7 yül könne London metrosında üzen-üze şartlatıp berniçä keşeneñ ğömeren özgän dip sanalğan Möxämmät Sitdiq Xannıñ atnakiçtä televizor ekrannarında päydä buluı Britannar öçen tege dönyadan säläm bulıp yañğıradı.
30 yäşlek mäktäp uqıtuçısı, bäxetle ir, 14 aylıq qıznıñ atası, cirle mäxällä tarafınnan ixtiram itelgän bu yeget ingliz telendä, saf Yorkshire söylämendä tınıç qına salmaq tawışı belän Brirannarnıñ canın öşeterlek süzlär äytte:
"Min süzemne qısqa totırğa telim, çönki bu süzlär minnän küpkä maturraq söyläwçelär tarafınnan inde äytelgän. Ul süzlär sezgä barıp citmäde. Şuña kürä min sez añlağan teldä söylärgä telim. Bezneñ süzlär, alarğa qanıbız belän can örmäsäk, üle bulıp qala."
Bu yazmanıñ qayçan yasalğanı bilgesez. Ämmä Xan Yülneñ 7sendä şığırım tulı London metrosında üzen-üze şartlatıp bu süzlärenä tulı mäğnä birde. Ul şartlawda 6 keşe häläk buldı, 120se yaralandı. Qarañğı-yäşel töstä bişmät kigän, başına aqlı-qızılı yawlıq urağan Xan bu çığışında Britan wadandaşların layıqlı xädäf dip atadı:
"Sezneñ demokratik räweştä saylanğan xökümätegez bar dönya buylap minem xalqıma daimi yırtqıçlıq qıla. Sezneñ monı xuplawığız sezne dä turıdan-turı cawaplı itä. Min isä üzemneñ möselman tuğannarımnı saqlaw öçen turıdan-turı cawaplı."
Şuña kürä monda bernindi kompromis bula almıy di Xan:
"Bez üzebezne iminsez xis itkändä, sez bezneñ xädäf bulıp toraçaqsız. Sez bezne bombalaw, ağulaw, törmägä utırtu, cäzalawnı tuqtatmıy torıp, bez suğışnı tuqtatmayaçaqbız. Bez suğışta häm min suğışçı. Xäzer sez dä bu wazğiätneñ çınbarlığın tatırsız."
Britaniäneñ möselman törkemnäre, şartlaw qorbannarınıñ yaqınnarı bu çığışqa açuların belderde. Britaniä Tışqı eşlär ministrı Jack Straw isä London şartlawları belän Ğiraq suğışı arasında bäyläneşne kire qaqtı:
"Min yazmanı kürdem älbättä, xäzer bez politsiä bäyälämäsen kötäbez. Älegä şunı äytergä telim: terrorçılıqnıñ ber törenä dä bernindi aqlaw da bula almıy. Bu isä üz möselmannarın üterüçeneñ İslam isemennän söyläp mataşuı."
Niçek kenä bulmasın bu tasma London şartlawları artında Äl-Qaidä torırğa mömkin digän fikerne köçäytte. Xan çığışınıñ axırında Osama ben Ladennı, anıñ yärdämçese Ayman äl-Zawihirine häm dä Ğiraqtağı ğisyan çitäkçese Äbü Musab Äl-Zarqawine telgä aldı.
Citmäsä tasmanıñ axırınıda äl-Zawihirineñ üz çığışı kürsätelde. Bu çığışında ul London şartlawların täqäbber Britaniäneñ yözenä suğu dip atıy. Anıñ süzlärençä, bu şartlawlar Äl-Qaidäneñ suğışnı doşman cirenä küçerüen añlata. Ber uñaydan äl-Zawihiri Jack Strawğa da törtterep aldı:
"İslamnıñ arslanı möcähid şäyx Osama ben Laden sezgä möselman cirlärennän kitü mömkinlege birep solıx täqdim itmädeme? Läkin sez üz-süzle häm täkäbber bulıp, cinäyät qılunı däwam ittegez. Ä sezneñ Tışqı eşlär ministrı Jack Straw bu täqdimnärgä näfrät belän qararğa çaqırdı."
Britan küzläwçeläre London şartlawları belän Äl-Qaidä arasında bäyläneş buluğa älegä tulısınça ışanıp betmi. Ämmä Äl-Qaidä şartlawlarnı üze oyıştırmasa da, anıñ oyıştıruçılarnı ruxlandırıp torğanı, Äl-Cäzirä tasmalarınnan kürenep tora.
