NATOnıñ 26 il citäkçese qatnaşqan 2könlek summitı bügen İstanbulda açıldı. Ğıraq , Äfganstan temalarınıñ östenlek itkän yuğarı däräcädäge cıyınğa, AQŞ belän ''iske''Yevropa'' xökümätläreneñ Ğıraq suğışı turındağı fiker ayırmalıqların betergän waqıyğä dip qarala. Summitneñ- berençe könendä kötelgäneçä Ğıraq xärbiläre häm politsiäsen künegülärdän ütkärü häm Äfganstanda xärbilär sanın arttıru tordı.
Unmeñnnäçä politsiä , xärbilärneñ iminlekne tämin itkän, AWACS häm F-16 suğış oçqıçlarınıñ hava territoriäsen saqlağan Bospor buğazında höcüm koraplarnıñ patrul yöregen İstanbulda bik küp eş urınnarı 2 kön yabıq. Şuña qaramastan NATO cıyınına protest belderüçelär belän politsiä arasında bügen dä bäreleşlär bulıp aldı. Aprel ayında NATOnıñ kiñäytelüennän soñ ütkärelgän bu berençe summitnı açqan Aliansnıñ general sekretarı Scheffer oçraşu transatlantik elemtälärne nığıtaçaq häm aliansnı üzgärgän rolenä äzerliäçäk dide. Ul berektäşlekneñ tarixı häm kiläçäge turında söyläp bolay dide (audio)
55yıl elek 12 äzğa il belän başlanğan berektäşlek ike märtäbägä arttıp trans-Atlantik bäyäläreneñ ezlekle buluın kürsätte. 26il bezneñ qımmätlärebezne yaqlarğa häm anı kiläçäk buınnarğa tapşırırğa qararlı.
Şulayuq açılış sessiäsendä çığış yasağan Törkiä prezidentı Sezer (audio)
Bez kiñäytelgän häm yaña äzğalar qabul itkän NATO kiläçäk yıllarda uñışlıraq bulaçaq dip ışanabız dide.
Summitnıñ berençe könendä Ğıraqta bilgelängännän elegeräk xakimiätneñ ğıraqlılarğa tapşırıluınnan soñ İstanbulda iğlan itelgän belderüdä, NATO Ğıraq xökümäteneñ üteneçen qabul itep ,Ğıraq iminlek köçläre häm çik saqçıların künegülärdän ütkäräçäk dip äytelä. İreşelgän kileşügä kürä NATO illäre ğıraqlılarnı Ğıraqta häm Ğıraq tışında künegülärdän ütkärä ala. Germaniä belän Fransiä Ğıraqqa üz köçlären cibärmiäçäklären aldan belderep quydı. Belderüdä könyaq Ğıraqta xalıqara köç belän citäkçelek itkän Polşağa logistik yardäm bireläçäk dielä..Äfganstanğa kilgändä NATO citäkçeläre sintäberdä ütkäreläçäk saylawlarda yardäm kürsätü mäqsatında Xalıqara köçlärne 6.500dän 10meñgä arttıru turında kileşte.Äfganstanda solıx wä totrıqlılıqnı arttıru NATOnıñ töp prioritetı bulıp tora dide citäkçelär.Berektäşlek Äfgansatnda cirle rekonstruksiä törkemnären arttıru turında da kileşte. Germaniä belän Gollandiä 4 törkemne ä Britaniä qalğan ikese belän citäkliäçäk.Fevral ayında Äfganstandağı xalıqara köçlär belän yañadan Törkiä citäkli başlayaçaq.. Yäkşämbe kiç NATo saqlanu ministırları äğza illär in kimendä qorallı köçläreneñ 40%ın çit ildä urnaştıraçaq xäldä bulırğa , ä inde 8% birelgän qısqa waqıt
eçendä äytelgän urınğa cibärergä äzer bulırğa tieş dip kileşte. Summita NATO Bosniadağı SFOR missiäsen yıl azağında Yevropa Berlegenä tapşıru turında qarar çığarsa da, anıñ köne älegä bilgele tügel.Diplomatlar belderüençä berektäşlek Bosniada, Sarayevodakeçkenä başkvaritasın saqlap qalaçaq häm NATO suğış cinayätçelären ezlärgä däwam itäçäk. Xärbi berektäşlekkä quşılırğa telägän Xorvatiä, Albaniä häm Makedoniä sonğı yıllardağı progress öçen maqtaldı.Rusiä belän Ukraina Urta dingezdä NATOnıñ terrorğa qarşı patrullernä quşılırğa çaqırılaçaq. Ber yıldan artıq Ğıraq suğışı turında berberse belän bäxäsläşep torğan xärbi berektäşlek äzğaları İstanbul sumitında Ğıraq iminlek köçlären künegülärdän ütkärü turında kileşsälär dä, alarnıñ äle dä aliansnıñ Ğıraqtağı role turında ällä ni ahäñ eçendä bulmawı sizelä..yomğaqlap äytkändä kürsäteläçäk bulışlıq Waşington ömed itkäneçä zur tügel.
färidä xämit,praga
eçendä äytelgän urınğa cibärergä äzer bulırğa tieş dip kileşte. Summita NATO Bosniadağı SFOR missiäsen yıl azağında Yevropa Berlegenä tapşıru turında qarar çığarsa da, anıñ köne älegä bilgele tügel.Diplomatlar belderüençä berektäşlek Bosniada, Sarayevodakeçkenä başkvaritasın saqlap qalaçaq häm NATO suğış cinayätçelären ezlärgä däwam itäçäk. Xärbi berektäşlekkä quşılırğa telägän Xorvatiä, Albaniä häm Makedoniä sonğı yıllardağı progress öçen maqtaldı.Rusiä belän Ukraina Urta dingezdä NATOnıñ terrorğa qarşı patrullernä quşılırğa çaqırılaçaq. Ber yıldan artıq Ğıraq suğışı turında berberse belän bäxäsläşep torğan xärbi berektäşlek äzğaları İstanbul sumitında Ğıraq iminlek köçlären künegülärdän ütkärü turında kileşsälär dä, alarnıñ äle dä aliansnıñ Ğıraqtağı role turında ällä ni ahäñ eçendä bulmawı sizelä..yomğaqlap äytkändä kürsäteläçäk bulışlıq Waşington ömed itkäneçä zur tügel.
färidä xämit,praga