Pol''şa belän Rusiä tarixında ber-bersenä höcümnär, yawlap alular az bulmağan häm ğasırlarça bu ike ilneñ uzara mönäsäbäläre bil şäptän bulmawı mäğlüm. Ämma Sovet çorınnan soñğı 15 yılda uzara mönäsäbätlär bügen iñ naçar däräcägä töşte.
Bu xällär 31-nçe iyüldä Warşaw parkındağı waqıyğa belän başlanıp kitte. Parkta ber törkem polyak yäşläre 3 diplomat balasın häm alarnıñ ber qazax dustın qıynap talağan ide. Warşawda keşe talaw ul qädär ğädättän tış xäl tügel. Rusiä konsulı da ul höcümneñ millätçelek yäki säyäsi säbäplärdän bulu mömkinlege turında farazlarnı kire qaqtı.
Ämma prezident Putin anıñ säyäsi höcüm bulmawına ışanıp betmiçä bu xälne kisken räweştä cinayät dip atadı häm cawaplılıqnı Pol''şa xakimiätlärenä yäkläde. Aña Rusiäneñ kiñküläm mäğlümä çaraları da därräw quşılıp bu xälgä Pol''şadağı kiñküläm mäğlümät çaralarında Rusiägä qarşı propaganda alıp barıluı säbäp bulğan dip söyli başladı.
Şunnan soñ Mäskäwdä polyaklarnı qıynawlar kitte. Başta Pol''şa ilçelegeneñ texnik xezmätkären totıp qıynadılar. Tağın 3 könnän ilçelekneñ ikençe sekretare qıynaldı. Alarnıñ ikese dä xastaxanägä salındı. Häm bu qıynawlarnıñ ikese dä näq ilçelek yanında buldı. Mäskäwdäge Pol''şa ilçelege diplomatı Witold Jurosz söyli.
AUDİO: İlçelek yanında Pol''şa diplomatik wäkillegeneñ texnik xezmätkären qatı qıtnawnı isäpkä alıp bez bu insidentlarda açıq formalaşqan säyäsi añ belän idarä itelüçe xuligannar qatnaşqan dip uylıy başlıybız.
Mäskäwdä tağın Pol''şanıñ zur tirajlı ber gazetı xäbärçesen dä qıynaw älege fikerne tağın da nığıtıp cibärä. Jurosz äytüençä, ilçelek xezmätkärläre xäzer maxsus iminlek çaraları kürä.
AUDIO: İlçebez Stefan Meller ilçelek xezmätkärläreneñ üz üzlären niçek totarğa tieşlege turında maxsus kürsätmä çığarırğa mäcbür buldı. Anda alarnıñ iminlegen tä''min itü öçen mömkin bulğan barlıq çaralarnı kürergä quşıla.
İke il arasında mönäsäbätlärneñ naçarayuı äle bu qıynawlarğa qädär ük başlandı. Küptän tügel Rusiä prezidentınıñ kiñäşçese Gleb Pavlovski Warşawğa kilgäç, Pol''şanıñ ber gazetı Pavloski tışqı eşlär ministrına Polyaklar Ruslar turında antisemitlar yähüdlär turında söylägän kebek itep söyli dip zarlanğan dip yazğan ide. Şulay uq Rusiä prezidentı Putin suğış aldınnan Yewropanı büleşü turında häm Pol''şanıñ küp kenä cirlären yuğaltuına kitergän Stalin belän Hitler arasındağı kileşü öçen Mäskäw isemennän räsmi räweştä ğafu ütenüdän baş tarttı. Sovet köçläreneñ 1940-nçı yılda Ukrainada meñnärçä pol''yak ofitserın üterüen tikşergän Rusiä räsmi komissiäseneñ bu ğämällärne keşelekkä qarşı cinayät tügel ä ğadi cinayät dip bäyäläwe dä polyaklarnıñ açuın çığardı.
Rus säyäsi komentatorı Yulia Latınina Pol''şanıñ tışqı säyäsi aktivlığın arttıruı, bigräk tä uzğan noyäber ayında Ukrainadağı ğämälläre Mäskäwne yarsıta di.
AUDIO: Ukrainada bulğan xällärdä Pol''şa prezidentı bik zur rol'' uynadı häm prezident Putin monı üzenä şäxsi yöcüm dip qabul itte. Häm Ukrainada hämmä närsäne AQŞ üzäk küzläw idaräse başqarğan digän räsmi qaraşqa qaramastan Kreml''dägelär xalıqara qaraştan Pol''şanıñ töp rol''ne diärlek başqarğanlığın belälär. Berençe yaqlaw Pol''şadan kilde häm ul Äflisun inqilabınıñ xalıqara tanıluın başlap cibärde.
