Sverdlovski ölkäsendä “Tatarstan Yaña ğasır” sputnik televideniesı tapşıruların här yortqa citkerü buyınça eş däwam itä. Küptän tügel Tatarstannıñ Uraldağı daimi wäkillege binasında ölkä sänägät ministrlığı, Yıqäterinburg şähär xaqimiäte wäkilläre, şähär duması deputatları, ere qäbel çeltärläre operatorları häm tatar cämägätçelege qatnaşında kiñäşmä bulıp uzdı.
Kiñäşmäne açıp cibärgändä, Tatarstannıñ Uraldağı daimi wäkile Rawil Bikbov tıñlawçılarnı TNV tapşıruların tamaşaçılarğa citkerü eşeneñ bügenge torışı belän tanıştırıp uzdı. “Monnan dürt yıl elek daimi wäkillek binasında berençe sputnik tälinkäne prezentatsiäläw bulğan ide, - dide ul, - bügenge köndä Sverdlovski ölkäseneñ 11-12 şähärendä qäbel çeltärläre TNV signalın qabul itä. Tağın 15 şähärdä bu eşne cayğa salu mömkinçelege bar. Ä menä zur meğapolıys bulıp sanalğan Yıqäterinburg şähäreneñ barlıq rayonnarında da küp xalıq Tatarstan tapşıruların qarıy almıy äle”.
Rawil Bikbov qäbel çeltärläre operatorların häm xaqimiät wäkillären, Yıqäterinburgta yäşäwçe 100 meñlek tatar xalqınıñ sotsiäl ixtıyacın qänägätländerü yözennän, TNV signalın barlıq rayonnarğa cäyelderü mömkinçelegen qararğa çaqırdı. Ämma operatorlarnıñ moña qarata törle qarşılıqlı fikerläre buluı açıqlandı. Bez, xucalıq itüçe berämlek bularaq, telesignalnı tamaşaçığa citkerü xezmäten buşlay başqara almıybız, didelär alar. Alar äytüençä, barlıq başqa qanallar bu xezmät öçen aqça tüli, yäisä kiräkle cihazlar, oborudowanie alırğa bulışa. Xätta, qäbel çeltärläre citäkçeläre arasında, xäzer Yıqäterinburgta küp xalıq bulıp tatarlar ğına sanalmıy, qıtaylar belän äzerbaycannar da küp, alar aqça tüläsä, texnik mömkinçeleklärne alar faydasına qullana alabız, diyüçelär dä tabıldı. Bu süzlär tatar cämägätçelegeneñ tirän rizasızlığın uyattı. “Saf çişmä” isemle tatar ğäzetäsı möxärrire Miñsılu xanım İjğuzina bu xaqta üz fikeren bolay dip belderde: “Tatarlar – Ural töbägendä yäşäwçe töp xalıq. Demidovlar zamanında uq şähär nigezen saluçılar da, iñ berençe Uralmaşnı häm Ximmaşnı kütärüçelär dä tatar xalqı bulğan. Metro tözegändä dä ber genä qıtay kilep eşlämäde. Şunlıqtan, min bezne qıtay, äzerbaycan xalqı belän bolay çağıştırunı xuplamıym. Bez monda töp xalıq bulıp yäşibez, salımnarnı şuşı yaqnı üsterü öçen tülibez ikän, xaqimiät bezneñ mäsäläne çişärgä tieş dip uylıym”.
Mäsäläne ölkä häm şähär xaqimiäte arqılı çişü, çınlap ta, berdänber yul bulıp kürenä. 100 meñlek tatar xalqınıñ sotsiäl ixtıyacı çinovniklar iğtibarınnan çittä qalmasqa tieş. Qäbel çeltärläre citäkçeläre, tiz arada kiräkle isäp-xisaplarnı yasap, mäsäläneñ bäyäsen quysalar, şähär duması deputatları üz çiratlarında anı çişü yulların ezli başlarlar ide.
Şul uq waqıtta ikençe yulnı täqdim itüçelär dä buldı. Ul da bulsa, reklama urnaştıru yulı belän aqça eşläw. Dimäk, “Yaña ğasır” qanalı, üz signalın tamaşaçığa citkerü öçen qızıqsınuçı yaq bularaq, cirle reklama urnaştıru öçen buşlay waqıt birä alsa, kiräkle çığımnarnı qaplaw yulı tabılır ide. Qäbel çeltärläre operatorları TNV citäkçelärneñ reklama waqıtı öçen östämä aqça sorawın äytep uzdılar. Bez bu mäsälägä añlatma birüen ütenep, Tatarstannıñ Uraldağı daimi wäkile urınbasarı Xäydär Ğilfänovqa möräcägät ittek.
“TNV qanalı cirle reklama urnaştıru öçen ayırım ber reklama bloğın birergä riza, - dide Xäydär äfände, - ul ğına da tügel, ölkädä häm şähärdä çığarıla torğan tatar tapşıruları öçen ayırım waqıt birergä dä riza. Monda qäbel operatorları üz problemnarnı äytep betermilär. Minem belüemçä, kübeseneñ reklama eşläre belän şöğellänü öçen litsenziäse yuq. Litsenziä alu ozaq dip añlatalar. Min şulay da bu mäsäläneñ çişelü yulı xaqimiät orğannarınnan tora dip äyter idem. Bigräk tä, Yıqäterinburg şähäre xaqimiätennän. Şuña kürä, bu mäsäläne tağın ber tapqır, yuğarıraq däräcädä kütärü zarur dip sanıym”. Kiñäşmädä qatnaşuçılar, mäsäläne tiräntenräk öyränep, Qazannan TNV citäkçelegen dä çaqırtıp, ölkä häm şähär xaqimiäte citäkçelege belän bergä, may urtalarında yañadan oçraşırğa kileştelär.
