Iran säyäsätçeläre Rusiäneñ AQŞqa raketa qalqanın Üzäk Yewropada tügel, ä Iranda urnaştırırğa täqdim itüenä rizasızlıq belderä. Mondıy belderülär Iran säyäsätçeläre arasında Mäskäwgä şik belän qarawnı, Mäskäw Iran mäsäläsendä Könbatış belän satulaşıp kileşülärgä äzer dip isäpläwne kürsätä diärgä bula. Qänäğätsezlek şulay uq kürşe Azärbäycanğa da belderelä.
Rusiä turındağı bu belderülär Mäskäwgä üz mänfäğätlärenä ireşü öçen xäyläkär, astırtın häm mäkerle eş itüçe dip qarawnı kürsätä.
Sişämbe könne Iran parlamentınıñ Däwlät Iminlege häm Tışqı Säyäsät Komitetı äğzası Xämit Riza Xaci-Babay Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ bu täqdimen Bush säyäsätennän şayartu, hiç tä tormışqa aşmaslıq närsä dip atadı. Xaci-Babay Rusiä Amerikanıñ Yewropadağı raketa qalqanı Iranğa qarşı bulmıyaçağın belä, bu qalqannıñ maqsatı Amerika başlağan dönyaküläm qorallanunı canlandıru di. Şul uq waqıtta başqa küp kenä belderü yasawçılar kebek ük Haci-Babay da qalqannıñ Iran mänfäğätlärenä qarşı bulmawı turında tulı ışanıç belän äytä almıy.
Şul uq könne şul uq komitetnıñ räis urınbasarı Möxämmät Näbi Rudaki Putin täqdime Polşa belän Çexiädä AQŞ xärbi qorılmaları urnaştırıludan qotılu maqsatında bulırğa mömkin dide. Şul uq waqıtta Rudaki bu täqdim Rusiä belän Quşma Ştatlar arasında Irannı awızlıqlaw turında kileşügä dä işaräli bulırğa mömkin di.
Komitetnıñ tağın ber äğzası Xişmätulla Fäläxätpişi Rusiäneñ Iranğa mönäsäbäte härçaq satulaşularğa nigezlängän ide di. Fäläxätpişi Ruslarnı ütkändä dä zur kileşülärdä Irannı satuda ğäyepläde. Küptän tügel BMO Iminlek Şurasında Irannıñ atom programması mäsäläsendä tawış birüdä Mäskäw Könbatış täqdimen xuplağan ide.
Fäläxätpişi ämma Iran Rusiä satulaşularına qarıy torğan illär rätendä tügel dide. Irannıñ Yewropa belän xezmättäşleke anıñ Yewropa illärenä qurqınıç tudırmawın kürsätä dide Fäläxätpişi.
Däwlät Iminlege komitetınıñ başqa ber äğzası Riza Talainik Rusiä älbättä üz iminlegen qayğırtıp eş itä bulırğa mömkin, ämma Putinnıñ AQŞ radarların Azärbäycanda urnaştıru täqdime elekke ısullarnıñ, Rusiäneñ Irannan da, Könbatıştan da çigeneşlärgä ireşüeneñ däwamı buldı dide. Ul Irannı üz çigendä yaña küzläw qorılmaları urnaştırıluğa kisken häm sizelerlek itep cawap birerä, bu plannıñ tormışqa aşuına yul quymas öçen kürşe illär belän diplomatik eşçänlek başlarğa çaqırdı.
Parlament äğzaları şulay uq Baqığa şik belän qarawların, anıñ bu täqdimne xuplawına açu belderde. Rudaqi Irannıñ Azärbäycan belän mönäsäbätläre soñğı yıllarda täräqiät itä kilde, ämma Baqınıñ Rusiä täqdimen xuplawı töbäktäbe xalıqlarğa xörmätsezlek buldı häm bu hiçşiksez Iran belän Azärbäycan arasındağı säyäsi häm iqtisadıy mönäsäbätlärgä dä täesir itäçäk dide.
Däwlät Iminlege komitetı äğzası Ali Äxmädi Azärbäycan prezidentı Ilham Alievnı xalıq yaqlamıy, Aliev köçleräk däwlätlärdän yaqlaw tabarğa teli, soñğı yıllarda ul ildä xätta izraillelär dä eş alıp bara başladı di. Baqınıñ säyäsäte şulay uq Iranda yäşäwçe küpsanlı azärilärgä qarata da şik belän qarawnı köçäytep cibärde.
