тарих битләре

Мөһаҗирлек: татарлар һәм паспорт мәсьәләсе

Меңнәрчә русияле мөһаҗирлектә яңа проблем белән очраша ала. Ул — паспорт мәсьәләсе. Оппозициядә торучы шәхесләргә бу зур проблем. Элек бу мәсьәлә ничек хәл ителгән? Төркия мисалы.

"Татарстанда ачлык оештырган җитәкче". Сәхипгәрәй Сәетгалиев — кем ул?

1920-1921 елларда ТАССРның Халык комиссарлары советы рәисе булган Сәхипгәрәй Сәетгалиевның тууына 130 ел тулды. Елдан артык кына хакимлек итсә дә, Сәетгалиев республика җирләрен киметеп бүлгәләүдә катнашкан, үз халкына ачлык оештырган, мәетләр өстендә туй иткән җитәкче буларак тарихта калган.

1987 елның җәендә Мәскәүдә кырымтатарларның иң зур каршылык чаралары уза. Ничек?

1987 елның июль ае кырымтатар милли хәрәкәтенең көрәше кызган чагы була.  Еллар дәвамында туган якларына, тарихи Ватаннарына кайту хокукын таләп итү зур каршылык чараларына үсеп китә. Бер меңгә якын кырымтатарны 26 сәгать буена Кызыл мәйданнан куып тарата алмыйлар. Алар үз таләпләрен куя. 

Липка татарлары — кемнәр ул?

Тарихчы Илнар Гарифуллин липка татарлары тарихын аңлата.

Котрагка һәйкәл сүтелерме? Самар хакимияте Кубрат ханның улына куелган һәйкәлгә каршы

Төркиядә Гаяз Исхакый мирасын өйрәнәләр

Гаяз Исхакыйның мөһаҗирлектәге хәяте, Идел-Урал белән бәйләнеше темасы бүгенге көндә актуальләшә. Истанбулда Төркиягә яңа күченеп килгән татарлар аның идеяләре никадәр мөһим һәм авторитар режим урнашкан Русиядә язучы янә тыела алганда аның мирасын саклап калу юллары нинди булуы турында фикерләште.

Кем ул — Идегәй?

Бу атнада Кәрим Тинчурин театрында премьера: режиссер Туфан Имаметдиновның яңа эше — "Идегәй" спектакле тәкъдим ителә. Пьеса үзе дастанга нигезләнгән. Идегәй исеме татар халкы өчен нинди мәгънәгә ия? Шуны ачыкларга тырыштык.

1921 елда Идел-Уралда булган ачлык. Төркиядән караш

Украинадагы ачлык махсус оештырылды дип танылды. Русиядә яшәүче татар белән башкорт та нәкъ шундый фаҗига кичерде, ләкин миллионлаган кешеләр ачлыктан үлсә дә, буыннан буынга ач яшәүнең коточкыч тарихының йогынтысы сакланса да, бу вакыйга телгә алынмый. Төркиядә бу фаҗига турында лекция булды.

Казан ханлыгы җимерелү – Идел буе халыкларының уртак фаҗигасе

Азатлыкта Хәтер атнасы дәвам итә. Бүген 1552 елдагы тарихи вакыйгаларны искә алып, Казан ханлыгының җимерелүе татар гына түгел, Идел буенда яшәүче башка халыкларга да ничек тәэсир итүе турында язма тәкъдим итәбез. Риваятьләр һәм чынбарлык нинди? Казан тарихчылары аңлатма бирә.

"Казанда музее да, урамы да юк". Тарихчы Газиз Гобәйдуллин тууга 135 ел

Татар тарихчысы, шәрык белгече, язучы Газиз Гобәйдуллин тууына 135 ел тулды. Әлеге шәхесне өйрәнгән КФУ галимәсе Диләрә Галиуллина Гобәйдуллинның фәнни мирасы, репрессия җилләре гаиләсенә ничек кагылуы һәм бүгенгә кадәр аның исеме Казанда мәңгеләштерелмәве хакында Азатлыкка сөйләде.

"Русия беркайчан да сугыш башламаган". Ни өчен бу сүзләр дөрес түгел

2022 елның 24 февралендә Путин Украинага каршы "махсус хәрби операция" башлаганнан соң, Русия түрәләре һәм аларга ияреп Кремль пропагандасы "Русия сугышларны башламый, ул аларны тәмамлый гына" дигән шигар күтәреп чыкты.