Fäwiä Safiullina, Yekaterinburg
Kiñäşmäne açıp cibärgändä, Tatarstannıñ Uraldağı daimi wäkile Rawil Bikbov tıñlawçılarnı TNV tapşıruların tamaşaçılarğa citkerü eşeneñ bügenge torışı belän tanıştırıp uzdı. “Monnan dürt yıl elek daimi wäkillek binasında berençe sputnik tälinkäne prezentatsiäläw bulğan ide, - dide ul, - bügenge köndä Sverdlovski ölkäseneñ 11-12 şähärendä qäbel çeltärläre TNV signalın qabul itä. Tağın 15 şähärdä bu eşne cayğa salu mömkinçelege bar. Ä menä zur meğapolıys bulıp sanalğan Yıqäterinburg şähäreneñ barlıq rayonnarında da küp xalıq Tatarstan tapşıruların qarıy almıy äle”.
Rawil Bikbov qäbel çeltärläre operatorların häm xaqimiät wäkillären, Yıqäterinburgta yäşäwçe 100 meñlek tatar xalqınıñ sotsiäl ixtıyacın qänägätländerü yözennän, TNV signalın barlıq rayonnarğa cäyelderü mömkinçelegen qararğa çaqırdı. Ämma operatorlarnıñ moña qarata törle qarşılıqlı fikerläre buluı açıqlandı. Bez, xucalıq itüçe berämlek bularaq, telesignalnı tamaşaçığa citkerü xezmäten buşlay başqara almıybız, didelär alar. Alar äytüençä, barlıq başqa qanallar bu xezmät öçen aqça tüli, yäisä kiräkle cihazlar, oborudowanie alırğa bulışa. Xätta, qäbel çeltärläre citäkçeläre arasında, xäzer Yıqäterinburgta küp xalıq bulıp tatarlar ğına sanalmıy, qıtaylar belän äzerbaycannar da küp, alar aqça tüläsä, texnik mömkinçeleklärne alar faydasına qullana alabız, diyüçelär dä tabıldı. Bu süzlär tatar cämägätçelegeneñ tirän rizasızlığın uyattı. “Saf çişmä” isemle tatar ğäzetäsı möxärrire Miñsılu xanım İjğuzina bu xaqta üz fikeren bolay dip belderde: “Tatarlar – Ural töbägendä yäşäwçe töp xalıq. Demidovlar zamanında uq şähär nigezen saluçılar da, iñ berençe Uralmaşnı häm Ximmaşnı kütärüçelär dä tatar xalqı bulğan. Metro tözegändä dä ber genä qıtay kilep eşlämäde. Şunlıqtan, min bezne qıtay, äzerbaycan xalqı belän bolay çağıştırunı xuplamıym. Bez monda töp xalıq bulıp yäşibez, salımnarnı şuşı yaqnı üsterü öçen tülibez ikän, xaqimiät bezneñ mäsäläne çişärgä tieş dip uylıym”.
Mäsäläne ölkä häm şähär xaqimiäte arqılı çişü, çınlap ta, berdänber yul bulıp kürenä. 100 meñlek tatar xalqınıñ sotsiäl ixtıyacı çinovniklar iğtibarınnan çittä qalmasqa tieş. Qäbel çeltärläre citäkçeläre, tiz arada kiräkle isäp-xisaplarnı yasap, mäsäläneñ bäyäsen quysalar, şähär duması deputatları üz çiratlarında anı çişü yulların ezli başlarlar ide.
Şul uq waqıtta ikençe yulnı täqdim itüçelär dä buldı. Ul da bulsa, reklama urnaştıru yulı belän aqça eşläw. Dimäk, “Yaña ğasır” qanalı, üz signalın tamaşaçığa citkerü öçen qızıqsınuçı yaq bularaq, cirle reklama urnaştıru öçen buşlay waqıt birä alsa, kiräkle çığımnarnı qaplaw yulı tabılır ide. Qäbel çeltärläre operatorları TNV citäkçelärneñ reklama waqıtı öçen östämä aqça sorawın äytep uzdılar. Bez bu mäsälägä añlatma birüen ütenep, Tatarstannıñ Uraldağı daimi wäkile urınbasarı Xäydär Ğilfänovqa möräcägät ittek.
“TNV qanalı cirle reklama urnaştıru öçen ayırım ber reklama bloğın birergä riza, - dide Xäydär äfände, - ul ğına da tügel, ölkädä häm şähärdä çığarıla torğan tatar tapşıruları öçen ayırım waqıt birergä dä riza. Monda qäbel operatorları üz problemnarnı äytep betermilär. Minem belüemçä, kübeseneñ reklama eşläre belän şöğellänü öçen litsenziäse yuq. Litsenziä alu ozaq dip añlatalar. Min şulay da bu mäsäläneñ çişelü yulı xaqimiät orğannarınnan tora dip äyter idem. Bigräk tä, Yıqäterinburg şähäre xaqimiätennän. Şuña kürä, bu mäsäläne tağın ber tapqır, yuğarıraq däräcädä kütärü zarur dip sanıym”. Kiñäşmädä qatnaşuçılar, mäsäläne tiräntenräk öyränep, Qazannan TNV citäkçelegen dä çaqırtıp, ölkä häm şähär xaqimiäte citäkçelege belän bergä, may urtalarında yañadan oçraşırğa kileştelär.
Fäwiä Safiullina, Yekaterinburg