Raketa qalqanı mäsäläse Iran säyäsätçeläre arasında soñğı aradağı qayber borçılularnı assızıqladı. Şular arasında Irannı izolyatsiäläw turındağı, köçle däwlätlär Irannıñ başına citü öçen maxsus şundıy kileşülär tözi digän borçılular. Şulay Rusiägä mönäsäbät. Rusiä älbättä partner dip qarala, ämma şul uq waqıtta ul dus bularaq ta qabul itelmi. Moña Azärbäycanğa, bu küptänge kürşeneñ qayçaqlarda Könbatış belän açıqtan-açıq tabışlı häm cılı mönäsäbätlär urnaştıru telägenä açu belderü dä östälä.
Sişämbe könne Iran parlamentınıñ Däwlät Iminlege häm Tışqı Säyäsät Komitetı äğzası Xämit Riza Xaci-Babay Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ bu täqdimen Bush säyäsätennän şayartu, hiç tä tormışqa aşmaslıq närsä dip atadı. Xaci-Babay Rusiä Amerikanıñ Yewropadağı raketa qalqanı Iranğa qarşı bulmıyaçağın belä, bu qalqannıñ maqsatı Amerika başlağan dönyaküläm qorallanunı canlandıru di. Şul uq waqıtta başqa küp kenä belderü yasawçılar kebek ük Haci-Babay da qalqannıñ Iran mänfäğätlärenä qarşı bulmawı turında tulı ışanıç belän äytä almıy.
Şul uq könne şul uq komitetnıñ räis urınbasarı Möxämmät Näbi Rudaki Putin täqdime Polşa belän Çexiädä AQŞ xärbi qorılmaları urnaştırıludan qotılu maqsatında bulırğa mömkin dide. Şul uq waqıtta Rudaki bu täqdim Rusiä belän Quşma Ştatlar arasında Irannı awızlıqlaw turında kileşügä dä işaräli bulırğa mömkin di.
Komitetnıñ tağın ber äğzası Xişmätulla Fäläxätpişi Rusiäneñ Iranğa mönäsäbäte härçaq satulaşularğa nigezlängän ide di. Fäläxätpişi Ruslarnı ütkändä dä zur kileşülärdä Irannı satuda ğäyepläde. Küptän tügel BMO Iminlek Şurasında Irannıñ atom programması mäsäläsendä tawış birüdä Mäskäw Könbatış täqdimen xuplağan ide.
Fäläxätpişi ämma Iran Rusiä satulaşularına qarıy torğan illär rätendä tügel dide. Irannıñ Yewropa belän xezmättäşleke anıñ Yewropa illärenä qurqınıç tudırmawın kürsätä dide Fäläxätpişi.
Däwlät Iminlege komitetınıñ başqa ber äğzası Riza Talainik Rusiä älbättä üz iminlegen qayğırtıp eş itä bulırğa mömkin, ämma Putinnıñ AQŞ radarların Azärbäycanda urnaştıru täqdime elekke ısullarnıñ, Rusiäneñ Irannan da, Könbatıştan da çigeneşlärgä ireşüeneñ däwamı buldı dide. Ul Irannı üz çigendä yaña küzläw qorılmaları urnaştırıluğa kisken häm sizelerlek itep cawap birerä, bu plannıñ tormışqa aşuına yul quymas öçen kürşe illär belän diplomatik eşçänlek başlarğa çaqırdı.
Parlament äğzaları şulay uq Baqığa şik belän qarawların, anıñ bu täqdimne xuplawına açu belderde. Rudaqi Irannıñ Azärbäycan belän mönäsäbätläre soñğı yıllarda täräqiät itä kilde, ämma Baqınıñ Rusiä täqdimen xuplawı töbäktäbe xalıqlarğa xörmätsezlek buldı häm bu hiçşiksez Iran belän Azärbäycan arasındağı säyäsi häm iqtisadıy mönäsäbätlärgä dä täesir itäçäk dide.
Däwlät Iminlege komitetı äğzası Ali Äxmädi Azärbäycan prezidentı Ilham Alievnı xalıq yaqlamıy, Aliev köçleräk däwlätlärdän yaqlaw tabarğa teli, soñğı yıllarda ul ildä xätta izraillelär dä eş alıp bara başladı di. Baqınıñ säyäsäte şulay uq Iranda yäşäwçe küpsanlı azärilärgä qarata da şik belän qarawnı köçäytep cibärde.
Raketa qalqanı mäsäläse Iran säyäsätçeläre arasında soñğı aradağı qayber borçılularnı assızıqladı. Şular arasında Irannı izolyatsiäläw turındağı, köçle däwlätlär Irannıñ başına citü öçen maxsus şundıy kileşülär tözi digän borçılular. Şulay Rusiägä mönäsäbät. Rusiä älbättä partner dip qarala, ämma şul uq waqıtta ul dus bularaq ta qabul itelmi. Moña Azärbäycanğa, bu küptänge kürşeneñ qayçaqlarda Könbatış belän açıqtan-açıq tabışlı häm cılı mönäsäbätlär urnaştıru telägenä açu belderü dä östälä.