Sişämbedä Amerikan häm Ğiraq xärbiläre Falluca şähärenä höcümnären däwam itte. Xärbi ğämällärneñ maqsatı – ğisyançılar qulında bulğan qalanı ğinwar saylawlarına qädär waqıtlı xökümät qaramağına qaytaru, üzäk Ğiraqta tınıçlıq urnaştıru. Tik Falluca höcümnäre bu maqsatqa ireşergä yärdäm iterme, yä isä, kiresençä, qarşılıqnıñ köyçäyüenä kitererme?
Fallucadağı sivil citäkçelär belän berniçä atna näticäsez söyläşülärdän soñ amerikan xärbiläre şähärne köç belän ğisyançılardan arındıru maqsatında düşämbedä şikle xärbi operatsiä başladı. Londondağı Saqlanu häm İminlek institutı belgeçe Turi Munthe süzlärençä, bu - ike yamannıñ bersen saylaw bulıp tora:
Audio (Turi Munthe): "Bu ike yamannıñ bersen saylaw. Çönki, bar närsä cimerelep betkännän soñ tözekländerü eşlären başlasañ da, sin bareber başta cimerüçe bulıp torasıñ. Läkin ikençe yaqtan qarağanda, näticäsez söyläşülärne dä küpme kötep utırırğa bula?"
Berniçä atna barğan söyläşülärdä Ğiraq xökümäte Falluca citäkçelärennän çit il suğışçıların şähärdän quıp çığarırğa taläp itte. Tegeläre – alar inde küptän kitkän, dip täqrarladı. Şunnan soñ xökümät höcümnän başqa çara yuq digän näticägä kilde.
Tik menä belgeçlär fikerençä, Fallucada köç qullanu tiskäre näticägä kiterä ala. Berençedän, ğisyançılar Fallucadan çınlap ta kitkän bulıp, köçlären başqa urında tuplarğa mömkin. Mondıy xälneñ inde bulğanı bar, misal öçen Samarrada. Ğiraq İdarä şurasınıñ elekke äğzası, bäysez körd belgeçe Mäxmüt Othman:
Audio (Mäxmüt Othman): "Sammarra höcümennän soñ, amerikannar anda, şähärne Ğiraq xökümäte kontrol itä, didelär. İke ay da ütmäde, ğisyançılar kire qayttı. Çönki, operatsiä waqıtında alar qaladan çığıp kitä, betkäç kire qayta."
Waqıtlı premier Ayad Allawi Samarra operatsiäsen qalanı ğisyançılardan arındıruda ürnäk dip atağan ide. Uzğan şimbädä bu şähärneñ politsiä büelgenä bulğan intihar höcüm näticäsendä 34 keşe hälaq buldı.
Falluca höcümeneñ tağın ber ixtimal tiskäre yağı - küp sanda tınıç keşelär ülsä, xalıqta xökümätkä qarata tiskäre mönäsäbät köçäyergä mömkin. Äytik, sişämbedä Sönnilärneñ İslam partiäse xökümättän çığuın iğlan itte. Partiä räsmie Möxsän Äbdel Xämit Falluca xöcümnären tınıç xalıqnı ğazaplaw dip atadı.
Londondağı Saqlanu häm İminlek institutı belgeçe Turi Munthe süzlärençä, Falluca häm başqa urınnarda xärbi ğämällär betkän oçraqta da, çın köräş şunnan soñ ğına başlanaçaq, bu köräş – xalıqnı saylawda qatnaşırğa öndäwdän ğibärät bulaçaq. Älegä cirle propaganda näq kiresen eşli:
Audio (Turi Munthe): "Falluca häm Sönnilär Öçpoçmağı digän töbäktä, bu saylawlar sönnilärne xakimiättän çitlätü öçen ütkärelä digän fiker alğa sörelä. Şuña kürä, aldağı köräşneñ ber maqsatı – keşelärne tawış birü urınına kitertü bulsa, ikençese – bu töbäktä ışanıçnı qaytaru."
