Törkmänstan xaqimiäte inde yıllar buyına üzendä bulğan mul gaz baylığı belän maqtanıp kilä. İlneñ prezidentı Qorbanguli Berdimöxämmädov xätta gaz satunı ilneñ tışıqı säyäsätenä tiñ kürä.
Xaqimiät il xalqına buşlay gaz berü belän ğorurlansa, ildä yäşägän 5 million watandaşnıñ kübese diyärlek gazdan tulısınça faydalanu mömkinçelegennän mäxrum. Mul tabiğiy gaz baylığı belän mäşhür il Törkmänstan bu niğmättän bayıp qalu mömkinçelegen arttıra. Xäzer xaqimiät könçığıştağı gaznı könbatışqa quu öçen yaña gaz ütkärgeçläre tözü eşenä kereşte. Läkin çit illärgä gaz tä'min itü öçen kürelgän bu tırışlıqnıñ xalıqqa faydası ni däräcä bulır anısı başqa mäsälä.
Törkmänstan xäzerge waqıtta, gaz satu öçen 2 zur ütkärgeçkä iä.
1. Sovet waqıtında tözelgän, Rusiä gaz ütkärgeçe.
2. Monnañ distä yıl elek genä tözelgän İran ütkärgeçe
Törkmänstanıñ, Rusiäneñ Gazprom şirkäte belän, 50 milliard kübikmetrğa qadär gaz satu kileşüe bar. Noyabr ayında, bäyälärneñ 2008 yılnıñ urtasına qadär, här meñ kübikmetrğa 130 dollar tülärgä kileşelgän ide. Yılnıñ ikençe yartısında isä bu bäyä 130 dollardañ 150gä arttırılaçaq. Kileşü isä 30 yılğa qaralğan. Törkmänstan monnañ qala uzğan yıl kaspi diñgezeneñ tönyaq yarı buyınça, yewropa bazarına çığu öçen Qazaqstan häm Rusiä belän yaña ütkärkeç töze proyektına qul quydı. 2010 yılda tämamlanır dip kötelgän gaz ütkärgeçe, yılına kimendä 20 milliard kübikmetr gaznı ütkärü mömkinçelegenä iä bulaçaq. Häm 2009 yılda tämamlanaçaq başqa ber proyekt Qıtay belän imzalangan ide.
Bu yaña kileşü häm bäyälär, Törkmänstannıñ küzen açqan bulsa kiräk, elekke bäyälär belän säwdä itkän İranğa, Törkmänstan xaqimiäte gaz satunı tuqtattı. Törkmänstan, İranğa yılına 8 milliard kübikmetr gaz tämin itüne wağdä itkän ide. Läkin Törkmäsntan - İrannıñ meñ kübikmetrğa 75 dollar tüläwe belän känağät bulmawı turında ğaybätlär bar. Törkmänstan yağı monı, gaz ütkärgeçlären yañartu belän añlatsa küplär moña ışanmıy. Bu bäyälär mäsäläsenä bäyli di belgeçlär.
Törkmänstan yağı bäyälärne kütärü yulın saylayaçağı açıq. Ä Tähran yağı bäyälärne belgelägändä urtaq fikergä kilener dip ışana. Ni disän dä, bu ütkärgeçne tözü İran tarafınnıñ cilkäsenä qalğan ide.
Yaña bäyälär häm proyektlär belän mäşğül xaqimiät, şul uq waqıtta üz xalqın onıtmawın da iskä töşerep kilä. Törkmänstan , 1991 yılda bäysezlegen iğlan itkännäñ soñ xaqimiät, su elektrik, gaznı xalıqqa buşlay taratırğa wağdä birde. Niyazovnıñ bu säyäsäten, Bärdimöxämmäd tä däwam itterüen belderä. Läkin xalıqtan sorasañ, awıllarda buşlay gaz qullanı bäxete inde küptännäñ betkän. Aşğabat şähäre tiräsendäge awıllarda xalıq belän söyläşkän xäbärçebez xalıqnıñ şikäyäten bolay citkerde.
“Misal öçen, gaz şirkätennäñ kilgän keşelär aqça taläp itüne bolay añlata. İmeş här ber keşegä ber sarıf itü miqtarı birelä, läkin xalıq bu külämdän kübräk gaznı qullana ikän. Häm gaz şirkäte xezmätkärläre yıllıq birelgän külämne saqlap qalır öçen, qayçağında anı qısu yulına kitä ikän. Xezmätkärlär awıldağı xalıqqa barıp, ägär aqça tüläsägez bez sezneñ gaznı kismäbez dip, xalıqnı şulay aldap, aqça cıyalar”
di xäbärçebez Soltan Açılova. Häm ul östäp: Törkmänstan xaqimiäte üz xoquqların yaxşı belmägän watandaşlardañ bolay aqça cıya. Läkin cıyılğan aqça barıber il qaznasına barmidır dip uylıym” di.