Qışqı salqın könnärdä Omskida Sabantuy bäyräme bulıp zdı. Döres,ul ölkä külämendä häm zur mäydanda ütkärelmäde, ä şähärneñ 1-nçe pedagogiä kölliäte talibäläreneñ tatar tele buyınça praktika däresläre waqıtında uzdırıldı. Tögälräk äytkändä, tatar xalqınıñ milli bäyrämnäre turında barğan därestä sabantuy bäyräme turında söylänelde häm qayber uyınnar kürsätelde.
Bu urında qısqaça ğına uzğannarnı iskä töşerep kitü dä urınlı bulır. Omskinıñ 1-nçe pedagogiä kölliätendä 2002- 2003-nçe uqu yılında berençe tapqır tatar häm qazax tele uqıtuçıların äzerläwçe törkemnär tuplanıp eşli başlağan ide. Älege törkem talibäläre bıyıl inde 4-nçe kursta uqilar häm 3 ay däwamında alar şähärneñ 14-nçe sanlı mäktäbendä pedagogik praktika üttelär. Döres, bu mäktäptä tatar tele fakul'tativ räweştä genä alıp barıla. Däreslärne tatar tele uqıtuçısı Gölsinä xanım Axmerova alıp bara.
“Bıyıl tatar tele däresläre mäktäpneñ yıllıq planına kertelmäde. Balalarnıñ häm äti-änilärneñ üteneçlären iskä alıp. Tüläwsez bulsa da däreslärne alıp barırğa buldım”,-di Gölsinä xanım. Fakul'tativ törkem buluğa qaramastan, studentlar citdi äzerländelär. Däreslärdä alar tatar xalqınıñ tarixı, mädäniäte, ğöref-ğadätläre, milli uyınnarı, rizıqları turında söylädelär, Qazannıñ meñellıq bäyrämenä bağışlanğan däres tä ütkärdelär. “Üzlären alar berençe märtäbä uqıtuçı rolendä sınadılar, häm äytergä kiräk, nıq dulqınlansalar da, sınatmadılar”, – di Gölsinä xanım Axmerova.
Kärimov Arman belän Dinä Xämidullina birgän däres xalqıbıznıñ milli bäyräme – sabantuyğa bağışlanğan ide. Aldan äytkänemçä, därestä alar bäyräm turında söyläw belän genä çiklänmädelär, uquçılar belän sabantuynıñ qayber uyınnarın da uynadılar. Balalar awızğa yomırqa salğan qaşıq qabıp yögerü uyının ayıruça yarattılar. Uyınnar barışında barsına da, uramda qış buluğa qaramastan, cäy kilep citkän kebek toyıldı. Däres tämamlanğannan soñ talibälär üzläre peşerep alıp kilgän milli rizıqlar belän sıyladılar, istälekkä simvolik büläklär tapşırdılar.
Şulay itep, Omskinıñ 1-nçe kölliäteneñ tatar törkemendä praktik däreslär tämamlandı. “ İnde qayber näticälär yasarğa da mömkinder, -di Gölsinä xanım. Ämma näticä uñay dip äytmäs idem. Ber awız da tatar süze belmägän balalarnı qabul itkän idek. Niqädär tırışsañ da, 3 yıl eçendä genä telne qamıl öyrätep bulmıy. Studentlarıma da, üzemä dä awır turı kilä. Ber genä yıl qalıp kilä. Ä eşlise eşlär – bixisap”,-di
Dörestän dä, talipläreneñ barsı da tatar telen yaxşı belä dip äytep bulmıy. Qayberläre ayırım süzlärne añlasa da, tatarça söyläşä almıylar. Fakul'tativ däreslärgä yörüçe balalarğa kilgändä, mäktäptä ber genä törkem eşläw säbäple, däreslärgä 1-nçedän 9-nçı sıynıfqa qädär törle yäştäge balalar yöri. Kübese tatarça söyläşä almıy. YÄ änise, yä ätise başqa millättän bulu säbäple, ğailälärendä dä tatarça söyläşmilär.
Mondıy xäl, älbättä, uqıtuçıları - Gölsinä xanım Axmerovanı borçımıy qalmıy. “ Qay waqıt töşenkelekkä dä birelep kitäm, - di ul. Nigä tel probleması mäğärif ministrlığın borçımıy? Möxtariät bezneñ barlıqnı onıttı. Üz qazanıbızda üzebez qaynıybız. Tatarstannan da kilüçelär yuq. Qazax törkemendä xäl bötenläy başqaça. Törle delegatsiälär kilep, kölliät citäkçelege belän oçraşıp, uqu protsessı belän qızıqsınıp tora. Alarğa qaraş ta başqaça. Qayçan tatar törkem belän qızıqsına başlarlar? Ällä bezneñ törkem beräwgä dä kiräkmi mikän ällä digän uylar kilä küñelgä ,“- di Gölsinä xanım. Annan soñ ul forsattan faydalanıp, tıñlawçılarğa da möräcäğät itte : “Balalarığız belän berençe könnän tatarça söyläşegez. Balanıñ tele äti-äni dip açılmasa, ber nindi törkem dä anı tuğan telenä öyrätä almıy. Balabıznıñ tatar bulıp üsüe – üzebezneñ qulda”.
Saniä Mirxaleeva., Omski.
