
-Ali Gilmi