Malayziä premieri radikallıqnı xökem itärgä häm çıdamlıq kürsätergä çaqıra

Malayziä premier ministere Möselman illäre terrornı häm islami militantlarnı yaqlıy digän dönyada taralğan fiker zian kiterä dip beldere. Ul şulay uq möselmannarnı radikallıqqa qarşı çığarğa häm Möselman Dönyası belän Könbatığş arasındağı upqınnı taraytırğa çaqırdı. Malayziä premiere Abdulla Axmed Badawi 57 ilne berläştergän İslam KOnferensiäse Oyışmasınıñ räise. Anıñ süzlärençä, möselmannar İslam ileneñ zamança, demokratik çıdamlı häm ekonomik yaqtan alğa kitä aluın dönyağa kürsätergä tieşlär.
Malayziä premiere Badawi ilneñ administrativ üzäge Putracayada İslam Konferensiäse Oyşmasınnan kilgän diplomatlar häm akademiklar aldında yasağan çığışında, 11-nçe sintäberdäge höcümnän soñ militantlar dönyada İslam häm möselmannar turında tiskäre qaraş urnaştıruğa ireştelär dip belderde.

Audio

"Alar islam häm möselmannarnı köç qullanuçan häm çıdamsız dip kürsättelär. Bu bik qızğanıç. Mondıy zianlı häm döreslekkä turı kilmägän qaraşnı beterü öçen tırışsaq ta, bez möselmannar monnan qotıla almadıq."

Badawi jihadnıñ mäğnäseneñ bozıp kürsätelüe öçen dä möselmannar üzläre ğäyeple dip tä äytte.

Audio

"Qayberävlär jihadqa fizik köräş digän añlatma birü belän genä çiklänälär. Qızğanıç ki , cämağät tä monı ğına añlıy. Bu dönyağa taraldı. İnde möselmannar üzläre mondıy xata eşlägändä başqalardan närsä kötärgä bula? Şul säbäple Jihad süzeneñ mäğnäseneñ bozıp kürsätelüe öçen möselmannarda da ğäyep zur. "

Abdulla Badawi soñğaraq ütkärelgän press-konferensiädä ğäyepsez keşelärne ütergäm intexarcılarnı da xökem itte. Misırnıñ politik küzätüçese Osama Al-Ğazuli Malayziä premiereneñ çığışı İslam dömyasında uñay qabul iteläçäk digän fikerdä. Ul monıñ säbäben bolay dip añlattı.

Audio

"Malayziä uñışqa ireşkän il. Ğäräp häm Möselman dönyasında aña soqlanıp qarıylar. Xalıq xörmät kürsätä. İnde mondıy ilneñ citäkcese äytkän süzlärgä qolaq salınaçaq. Anıñ äytkännären tıñlıyaçaqlar häm bälkim moña iäräçäklär dä."

Singapurdağı Hill and Associates analizçısı Bruce Gale premier ministerneñ äytkännärenä iğtibar bireläçäk, läkin, ul İsam illärendä yaqın kiläşäktä nindi dä bulsa üzgäreşkä kitermiäçäk digän fikerdä. Badawi tağı İslam illäre dönyanıñ qalğan öleşe belän dialog alıp barırğa häm Könbatış mätbuğatı yardämendä üzläre xaqında yaxşıraq fiker taratu öçen tırışırğa tieşlär dip tä äytte. Misırlı küzätüçe Al Ğazuli monıñ belän kileşä häm İslam illäre köç qullanudan häm fundamentalizmnan çitläşergä tieşlär dip belderä.

Audio

"Möselmannar berençedän üzläreneñ cinayätçel aktlardan yıraq toruların dönyağa kürsätergä tieşlär. Qorändä ber keşene üterü , keşelek dönyasın üterügä täñgäl dielgän. Keşe üterü qabul itelmäslek närsä. İntexarçılıq ta qabul itelmäslek närsä."

Al Ğazulinıñ süzlärençä, çıdamlıq häm kiñküñellek balalarğa mäktäplärdä öyrätelergä tieş.

Färit İdelle, Praga.