Mäskäw şulay uq xäzer Yewropa Berlege äğzası bulğan Pol''şa Brüssel''ne Rusiägä qarşı quyarğa tırışaçaq dip borçıla. Şulay itep alarnıñ ber-bersenä qarara şikläre arta bara.
Naif Aqmal, Praga.
Bu xällär 31-nçe iyüldä Warşaw parkındağı waqıyğa belän başlanıp kitte. Parkta ber törkem polyak yäşläre 3 diplomat balasın häm alarnıñ ber qazax dustın qıynap talağan ide. Warşawda keşe talaw ul qädär ğädättän tış xäl tügel. Rusiä konsulı da ul höcümneñ millätçelek yäki säyäsi säbäplärdän bulu mömkinlege turında farazlarnı kire qaqtı.
Ämma prezident Putin anıñ säyäsi höcüm bulmawına ışanıp betmiçä bu xälne kisken räweştä cinayät dip atadı häm cawaplılıqnı Pol''şa xakimiätlärenä yäkläde. Aña Rusiäneñ kiñküläm mäğlümä çaraları da därräw quşılıp bu xälgä Pol''şadağı kiñküläm mäğlümät çaralarında Rusiägä qarşı propaganda alıp barıluı säbäp bulğan dip söyli başladı.
Şunnan soñ Mäskäwdä polyaklarnı qıynawlar kitte. Başta Pol''şa ilçelegeneñ texnik xezmätkären totıp qıynadılar. Tağın 3 könnän ilçelekneñ ikençe sekretare qıynaldı. Alarnıñ ikese dä xastaxanägä salındı. Häm bu qıynawlarnıñ ikese dä näq ilçelek yanında buldı. Mäskäwdäge Pol''şa ilçelege diplomatı Witold Jurosz söyli.
AUDİO: İlçelek yanında Pol''şa diplomatik wäkillegeneñ texnik xezmätkären qatı qıtnawnı isäpkä alıp bez bu insidentlarda açıq formalaşqan säyäsi añ belän idarä itelüçe xuligannar qatnaşqan dip uylıy başlıybız.
Mäskäwdä tağın Pol''şanıñ zur tirajlı ber gazetı xäbärçesen dä qıynaw älege fikerne tağın da nığıtıp cibärä. Jurosz äytüençä, ilçelek xezmätkärläre xäzer maxsus iminlek çaraları kürä.
AUDIO: İlçebez Stefan Meller ilçelek xezmätkärläreneñ üz üzlären niçek totarğa tieşlege turında maxsus kürsätmä çığarırğa mäcbür buldı. Anda alarnıñ iminlegen tä''min itü öçen mömkin bulğan barlıq çaralarnı kürergä quşıla.
İke il arasında mönäsäbätlärneñ naçarayuı äle bu qıynawlarğa qädär ük başlandı. Küptän tügel Rusiä prezidentınıñ kiñäşçese Gleb Pavlovski Warşawğa kilgäç, Pol''şanıñ ber gazetı Pavloski tışqı eşlär ministrına Polyaklar Ruslar turında antisemitlar yähüdlär turında söylägän kebek itep söyli dip zarlanğan dip yazğan ide. Şulay uq Rusiä prezidentı Putin suğış aldınnan Yewropanı büleşü turında häm Pol''şanıñ küp kenä cirlären yuğaltuına kitergän Stalin belän Hitler arasındağı kileşü öçen Mäskäw isemennän räsmi räweştä ğafu ütenüdän baş tarttı. Sovet köçläreneñ 1940-nçı yılda Ukrainada meñnärçä pol''yak ofitserın üterüen tikşergän Rusiä räsmi komissiäseneñ bu ğämällärne keşelekkä qarşı cinayät tügel ä ğadi cinayät dip bäyäläwe dä polyaklarnıñ açuın çığardı.
Rus säyäsi komentatorı Yulia Latınina Pol''şanıñ tışqı säyäsi aktivlığın arttıruı, bigräk tä uzğan noyäber ayında Ukrainadağı ğämälläre Mäskäwne yarsıta di.
AUDIO: Ukrainada bulğan xällärdä Pol''şa prezidentı bik zur rol'' uynadı häm prezident Putin monı üzenä şäxsi yöcüm dip qabul itte. Häm Ukrainada hämmä närsäne AQŞ üzäk küzläw idaräse başqarğan digän räsmi qaraşqa qaramastan Kreml''dägelär xalıqara qaraştan Pol''şanıñ töp rol''ne diärlek başqarğanlığın belälär. Berençe yaqlaw Pol''şadan kilde häm ul Äflisun inqilabınıñ xalıqara tanıluın başlap cibärde.
Mäskäw şulay uq xäzer Yewropa Berlege äğzası bulğan Pol''şa Brüssel''ne Rusiägä qarşı quyarğa tırışaçaq dip borçıla. Şulay itep alarnıñ ber-bersenä qarara şikläre arta bara.
Naif Aqmal, Praga.