Astanağa - 10, Nazarbayevqa 68 yäş

Bu könnärdä Qazaqstannıñ başqalası Astana şähäreneñ 10 yılıgın qotlaw öçen zur äzerleklär bara. 6nçı yül yäğni yäkşämbe könne başqalanıñ Almatıdan Astanaga köçerelüenä näk un yıl tula.
Astana könenä äzerleklär küptännän başlandı. Läkin bu kürkäm äzerleklär başqala könennän qala 68 yäşenä citkän prezident Nursultan Nazarbayevneñ tugan könen bäyräm itü tantanasına äwerelüe isä xalıqta rizasızlıq tudıra.

Küptän tügel Qazaqstanda Prezident Nursultanbayevneñ tugan köne ilneñ milli bäyräme bularaq iğlan itelde. Şuña da qaramastan Astananıñ 10 yıllığın bäyräm itü çaraları küptännän başlanğan ide.

Bu könnärdä Qazaqstan mäğlümat çaraları, prezidentneñ tugan könenä turı kilgän Astana könenä çaqırılğan “qaderle” qunaqlar turında bäynä bäynä söyli başladı. Çaqıru isemlegendä tanılğan artistlardan alıp kürenekle dönya däwlät räsmilärenä qadär keşelär bar. Alar arasında Rusiä, Törkiä, Üzäk azia häm Kavkaz citäkçelärennän qala bay Ürden patşası Ğabdullahda bar.

Prezidentlıq sarayı
Üzäk Azianıñ “Dubai”se dip sanalğan, Qazaqstannıñ neft säwdäseneñ üzäge Astananıñ 10 yıllığına şulay uq yıraq AQŞnıñ kürenekle cırçısı Whitney Houston da çaqırılğan. Şul uñaydan internetta Astana bağışlanğan yaña www.astana10.com açıldı. Anda şähärneñneñ yaña zamança bizäleşe häm kürkäm arxitekturası turında täfselle mäğlümätne tabıp bula.

Läkin bu tantanalar här kemne üzenä tämam cälep itä dip äytep bulmıy. Bigräk tä oppozisiädägelärne. Alar monı – xalıq aqçasın çüpkä ırğıtuğa tiñliy.

Kommunistlar partiası citäkçese, Serikbolsin Abdildin, çaralar öçen küp aqça sarıf itügä qarşı çığuçılardan berse:

“İl qaznasına kergän aqçanıñ zur öleşe şul Astana şähärenä kümelde. Kümelde dip äytäm çönki mäğlümatlarğa qarağanda yaña yasalğan binalarnıñ 70 % buş. Berkem yäşämi, barsı da xökümät urını öçen ayırılğan. Xalqın uylağan keşe şulay eşläms ide”

Astana10.com yäğni şähärneñ 10 yıllığına bağışlanğan saxifädä Astana “yuqlağan şähär” dip atalğan. Ul gına tügel hawa şartları da qırıs. Hawa cılılığı cäydä 40 däräcägä artsa, kışqı könnärdä suıqlıq 40 gradusqa qadär töşä.

Bügen kürkäm binaları yaña arxitekturı turında küp söylängän Astana, äle yäş şähär. 1997 yılnıñ 10 dekäbrında Qazaqstannıñ başqalası Almatıdan, elekke iseme Aqmola bulğan xäzerge Astanağa köçerelgän ide. Säbäbe iminräk buluı belän añlatıla. Qıtay häm Üzbäkstan çigenä yaqınraq bulğan Almatığa qarağanda, Astana eçtäräk qala häm Rusiägä tağın da yaqınraq. Şähärneñ 50 prosentınnan kübräk xalqın urıslar täşkil itä. 700 meñläp xalıq yäşägän şähärneñ tiz arada tözeklänüendä neftän kilgän mul uñış yärdäm itä. 10 yıllıq aldınnañ yaña mäydannar, fantannar, ber zur stadion häm sälämätlänü üzäge açıldı.

Ä Nazarbayev säyäsetenä qarşı bulğannar häm ğadi il watandaşları isä aqçanı cälläme şundıy zur tantana öçen äzerlekkä salınuın xuplami.

Amircan Xasanov, oppozisiädäge Sosial demokratia partiäse başlığı. Ul bu tantananıñ Nazarbayevne zurlaw çarasınnan başqa ber mäğnäse bulmawın di:

“Ğomum alğanda Astananıñ 10 yıllığın bilgeläw tantanası çaraları bik yasalma eş. ezneñ xalıqnıñ häm millätebezneñ uñganlığın ber awızdan bergä qotlaw urnına – bez ber keşene genä zurlaw belän mäşğulbez”

“Astana” qazaq telendä başqala digän süz. 19 ğasırda Qazaq ğaskärläre tarafınnan tözelgän şähär başta Akmolinsk bularaq yörtelgän. 1961 yılda Tselinograd dip atalğan şähär, 1991 yılda Qazaqstan bäysezlegen iğlan itkäç, üz iseme belän atala başlağan ide.