Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yevropa xökümätläre kisken sorawlar aldında torğanda Rice Yevropa säfären AQŞnıñ terrorğa qarşı ğämällären yaqlaw öçen qullana


Yevropada säfärdä yöregän AQŞ däwlät sekretarı C.Rice bügenge çığışında Üzäk Küzläw Oyışması terrorda şiklänüçelärne küçerü öçen Yevropa hava maydannarın qullandı häm Yevropada AQŞ yäşren törmäläre turında mätbuğatta çıqqan xabärlärgä açıqlıq kertte dip äytep bulmıy . Rice düşämbedä AQŞnıñ anti terror eşçänleklären yaqlap söyläde . Äytep kitkän eşçänleklär çınlap ta Yevropa illäre xökümätläre häm küzläw oyışmaları belmi torıp alıp barıla alamı?

C.Rice Yevropa säfäre waqıtnda AQŞ küzläw oyışması CİA nıñ eşçänläge turında küp kenä sorawlarğa cawap birergä tieş bulaçaq kebek. Washington Post gazetasınıñ küptän tügel genä CİAnıñ könçığış Yevropa häm Aziädä yäşren törmäläre bar digän yazması şau-şuğa säbäp buldı. Yevropa Berlege räsmiläre äğza häm äğzalıqqa namzät illärdä närsä bulıp betkäne turında açıqlau taläp itä.CİA terrorda şiklänelgän keşelärne sorau alğanda cafalağan, ezärleklägän qayber illärgä tranportlıy digän ğäyepläwlär bar. Düşämbedä C.Rice yulğa çıqqançı .Bush administratsiäseneñ terror hööcümnären tuqtatırğa yardäm itkän säyäsäten nıq yaqlap söyläde häm tän cäzasınıñ ber nindi şartlarda da qullanılmawın belderde. Rice:

AQŞları azaplau, cafalau çaraların qullanımy. Ul AQŞ qanunnarına qarşı. Ul şulayuq Quşma Ştatlarınıñ xalıqara yäklämälärenä qarşı.Prezident AQŞ personaleneñ Amerika qanunnarı qıssalarında häm xalıqara yäklämälärgä kileşle eşçänlek alıp baraçağın belderde dip äytte C.Rice

C.Rice düşämbe çığışında ike il arasındağı kileşügä esasän, beräw bernindi legal käğäzlär bulmıy torıp öçençe ber ilgä cibärelä ala dip tä äytkän ide. Monda Yävropa illäre xökümätläre AQŞnıñ eşçänlegennän xabärdarmı ide digän sorau tua. Rice düşämbedä äyye digän ide. Ägär dä bu döres bulsa bu illär Yevropa Berlegeneñ normaların bozğan bulıp çığa. Londonda urnaşqan xoquq yaqlaw oyışması HRW süzçese James Dyson:

Qulğa alınğan keşelärne cafalanğan, ezärleklängän ilgä alıp baru- diplomatik garantiälär barmı ,yuqmı turıdan turı xalıqara qanunnı bozu bulıp tora.C.Rice AQŞ xökümäte andıy garantiälärne sorıy dip äytte.bez moña mäğnäsez dip qarıybız, çönki andıy praktikanı sistematik räweştä qullanğan illär här daim kire qağa.

Germaniä xökümäte närsä belgänen açıqlarğa tieş digän basım astında tora. Bügen Berlindä Germaniä kanslerı Angela Merkel belän oçraşudan soñ mätbuğat konferensiäsendä xanımnar ,ğomumän totqınnar transportın telgä almıyça ğına çığışı belän livanlı alman watandaşı Xaled Masri mäsäläsenä tuqtaldı. Ul 2 yıl elek Makedonyada yuğalğan ide. 5ay soñraq Almanyağa qaytqan Masri amerikan agentları tarafınnan urlanıp, Äfganstanğa alıp barılıp anda totılğanın beldergän ide. Merkel bügen jurnalistlarğa AQŞ Masri eşendä xata yasağanın qabul itä dip belderde. Merkel:

Bez berdänber mäsälä turında söyläştek häm AQŞ administratsiäse ul şäxesneñ yalğışlıq belän qulğa alınuın tanıdı.Administratsiä xata yasağanın kire qaqmıy.AQŞ däwlät sekretarınıñ xata yasalğan ikän ul tözätelergä tieş digän süzläre mine şatlandıra

Masri CİAnı mäxkämägä birä. Amnesty İnternational süzçese J.Dyson, yevropalılar närsä bulıp betkänen centekläp tikşerergä tieş dip äytte. Yevropa Berlegeneñ Yustitsiä komissarı Frattini Yevropa keşe xoquqlarına qarşı xäräkät itkän illär blokta tawış birä almıyaçaq dip kisätep quydı. Yevropada Polşa belän Rumıniä CİAneñ yäşren törmäläre bulğan illär dip ğäyeplänä.Citäkçelär teqrarlap kire qağıp kilä. C.Rice Germaniädän soñ Rumıniägä yul tota. AQŞ TV çeltäre ABC yäşren lagerlarnı tabu qıyın bulaçaq dip äytte ABC, CİA çığanaqlarına tayanıp könçığış Yevropadağı andıy totqarlau üzäkläre noyäberda yabıldı totqınnar isä tönyaq Afrikağa küçerelde dip xabär itte. färidä xämit
XS
SM
MD
LG