AK partiä yabılırmı?

Törkiädä konstitutsiä mäxkämäsendä xakimiättäge AK partiä östennän töp qanunnıñ laisizm, yäğni dinne däwlät eşlärennän ayıru şartın bozuda ğäyeplägän protses bara.
Törkiädä konstitutsiä mäxkämäsendä xakimiättäge Ğädelek häm Täräqqiät, yaki qısqaça äytkändä AK partiä östennän töp qanunnıñ laisizm, yäğni dinne däwlät eşlärennän ayıru şartın bozuda ğäyeplägän protses bara. Mäxkämä başprokurornıñ partiäne yabu häm anıñ 70 ağzasın säyäsi eşçänlektän tıyu buyınça quygan taläben tikşerä.

Başprokuror şuşı taläben başta yazma räweştä belderde. Annan soñ şuşı ğäyepläwen mäxkämä ağzaları belän AK partiä wäkilläre qarşında süzle räweştä qabatladı. Annan soñ AK partiä wäkilläre dä mäxkämä aldında bu ğäyepläwne kire qaqqan çığışların yasadılar.

Bolardan soñ konstitusiä mäxkämäseneñ tärtibe buyınça dotsent Osman Can tikşerenülären tämamlap, mäxkämä ağzalarına raportın tapşırdı. Ul raportında AK partiä yabılmasın digän näticägä kilüwen belderä. Anıñ 500 bittän torgan raportında Avropa Berlegeneñ Venedik kriteriaları dip atalgan prinsiplarına, Avropa keşe xoquqları mäxkämäse qararlarına, Avropa keşe xoquqları kileşüwe şartlarına häm Konstitutsiä Mäxkämäse qararlarına tayanıp şundıy näticigä kilüwe turında äytä. Osman Can ber säyäsi partiäne yabu öçen, ul partiäneñ “köç qullanıp, yaki köç qullanunı yaqlap demokratik sistemanı cimerüne häm töp qanun belän garantiä astına alıngan irekleklärne yuqqa çıgarunı” mäqsat itep quyuwı çın dälillär belän isbatlanuwı kiräk digän näticägä kilgän. Anıñ fikrençä, ğäyepläw aktında mondıy dälillär kiterelmägän.

Xäzer inde şuşı raport AK partiäne tınıçlandırırga tiyeşme digän soraw tua. Asılda bik tä tügel. Çönki şuşı raport konstitutsiä mäxkämäseneñ unber xakimenä kiñeş däräcäsendä genä. Alar teläsälär bu raportnı qabul itälär, yuğisä üz qaraşların belderä alalar. Ägärdä 11 ağzadan 7-se yabılsın digän qarar birsä, xökem qararı yabılu buyınça çığa. Monnan elek parlamenta qabul itelgän universitetlarga başı bäyle xatın-qızlarnıñ kerüwenä irek birgän ike yaña konstitusiä maddäse dä şul uq dotsent Osman Cannıñ raportına qaramastan kire qağılğan ide. Dimäk AK partiä öçen şuşı uñay raportqa qaramastan 11 xakimneñ nindi näticägä kiläçägen asılda kem dä belmi.

Döres Törkiägä Avropa Berlegennän dä AQŞ-tan da AK partiä yabılmasın digän basım yasala. Misal öçen, äle ütkän köndä AQŞ-nıñ Ankaradagı elekke böyek ilçelärennän Mark Parris Washingtonda “Strategik häm xalıqara tikşerenülär üzägendä” yasağan çığışında partiäne yabu awır näticälär kiterer, digän belderü yasağan ide.

Törkiädä bugenge könnärdä juridik suğışlar bara. Ber yaqtan AK partiäne yabu, ikençe yaqtan aralarında pensiädäge armiä generalläre dä bulğan 80-nän artıq keşe östennän terrorizm häm putç äzerläw ğäyebe belän Ergenekon dip atalğan xökem protsesı bara. Berencese dinçelär, ikençese laisizmı yaqlawçılar östenän bara digän qaraş östenlek itä. Törkiädä, Rusiädän ayrmalı bularaq, hämmä keşe diärlek ildäge bu protseslar belän citdi räweştä qızıqsına. Törkiä qızıq ber il hämmä keşeneñ din, tarix, säyäsät xäzer isä justitsiä, ğädellek ölkäsendä üzenä kürä fikere bar häm keşelär härber oçraqta bu turıda gäp kütärergä yaratalar. Mäğlümät çaraları da şul säbäple soñğı aylarda gel bu ike protses turında yazalar, tapşırular yasıylar.

Asılda tabiği kölkele xäl tügel. Törkiäneñ säyäsi kiläçägändäge bilgesezlek, cäy ayları buluğa qaramastan, baytaq keşene borçıy. Çönki protseslar niçek kenä näticälänmäsen Törkiäne üzgäreşlär kötä, Törkiä üzenä kürä astan öskä taba ber revolutsiä, üzgäreş kiçerä.