Qayber belgeçlär isä bu tasmalarnı Äl-Qaidäneñ soñğı waqıtta töşä barğan abruyın kütärü tırışlığı dip bäyäli.
-Ali Gilmi
30 yäşlek mäktäp uqıtuçısı, bäxetle ir, 14 aylıq qıznıñ atası, cirle mäxällä tarafınnan ixtiram itelgän bu yeget ingliz telendä, saf Yorkshire söylämendä tınıç qına salmaq tawışı belän Brirannarnıñ canın öşeterlek süzlär äytte:
"Min süzemne qısqa totırğa telim, çönki bu süzlär minnän küpkä maturraq söyläwçelär tarafınnan inde äytelgän. Ul süzlär sezgä barıp citmäde. Şuña kürä min sez añlağan teldä söylärgä telim. Bezneñ süzlär, alarğa qanıbız belän can örmäsäk, üle bulıp qala."
Bu yazmanıñ qayçan yasalğanı bilgesez. Ämmä Xan Yülneñ 7sendä şığırım tulı London metrosında üzen-üze şartlatıp bu süzlärenä tulı mäğnä birde. Ul şartlawda 6 keşe häläk buldı, 120se yaralandı. Qarañğı-yäşel töstä bişmät kigän, başına aqlı-qızılı yawlıq urağan Xan bu çığışında Britan wadandaşların layıqlı xädäf dip atadı:
"Sezneñ demokratik räweştä saylanğan xökümätegez bar dönya buylap minem xalqıma daimi yırtqıçlıq qıla. Sezneñ monı xuplawığız sezne dä turıdan-turı cawaplı itä. Min isä üzemneñ möselman tuğannarımnı saqlaw öçen turıdan-turı cawaplı."
Şuña kürä monda bernindi kompromis bula almıy di Xan:
"Bez üzebezne iminsez xis itkändä, sez bezneñ xädäf bulıp toraçaqsız. Sez bezne bombalaw, ağulaw, törmägä utırtu, cäzalawnı tuqtatmıy torıp, bez suğışnı tuqtatmayaçaqbız. Bez suğışta häm min suğışçı. Xäzer sez dä bu wazğiätneñ çınbarlığın tatırsız."
Britaniäneñ möselman törkemnäre, şartlaw qorbannarınıñ yaqınnarı bu çığışqa açuların belderde. Britaniä Tışqı eşlär ministrı Jack Straw isä London şartlawları belän Ğiraq suğışı arasında bäyläneşne kire qaqtı:
"Min yazmanı kürdem älbättä, xäzer bez politsiä bäyälämäsen kötäbez. Älegä şunı äytergä telim: terrorçılıqnıñ ber törenä dä bernindi aqlaw da bula almıy. Bu isä üz möselmannarın üterüçeneñ İslam isemennän söyläp mataşuı."
Niçek kenä bulmasın bu tasma London şartlawları artında Äl-Qaidä torırğa mömkin digän fikerne köçäytte. Xan çığışınıñ axırında Osama ben Ladennı, anıñ yärdämçese Ayman äl-Zawihirine häm dä Ğiraqtağı ğisyan çitäkçese Äbü Musab Äl-Zarqawine telgä aldı.
Citmäsä tasmanıñ axırınıda äl-Zawihirineñ üz çığışı kürsätelde. Bu çığışında ul London şartlawların täqäbber Britaniäneñ yözenä suğu dip atıy. Anıñ süzlärençä, bu şartlawlar Äl-Qaidäneñ suğışnı doşman cirenä küçerüen añlata. Ber uñaydan äl-Zawihiri Jack Strawğa da törtterep aldı:
"İslamnıñ arslanı möcähid şäyx Osama ben Laden sezgä möselman cirlärennän kitü mömkinlege birep solıx täqdim itmädeme? Läkin sez üz-süzle häm täkäbber bulıp, cinäyät qılunı däwam ittegez. Ä sezneñ Tışqı eşlär ministrı Jack Straw bu täqdimnärgä näfrät belän qararğa çaqırdı."
Britan küzläwçeläre London şartlawları belän Äl-Qaidä arasında bäyläneş buluğa älegä tulısınça ışanıp betmi. Ämmä Äl-Qaidä şartlawlarnı üze oyıştırmasa da, anıñ oyıştıruçılarnı ruxlandırıp torğanı, Äl-Cäzirä tasmalarınnan kürenep tora.
Qayber belgeçlär isä bu tasmalarnı Äl-Qaidäneñ soñğı waqıtta töşä barğan abruyın kütärü tırışlığı dip bäyäli.
-Ali Gilmi