Bügen NATOnıñ İstanbulda tämamlanğan yuğarı däräcäle oçraşuında äğza illär Ğiraqnıñ iminlek köçlären äzerläw, Äfğanstandağı Könbatış ğäskärläre sanın arttıru, şuşı saqlanu berlegeneñ xärbi äzerlegen nığıtu xaqında kileşte. Şuşı cıyın qısalarında NATO illäreneñ tışqı eşlär ministrları Rusiädäge kollegası Sergey Lavrov belän dä oçraştı.
Ğiraq häm Äfğanstan, Balkan häm Rusiä - NATO illäre citäkçeläreneñ İstanbulda uzğan oçraşuında dönyanıñ şuşı töbäkläre telgä yış alındı. Anda Ğiraqtağı waqıtlı xökümätneñ üz iminlek köçlären äzerläwdä NATO-dan yardäm sorağan üteneçe qabul itelde. Şulay itep NATO xäzer üzeneñ Ğiraqtağı täwge eşenä kereşäçäk digän süz. Läkin bu mäs''älädä äle haman da qayber qıtırşılıq qala birä - Fransiä, misal öçen, NATO-nıñ turıdan-turı Ğiraq eşlärendä qatnaşuın telämi, aña üz iminlek wä qorallı köçlären äzerläwdä yardäm itü dä Ğiraqnıñ üzendä tügel, ä çittä alıp barılırğa tieş dip belderä. Amerika Quşma Ştatları isä, kiresençä, NATO-nıñ Ğiraqqa üz ğäskärlären cibärüne dä xuplap qarşı alır ide. Saqlanu berlegeneñ general'' sekretare Jaap de Hoop Scheffer, NATO-nıñ Ğiraqqa bu ölkädä yardäm itü programması äle centekläp äzerlänergä tieş bulaçaq dip belderä.
Audio, Jaap de Hoop Scheffer
"İminlek Şurasınıñ 1546-nçe qararı nigezendä berektäşlär Ğiraqnıñ waqıtlı xökümätenä üz iminlek köçlären äzerläw eşenä yardäm itärgä buldı, monıñ detal''läre - kemneñ, qayda, niçek eşliäçäge aldağı könnärdä häm atnalarda bilgelänäçäk" di NATO-nıñ general'' sekretare. İstanbul cıyınında aña şulay uq, Ğiraq xökümäte belän bergä ilneñ başqa ixtiacların açıqlaw burıçı da yöklände. NATO illäreneñ citäkçeläre Äfğanstan turında da berniçä qarar qabul itte. Berençedän alar, ilneñ wilayätlären torğızu törkemnären dürtkä citkerergä buldı. Döres, başta alar sanı 5 bulır dip kötelgän ide. İkençedän, NATO üzeneñ Äfğanstandağı Xalıqara totrıqlandıru köçlären arttıru qararın qabul itte. Nigezdä başqala Qabulda urnaşqan şuşı köçlär xäzerge waqıtta 6 meñ yarım ğäskäridän tora. Kiläçäktä, bigräk tä şuşı sintäbrgä bilgelängän prezident saylawları waqıtına alar sanın 10 meñgä citkerü küz aldında totıla. De Hoop Scheffer NATO-nıñ Äfğanstanğa yardäme turında bolay dide.
Audio, Jaap de Hoop Scheffer
"Östämä ğäskär kiläçäk häm monıñ detal''läre äle bilgelänäçäk. Min älegä ayırım illärne atamıym, läkin bez wäğdä itkän östämä köçlär anda bulaçaq" dip ışandıra Äfğanstan xökümäten NATO-nıñ general'' sekretare. Anıñ şuşı belderüen äfğan prezidentı Xämit Qarzai şunda uq xuplap çıqtı, ämma NATO-nıñ monı berençe çiratta kiläse saylawlarnı küz aldında totıp eşläwe uñayınnan bolay dide.
