Küp kenä analitiklar Ğiraqta şundıy qatğıy çaralardan başqa tärtip urnaştıru, yaña xökümät tözü mömkin bulmayaçaq dip bu qararnı xuplap çıqtı. Gärçä xärbilär bezneñ öçen qağidälär üzgärmi, bez barı tik köç qullanu zarur bulğan oçraqta ğına ut açaçaqbız dip ışandıra.
Ğiraqta Säddam xakimiäte bärep töşerelügä ber aydan artıq waqıt uzsa da talawlar, keşelärneñ maşinaların alıp kitülär, elekke üçne qaytaru öçen köç qullanular haman däwam itä. Prezident George Bush administratsiäse älegä Ğiraqlılarğa demokratik däwlät tözergä yardäm itü turında wäğdälären ütäw tügel, xätta şuşı tärtipsezleklärne dä bastıra almıy. Ğiraqta suğıştan soñğı ber ay çaması çorda eşlägän AQŞ xakimiäte başlığı Jay Garnernı almaştırğan Paul Bremer Bağdadqa kilüeneñ ikençe könendä ük xärbilärgä talawçılarnı häm cinayätçelärne cinayät urınında uq atarğa wäkalät birüe turında belderde. Älege yaña strategiäne kiçä AQŞ däwlät sekretare Colin Powell da rasladı.
Ämma bügen Waşington Post gazetı yazuınça, Ğiraqtağı AQŞ xärbi citäkçeläre bezneñ öçen xärbi qağidälär üzgärmi, elekkeçä qala dip belderä. Anda AQŞnıñ Bağdadtağı 3-nçe Cir Öste Diviziäse başlığı general mayor Buford Blountnıñ "soldatlar iminlegenä qurqınıç yanamağanda bez talawçılarnı agressiv räweştä atarğa cıyınmıybız" digän süzläre kiterelä.
Xalıqara mäs''älälär belgeçläre isä, Amerikalılar Ğiraqta töp ixtaclarnı tä''min itmi torıp anda näticäle xökümät oyışıtıra almıyaçaq dip isäpli. Waşingtondağı Strategik häm Xalıqara tikşerenülär üzägeneñ Yaqın Könçığış mäs''äläläre belgeçe Anthony Cordesman bağta Ğiraqta iminlek buldıru zarur di:
AUDİO: Anda ni dä bulsa başlaw öçen iminlek, azıq-tölek, häm keremnär bulırğa tieş. Keşe zatı iñ azında totrıqlılıqqa moxtac. Älegä bu ixtiaclarnıñ berse dä tä''min itelmägän. Bigräk tä ilkülämendä qarağanda.
Cordesman fikerençä, Ğiraqlılar üzlären öylärendä häm eşkä barğanda imin xis itmi torıp aqça qazana, iqtisadnı torğızırğa yardäm itä almıyaçaq.
Amerika Eşmäkärlek İnstitutınıñ tışqı häm saqlanu säyäsäte bülege vitse-prezidentı Danielle Pletka da Bremernıñ cinayätçelärgä qarşı qatı çaralar kürü qararın xuplap çığa:
AUDİO: Monı iñ berençe çiratta eşlärgä kiräk. Politsiä däwlätenä barıp, andağı politsiäne betergännän soñ härkem üzen färeştä sıman totmıy, älbättä. Bezneñ köçlär anda tätip saqlaw belän şöğellänä almıy dip qarşı çığu uñışsızlıqqa kiteräçäk.
Şul uq fiker belän pensiädäge AQŞ armiäse polkovnigı, Balkanda, Könbatış Yweropada, häm Afrikada küzläw ofitserı bulıp eşlägän Kenneth Allard ta kileşä. Allard Bush administratsiäse Ğiraq suğışında üzeneñ ostalığın kürsätsä dä, Ğiraqnı tözekländerü eşlärenä alay uq yaxşı äzerlänmägän bulıp çıqtı di. Anıñ fikerençä, bu qatı çaralar ber ay ütkäç kenä tügel ä baştan uq kürelergä tieş ide.
