AQŞ prezidentı Britaniägä räsmi säfär başlap, Ğiraq suğışına xuplaw belderde

Berniçä ay elek bu säfär turında iğlan itkändä, amerikan räsmiläre anı Ğiraq suğışında ciñü tantanası itep ütkärmäkçe ide. Ämmä Ğiraqtağı wazğiät bäyräm iterlek tügel. Bushnıñ säfäre kierenke şartlarda ütä. Ğiraq suğışına qarşı meñlägän keşe aña protest belderergä äzerlänä. Londonda köçäytelgän iminlek çaraları kürelä
Amerikan prezidentınıñ Air Force One oçqıçı Londonnıñ Hitrow hawa alanına sişämbe kiçen töşte. Şahzadä Charles belän küreşep alğannan soñ George Bush xäläl cefete Laura belän boralaqqa utırıp Buckingham sarayına oçtı. 4 könlek säfär waqıtında alar şunda toraçaq. Üzenä kürä xörmät bilgese. Çärşämbe irtäsendä Amerikan prezidentın Britan patşabikäse Elizabeth qabul itte.

Audio (AQŞnıñ Yoldızlı Bayraq gimnı)

Premier-ministr Tony Blair belän söyläşülär atnakiç könne ütäçäk. Ä çärşämbe töştän soñ Bush Londonnıñ Whitehall Sarayında çığış yasadı. Bushnıñ yärdämçeläre bu çığış tışqı säyäsät ölkäsendä program-çığış bulaçaq dip, aldan äytep quyğan ide. Bushnıñ bu säfäre berniçä ay elek iğlan itelde, häm ul Ğiraq suğışın yırıp çıqqan ike ilneñ ciñü tantanasına äylänäse ide. Ämmä Ğiraqtağı çınbarlıq başqaça. Suğış bette dip iğlan itelügä qaramastan, Amerikan xärbiläre anda ülä tora. Tärtip urnaşuğa äle yıraq. Başqa illärdä genä tügel, Amerikanıñ üzendä dä Bushnıñ Ğiraq säyäsäte soñğı waqıtta kisken tänqitkä tartıla. Şul säbäple anıñ bügenge çığışınnan küp sorawğa cawaplar kötelde. Üzeneñ yartı säğätlek çığışında, Bush, Quşma Ştatlarnıñ Äfğanstan häm Ğiraq säyäsäten, bu illärgä basıp kerüne yaqlap çıqtı. Küpläp üterü qoralınıñ terrorçılar qulına elägü ixtimalı qurqınıç tudıra, monıñ işe qurqınıçnı kimetü öçen, köç qullanu -- qaywaqıt, berdän-ber çara bulıp tora, dide Bush. Şuşı süzläre belän Bush, nigezdä, beryaqlı köç qullanu ixtimalın aqladı. Menä anıñ çığışınnan ber özek:

Audio (George Bush)

"Keşelär üz-üzlären saqlaw wazifasın bezgä tapşırdı. Şuşı wazifanı ütäw öçen qaywaqıt, köç qullanırğa kiräk. Köç belän idarä itelgän başbaştaqlı dönyadan, bezne qayçaq barı tik ülçäp qullanılğan köç saqlap qala ala. "

Ul arada Ğiraq suğışına qarşı meñlägän keşe atnakiç könne Londonda zur demonstartsiä ütkärergä cıyına. Qayber mäglümätlärgä qarağanda anda 100 meñläp keşe qatnaşırğa mömkin. Alarnıñ ber öleşe inde bügen ük, Bushqa qarşı şiğärlär kütärep çıqtı. London häm anıñ tirä yağında köçäytelgän iminlek çaraları kürelä. Xärbi oçqıçlar äzerlek xälenä kiterelgän. Tärtip saqlawğa 15 meñläp politsiä xezmätkäre cälep itelgän. Bushnıñ säyäsäten önämägän London merı Ken Livingstone, bu çaralar arqasında här salım tüläwçeneñ çığımnarı 2 funtqa artaçaq, gärçä Londonda yäşäwçelärneñ kübese Bush kilmäsen öçen 4 funt tülärgä äzer, digän belderü yasadı. İminlek küzlegennän çığıp Bushnıñ säfär programmasına üzgäreşlär kertelä, ul xalıqqa kürenmiäçäk, oçraşular maxsus urınnarda ütäçäk. Britan gäzitläre, äytergä kiräk alarnıñ qayberläre Bushnı şaqtıy kimsetep yaza, anı "küzgä kürenmägän qunaq" dip atadı.

İñ qızığı, şuşı qırıs çaralar da dönyanıñ iñ köçle citäkçesenä tulı iminlek tä''min itmi ikän. Britaniäneñ Daily Mirror gäzite Bushnıñ säfäre uñayınnan sensatsiäle xäbär tarattı. Gäzitneñ xäbärçese Rayan Parry Bush ğailäse tuqtalğan Buckingham sarayına xezmätçe bulıp urnaşqan. Anı erätläp tikşermägännär. Rayan Bushlarnıñ yoqı bülmäsen räsemgä töşerep çıqqan, yağni, üze belän fotokamera yörtkän, qunaqlar bülmäsenä ciläk-cimeşlär taratqan. Bu eşkä sınaw räweşendä genä urnaşıp, kiçä bu eşennän çıqqan Rayan şundıy näticä yasıy: ägär ul Bushnı üterergä telägän intihar xöcümçe bulğan bulsa, Amerikan prezidetı isän qala almas ide. Bushnıñ Britaniä säfäre uñayınnan Daily Mirror gäzitendä basılğan bu mäqälä zur cancalğa säbäp buldı.

Ali Gilmi, Praga