Şuşı psixologik köräştä waqıtlı xökümätkä qarşı toruçılar arasında: elekke sönni Saddam tarafdarları da, esktremist islamçılar da, çit il suğışçıları da, üzlären "millätçe" dip atağan amerikannarnıñ Ğiraqnı basıp aluına qarşı köräşkän törkemnär dä bar.
-Ali Gilmi
Audio (Turi Munthe): "Bu ike yamannıñ bersen saylaw. Çönki, bar närsä cimerelep betkännän soñ tözekländerü eşlären başlasañ da, sin bareber başta cimerüçe bulıp torasıñ. Läkin ikençe yaqtan qarağanda, näticäsez söyläşülärne dä küpme kötep utırırğa bula?"
Berniçä atna barğan söyläşülärdä Ğiraq xökümäte Falluca citäkçelärennän çit il suğışçıların şähärdän quıp çığarırğa taläp itte. Tegeläre – alar inde küptän kitkän, dip täqrarladı. Şunnan soñ xökümät höcümnän başqa çara yuq digän näticägä kilde.
Tik menä belgeçlär fikerençä, Fallucada köç qullanu tiskäre näticägä kiterä ala. Berençedän, ğisyançılar Fallucadan çınlap ta kitkän bulıp, köçlären başqa urında tuplarğa mömkin. Mondıy xälneñ inde bulğanı bar, misal öçen Samarrada. Ğiraq İdarä şurasınıñ elekke äğzası, bäysez körd belgeçe Mäxmüt Othman:
Audio (Mäxmüt Othman): "Sammarra höcümennän soñ, amerikannar anda, şähärne Ğiraq xökümäte kontrol itä, didelär. İke ay da ütmäde, ğisyançılar kire qayttı. Çönki, operatsiä waqıtında alar qaladan çığıp kitä, betkäç kire qayta."
Waqıtlı premier Ayad Allawi Samarra operatsiäsen qalanı ğisyançılardan arındıruda ürnäk dip atağan ide. Uzğan şimbädä bu şähärneñ politsiä büelgenä bulğan intihar höcüm näticäsendä 34 keşe hälaq buldı.
Falluca höcümeneñ tağın ber ixtimal tiskäre yağı - küp sanda tınıç keşelär ülsä, xalıqta xökümätkä qarata tiskäre mönäsäbät köçäyergä mömkin. Äytik, sişämbedä Sönnilärneñ İslam partiäse xökümättän çığuın iğlan itte. Partiä räsmie Möxsän Äbdel Xämit Falluca xöcümnären tınıç xalıqnı ğazaplaw dip atadı.
Londondağı Saqlanu häm İminlek institutı belgeçe Turi Munthe süzlärençä, Falluca häm başqa urınnarda xärbi ğämällär betkän oçraqta da, çın köräş şunnan soñ ğına başlanaçaq, bu köräş – xalıqnı saylawda qatnaşırğa öndäwdän ğibärät bulaçaq. Älegä cirle propaganda näq kiresen eşli:
Audio (Turi Munthe): "Falluca häm Sönnilär Öçpoçmağı digän töbäktä, bu saylawlar sönnilärne xakimiättän çitlätü öçen ütkärelä digän fiker alğa sörelä. Şuña kürä, aldağı köräşneñ ber maqsatı – keşelärne tawış birü urınına kitertü bulsa, ikençese – bu töbäktä ışanıçnı qaytaru."
Şuşı psixologik köräştä waqıtlı xökümätkä qarşı toruçılar arasında: elekke sönni Saddam tarafdarları da, esktremist islamçılar da, çit il suğışçıları da, üzlären "millätçe" dip atağan amerikannarnıñ Ğiraqnı basıp aluına qarşı köräşkän törkemnär dä bar.
-Ali Gilmi