Rusiä Kremle möselmannarnı da ber tübä astına cıymaqçı bula. Yäğni, xakimiät orğannarın vertikal’läşterü belän genä tuqtap qalmıyça, möselman dini oyışmaların da bergä tuplap, Rusiäneñ baş möftien saylatu. Mondıy fiker belän Vladimir Putin kiñäşçese Aslanbäk Aslaxanov küptän tügel genä çığış yasadı. Ul üzeneñ bu täqdimen şäxsi fiker dip beldersä dä, Rusiä prokurorınıñ urınbasarı Vladimir Kolesnikov ta, bu fikerne şul waqıtta uq yaqlap çıqtı. Aslanbäk Aslaxanov, baş möfti saylawnı , dini oyışmalar vertikale tözüdän Rusiä otaçaq qına dip belderde.
Bügenge köndä Rusiädä ber-bersennän bäysez bulğan berniçä dini idärä bar. Mäskäwdä Rawil Ğäynetdin citäkçelegendä Rusiä möftiläre şurası eşli, Ufada, şulay uq, Rusiä möselmannarınıñ üzäk diniä näzaräte eşläp kilä. Anısınıñ möftie Tälğät Tacetdin. Monnan tış, möselmannar yäşägän här töbäktä diärlek töbäk diniä näzärätläre bar, häm alar yä Rawil Ğäynetdingä, yä Tälğät Tacetdinğa buysınalar.
Tatarstan üzeneñ bäysez Diniä näzaräten 1992 yılda buldırdı. Monnan tış, üzenä berniçä genä mäxällälär kergän başqa näzarätlär dä bar ide. Alar, ber möftiyätkä Tatarstanda 1998 yılda berläşep, Ğosman İsxaqinı möfti itep sayladılar.
Şulay buluına qaramastan, Tatarstan diniä näzaräte möftie urınbasarı Wälulla Yaqup, rusiä baş möftien saylawnı yaqlap çıqtı. Bu xaqta ul, azatlıq radiosına birgän intervyusında belderde
Rusiädä baş möfti saylaw tizräk bulırğa tieş. Tarqawlıq möselmannarğa zararlı. Älegä qädär, möftilär üzara tartqalaşıp yatqanğa berläşä almıylar. Diniä näzarätlären berläşterü dä, Tatarstan ürnäk bulıp tora alaTatarstan möselmannarı möftie urınbasarı Wälulla Yaqub buldı.
Tatarstanda, 1992 yılda bäysez Diniä näzaräte oyıştıruğa şaqtıy zur öleş kertkän, cämäğät eşleklese Fäwziä xanım Bäyrämova isä, Wälulla Yaqubtan ayırmalı bularaq, mä’sälägä säyäsi küzlektän qarıy häm Rusiä baş möftien saylawğa qarşı çığa
Rusiädä berdäm möfti saylawğa min qarşı. Bu xakimiät, şunıñ aşa möselmannar belän idärä itmäkçe. Andıy xällär buldı inde tarixta. Läkin ul baş möftilär möselmannarğa xezmät itäse urınğa, xakimiätkä xezmät itä başlıylar, şu\a kürä, anıñ faydası ğadi xalıqqa bulmayaçaq Cämäğät eşleklese Fäwziä Bäyrämova fikerläre buldı.
Rusiädä berdäm baş möfti saylap quyuğa qarşı, şulay uq, Rusiä möftiläre şurası räise Rawil Ğäynetdin da qarşı çıqtı. Ul, Aslaxanovnıñ täqdimen, Berdäm struktura tözep, ber başlıq saylaw xakimiät öçen uñaylı häm alar öçen idärä itü ciñelräk dip bäyäläde.
Räfis Cämdixan