Carnegie Fondınıñ Demokratiä häm Qanun Tärtibe bülege citäkçelärennän berse Thomas Carothers Ğiraqlılarnıñ xäzer iñ telägäne - amerikalılarnıñ iminlek tä''min itüe di. Ul da Bremernıñ Ğiraqta qatı çaralar iğlan itüen xuplıy. Ämma, anıñ fikerençä, Bremer bu çaralarnı berençe çiratta Ğiraqlılarnı cinayätçelekneñ cäzalanuı turında kisätü bularaq qullanırğa teli. Carothers Amerikan xärbiläre barı tik keşe ütererdäy köç qullanuçı cinayätçelärgä genä ut açar dip isäpli.
Naif Aqmal, Praga.
Ämma bügen Waşington Post gazetı yazuınça, Ğiraqtağı AQŞ xärbi citäkçeläre bezneñ öçen xärbi qağidälär üzgärmi, elekkeçä qala dip belderä. Anda AQŞnıñ Bağdadtağı 3-nçe Cir Öste Diviziäse başlığı general mayor Buford Blountnıñ "soldatlar iminlegenä qurqınıç yanamağanda bez talawçılarnı agressiv räweştä atarğa cıyınmıybız" digän süzläre kiterelä.
Xalıqara mäs''älälär belgeçläre isä, Amerikalılar Ğiraqta töp ixtaclarnı tä''min itmi torıp anda näticäle xökümät oyışıtıra almıyaçaq dip isäpli. Waşingtondağı Strategik häm Xalıqara tikşerenülär üzägeneñ Yaqın Könçığış mäs''äläläre belgeçe Anthony Cordesman bağta Ğiraqta iminlek buldıru zarur di:
AUDİO: Anda ni dä bulsa başlaw öçen iminlek, azıq-tölek, häm keremnär bulırğa tieş. Keşe zatı iñ azında totrıqlılıqqa moxtac. Älegä bu ixtiaclarnıñ berse dä tä''min itelmägän. Bigräk tä ilkülämendä qarağanda.
Cordesman fikerençä, Ğiraqlılar üzlären öylärendä häm eşkä barğanda imin xis itmi torıp aqça qazana, iqtisadnı torğızırğa yardäm itä almıyaçaq.
Amerika Eşmäkärlek İnstitutınıñ tışqı häm saqlanu säyäsäte bülege vitse-prezidentı Danielle Pletka da Bremernıñ cinayätçelärgä qarşı qatı çaralar kürü qararın xuplap çığa:
AUDİO: Monı iñ berençe çiratta eşlärgä kiräk. Politsiä däwlätenä barıp, andağı politsiäne betergännän soñ härkem üzen färeştä sıman totmıy, älbättä. Bezneñ köçlär anda tätip saqlaw belän şöğellänä almıy dip qarşı çığu uñışsızlıqqa kiteräçäk.
Şul uq fiker belän pensiädäge AQŞ armiäse polkovnigı, Balkanda, Könbatış Yweropada, häm Afrikada küzläw ofitserı bulıp eşlägän Kenneth Allard ta kileşä. Allard Bush administratsiäse Ğiraq suğışında üzeneñ ostalığın kürsätsä dä, Ğiraqnı tözekländerü eşlärenä alay uq yaxşı äzerlänmägän bulıp çıqtı di. Anıñ fikerençä, bu qatı çaralar ber ay ütkäç kenä tügel ä baştan uq kürelergä tieş ide.
Carnegie Fondınıñ Demokratiä häm Qanun Tärtibe bülege citäkçelärennän berse Thomas Carothers Ğiraqlılarnıñ xäzer iñ telägäne - amerikalılarnıñ iminlek tä''min itüe di. Ul da Bremernıñ Ğiraqta qatı çaralar iğlan itüen xuplıy. Ämma, anıñ fikerençä, Bremer bu çaralarnı berençe çiratta Ğiraqlılarnı cinayätçelekneñ cäzalanuı turında kisätü bularaq qullanırğa teli. Carothers Amerikan xärbiläre barı tik keşe ütererdäy köç qullanuçı cinayätçelärgä genä ut açar dip isäpli.
Naif Aqmal, Praga.