Oljas Söläymanovnıñ Qazanğa berençe kilüe genä tügel. Tatar-informda bulğan oçraşu waqıtında ul monı qat-qat iskärtte. Qazan üzgärde, maturaydı dip tä cibärde. Häm, meñ yıllıq könnärendä qazanda bulalmawı turında äytep ütte. Ä bu qazaq yazuçısınıñ kiläse bik kilgän ikän.
Qazan meñ yıllığı könnärendä ütkän BDB illäre citäkçeläre sammitında BDB bötenläy tarqalır dip kötkän idek, ä ul kiresençä kilep çıqtı, nığıdı ğına bu illärne- berdämlege dip cawap birde. Qazan sammitınnan soñ, Mäskäwdä BDB illäre zıyalılarınıñ cıyılışın ütkärergä bulğannar. Oljas Söläymanov , bu forumnan bik küp närsä ömet itä ikän. Ayırım alğanda, millätara aralaşu tele turında söyläşü bulaçaq. Älbättä, Sovet däwläteneñ çäçäk atqan çorında, urısçağa tärcemä qılınğan äsärläre belän tanılğan Oljas Söläymanov, BDB illäreneñ urtaq tele itep urıs telen kürä. Azatlıqnıñ, bälkem, urtaq tel itep, xäzerdän ük ingliz telen saylarğa kiräkmime digän sorawına, ul bolay cawap birde:
Bu kübräk añlaşılmawçılıq tudıraçaqOljas Söläymanov, üzeneñ tanılğan “AzıYA” dip atalğan kitabında, urıs xärefläre,yäğni kiril yazuın bolğar-törki qabiläläre uylap çığarğan digän fikeren belderä. Şuña kürä, törki tellärneñ latin yazuına küçüen xuplamıy ikän.
Anıñ qarawı tatar mädäniäte- sivilizatsiäseneñ törki dönyada totqan urını binihayä dip sanıy yazuçı
Soñğı ğasırlarda tatarlar Awrupağa yaqınraq yäşädelär, şuña kürä alar başqa törki xalıqlarğa qarağanda alğaraq kitkänOljas Söläymanov , bu süzlärenä misal itep, qazaqnıñ milli yözek qaşı Abaynıñ berençe kitabı, 1904 yılda Qazanda çığuın, Urta Aziägä, üzbäk, qazaq, qırğız xalıqlarına tatarlar Awrupa mädäniäten alıp kilüen, bu xalıqlarnıñ küp kenä zıyalılarınıñ äti-äniläre tatar buluın iskä alıp ütte.
Oljas Söläymanov, Qazaqstan prezidentı Nazarbaev kebek ük, Awraziä digän ideologiä tarafdarı. Ul, anı, elekkege SSSR xalıqların berläşterü çarası itep kürä. Azatlıqnıñ, ä bu ideologiäneñ maqsatı nidä, ni öçen bu kiräk, yaña imperiä ideologiäseme ul, Mäskäw qul astına xalıqlarnı yaña ideologiä belän tuplaw çarasımı digän sorawına, bu mäsälällärgä qarata kimendä ike konferensiä ütkärergä kiräk dip kenä cawap birde.
Oljas Söläymanov Qazaqstan Rusiä belän berlektä qazaqnıñ monnan ike ğasır elek yäşägän şağire Möxämmät Ütimisov turında fil'm töşerelä başlağanlığı turında söyläde. Älege fil'mda, Rusiä däwläte eçendä yäşägän Urta Urda däwlätçelege xanı Cihangir häm älege şağir turında bara. Ä bu xannıñ xatını, tatar qızı Fatıyma bula. Fatıyma turında Rusiädäge Fransuz ilçeläreneñ istälekläre saqlanğan. Ul, ul çaqtağı Irınbur möftie qızı bula. Fransuzlar, anıñ Rusiä imperatorı ballarında niçek itep güzäl biegänlekläre xaqında, fransuz telendä tatar xatınınıñ irekle söyläşüe turında yazıp qaldırğannar. Bu ike yöz yıl elek bulğan. Fil'mda ul xatın zur rol' tota.
Oljas Söläymanov:
Elek tatarlarnı kinolarda uram seberüçelär itep kenä kürsätsäldär, ä monda ul menä şundıy xanbikä kürsätelä
Räfis Cämdixan