Audio, Xämit Qarzai
"Saylawlar sintäbrdä uzaçaq, ämma alarnıñ iminlegen buldıru öçen bez xalıqara köçlärgä inde xäzerdän ük moxtac" di Äfğanstan prezidentı. İstanbul oçraşuınıñ başqa möhim qararlarına kilgändä, anda NATO-nıñ Bosniädäge missiäsen şuşı yıl azağına qädär Yevropa Berlege qaramağına tapşıru xaqında kileşende, äğza bulırğa omtılğan Xorvatiä, Albaniä häm Makedoniäneñ qazanışları bilgeläp ütelde, läkin qabul itü waqıtı turında berni dä äytelmäde, Rusiäneñ Moldova häm Gruziädäge ğäskärlären çığaru kiräklege bilgeläp ütelde. 5 yıl elek Mäskäw näq menä İstanbulda, şuşı ike ildäge üz köçlären çığarunı wäğdä itkän ide. NATO häm Rusiä arasında tışqı eşlär ministrları däräcäsendä ütkän oçraşu räsmi belderüdä "açıq wä dustanä şartlarda ütte" dip bäyälänsä dä, şuşı ike yaq arasındağı qarşılıqlarnıñ haman da qala birüe sizelde.
Kärim Kamal
Audio, Jaap de Hoop Scheffer
"İminlek Şurasınıñ 1546-nçe qararı nigezendä berektäşlär Ğiraqnıñ waqıtlı xökümätenä üz iminlek köçlären äzerläw eşenä yardäm itärgä buldı, monıñ detal''läre - kemneñ, qayda, niçek eşliäçäge aldağı könnärdä häm atnalarda bilgelänäçäk" di NATO-nıñ general'' sekretare. İstanbul cıyınında aña şulay uq, Ğiraq xökümäte belän bergä ilneñ başqa ixtiacların açıqlaw burıçı da yöklände. NATO illäreneñ citäkçeläre Äfğanstan turında da berniçä qarar qabul itte. Berençedän alar, ilneñ wilayätlären torğızu törkemnären dürtkä citkerergä buldı. Döres, başta alar sanı 5 bulır dip kötelgän ide. İkençedän, NATO üzeneñ Äfğanstandağı Xalıqara totrıqlandıru köçlären arttıru qararın qabul itte. Nigezdä başqala Qabulda urnaşqan şuşı köçlär xäzerge waqıtta 6 meñ yarım ğäskäridän tora. Kiläçäktä, bigräk tä şuşı sintäbrgä bilgelängän prezident saylawları waqıtına alar sanın 10 meñgä citkerü küz aldında totıla. De Hoop Scheffer NATO-nıñ Äfğanstanğa yardäme turında bolay dide.
Audio, Jaap de Hoop Scheffer
"Östämä ğäskär kiläçäk häm monıñ detal''läre äle bilgelänäçäk. Min älegä ayırım illärne atamıym, läkin bez wäğdä itkän östämä köçlär anda bulaçaq" dip ışandıra Äfğanstan xökümäten NATO-nıñ general'' sekretare. Anıñ şuşı belderüen äfğan prezidentı Xämit Qarzai şunda uq xuplap çıqtı, ämma NATO-nıñ monı berençe çiratta kiläse saylawlarnı küz aldında totıp eşläwe uñayınnan bolay dide.
Audio, Xämit Qarzai
"Saylawlar sintäbrdä uzaçaq, ämma alarnıñ iminlegen buldıru öçen bez xalıqara köçlärgä inde xäzerdän ük moxtac" di Äfğanstan prezidentı. İstanbul oçraşuınıñ başqa möhim qararlarına kilgändä, anda NATO-nıñ Bosniädäge missiäsen şuşı yıl azağına qädär Yevropa Berlege qaramağına tapşıru xaqında kileşende, äğza bulırğa omtılğan Xorvatiä, Albaniä häm Makedoniäneñ qazanışları bilgeläp ütelde, läkin qabul itü waqıtı turında berni dä äytelmäde, Rusiäneñ Moldova häm Gruziädäge ğäskärlären çığaru kiräklege bilgeläp ütelde. 5 yıl elek Mäskäw näq menä İstanbulda, şuşı ike ildäge üz köçlären çığarunı wäğdä itkän ide. NATO häm Rusiä arasında tışqı eşlär ministrları däräcäsendä ütkän oçraşu räsmi belderüdä "açıq wä dustanä şartlarda ütte" dip bäyälänsä dä, şuşı ike yaq arasındağı qarşılıqlarnıñ haman da qala birüe sizelde.
Kärim Kamal