Ukraina tatarları kemgä tawış biräçäk? <br>[ Ukrainadağı tıñlawçıbız fikere ]


26 Martta ütäçäk saylawlarda Ukraina tatarları kemgä tawış birergä cıyına? Xäbärçebez Diläwär Osman küptän tügel bu xaqta soraşu ütkärgän ide. Ul soraştıruda tatar oyışmaları citäkçeläreneñ kübese, şul isäptän Mikolaev şähäreneke dä, tawışların Viktor Yanukoviçnıñ Regionnar partiäsenä biräçägen äytkän ide. Bu yazmanı işetkännän soñ, Mikalaevta yäşäwçe tıñlawçıbız, Şamil İxsanov, bezgä şaltıratıp bötenläy başqa fikerdä toruın xäbär itte. Sezgä anıñ fikeren dä täqdim itäbez.

Diläwär Osmannıñ Ukraina parlament saylawlarına bağışlanğan reportajınnan Ukrainadağı küpçelek tatar oyışmalarınıñ üz tawışların Regionnar firqäsenä tawış birergä cıenğanı añlaşıldı. Minemçä, bu fäqät citäkçelärneñ genä fikere. Min uzem Regionnar firqäsena tawışımnı birüdän yıraq toram.

Berençedän, bu firqä töp demokratik asıllardan şaqtıy yıraq tora. Ägärdä 2004 yıldağı prezident saylawlarında Yanukoviç ciñgän bulsa, xäzerge parlament saylawları bik köçle administrativ basım astında, xärämdäşülär belän ütkäreler ide. Ul basım bik nıq sizelde prezident saylawları waqıtında. (Studentlarnı mäcbüri räweştä Yanukoviçqa qul çabırğa alıp çığudan, oppozitsiä mitingları waqıtında mäxsüs däreslär oyıştırip studentlarnı binadan çığarmawga çaqlı.) Xäzer härxäldä Yuğarı uqu yortlarında administrativ basım gel sizelmi.

İkençedän. Milli mäsälälärgä kilgändä urıs telen ikençe däwlät tele dip tanu äzräk baş kütärä başlağan Ukrain telen yañadan Sovet çorındağı äkrennäp yuqqa çığaru arbasına töyäw bulaçaq. Ukrainanıñ Könçığış regionnarında bolay da urıs tele dominant bulıp qala. Başqala Kievta uramda häm kibetlärdä ukrain telen bik siräk işetep bula. Tatarstanda tatar tele kimep baruı tuqtatılmawnıñ säbäbe - ike däwlät tele. Minemçä, Ukrainada yäşäwçe, uz milläten qayğırtuçı tatarlar (şulay uq başqa cirdä yäşäwçelär), töp xalıqnıñ urıs ekspansiäsennän qotılu omtılışına qarşı çıqmasqa tieşlär.

Öçençedän. Regionnar firqäse Putinnıñ demokratiäne boğazlaw säyäsäten tulısınça xuplıy, ä bu säyäysät Tatarstannıñ azatlıqqa qarşı adımnarın yuqqa çığardı.

Durtençedän. Qırım tatarları mänfäğätlären dä onıtmasqa kiräk. Ä alar, bilege inde, tawışların "Bezneñ Ukranağa" birergä cıyınalar.

Shamil İxsanov, Mikolaev