Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä yaña doşman - qoş-qort kizüe belän köräşä


Berniçä yıl elek könçığış Aziäne teträtkän qoş-qort kizüe bıyıl Rusiädä çıqtı. Älegä Seberdä genä terkälgän şuşı zäxmät İdel-Uralğa da yaqınlaşa, bu çirneñ inde Çiläbe ölkäsendä dä çığuı mäğlüm. Xäzer közen cılı yaqqa kitä torğan kiyek qoşlar anı Yewropağa da alıp kiler digän qurqular bar. Çiläbedä açıqlanğan kizü keşelär öçen bigräk tä qurqınıç dip belderä belgeçlär.

2003-nçe yıldan birle kizüneñ şuşı töre Aziädä 50-dän artıq keşeneñ ülemenä säbäp bulğan ide. Rusiädä älegä andıy ülem oçraqları terkälmäde, dip xäbär itä ilneñ ğädättän tış xällär ministrlığı. Ul şulay uq, zäxmätneñ başqa ölkälärgä taraluına kirtä quyu çaraları xaqında da belderä. Ä andıy qurqınıç qala birä, çönki yıl äkrenläp közgä awışa häm kiyek qoşlarnıñ cılı yaqlarğa kitü waqıtı citä. Alar belän qoş-qort kizüeneñ Yewropağa, Afrikağa häm Yaqın Könçığışqa da elägü ixtimalı arta. Rusiäneñ üzendä çir inde Ural tawları itägenä kilep citte - Çiläbe ölkäsendä cirle xakimiat tawıq häm başqa qoş-qort iten satunı tıydı, kizü tabılğan urınnar ayırıp alındı häm anda dezinfeksiä ütkärelä. Sişämbedä karantin iğlan itelgän Oktyabr awılınnan xakimiat wäkile Anatoli Makin söyli:

Audio, Anatoli Makin

"Bez asfalt''ta menä şundıy çoqırlar yasap anı utın çübe belän tutırabız häm aña dezinfeksiä sibäbez, Oktyabrgä barğan häm annan kitkän bar maşina da şunıñ aşa ütärgä tieş" dip sürätli qoş-qort kizüe taraluına qarşı kürelgän çaralarnı Çiläbedäge cirle xakimiat wäkile. Şul awıldağı 37 keşe xäzer doktorlar küzätüendä qala. Awıl xakimiate başlığı Sergey Veliçko andağı qoşlarnı yuq itü eşläre turında söyli:

Audio, Sergey Veliçko

"Awıldağı xucalıqlarnı häm yortlarnı dezinfeksiäläw öçen maxsus küçmä törkem yöri, alar cirle militsiä xezmätkäre ozatuında kilä häm qoşlarnı alu xaqında boyırıqnı uqıp, alarnı maxsus qapçıqlarda üterä dä, ayırım ber cirdä yandıra", di awıl xakimiate başlığı Veliçko. Şuşı çaralar nigezendä bar Rusiä buylap inde 11 meñ qoş yuq itelde dip xäbär itelä. Çiläbegä qädär kizü Novosibirski, Omski, Kurgan, Altay, Tömän ölkälärendä terkälgän ide. Üterelgän qoşlar öçen xakimiat xucalıq iälärenä matdi qaplaw täqdim itä, ul ällä ni zur bulmasa da, xalıq nigezdä kürelgän çaralarnıñ kiräklegen añlıy kebek. Çiläbe ölkäseneñ Oktyabr awılında yäşäwçe Anatoli Belousov:

Audio, Anatoli Belousov

"Minem xucalıqta qazlar, broyler häm çuar tawıqlar bar ide, başta qazlar çirli başladı. Bolar barısı da qızğanıç, älbättä, läkin kiläse yılda tağın da yuğaltuğa qarağanda, bügen alarnı qorban itü yaxşıraq, minemçä. Menä şulay", dip uftana Çiläbe ölkäsendä yäşäwçe Belousov. Çärşämbedä qoşlarnıñ küpläp ülüwe xaqında xäbär inde tübän İdeldäge Qalmıqstannan kilde, anda da qoş-qort kizüe açıqlansa, bu zäxmätneñ Yewropa öleşenä çığuın añlataçaq.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG