Accessibility links

Кайнар хәбәр

Kanikullarda uqıtuçılar da uqıy...


Uqıtuçılarnıñ eşe şundıy inde, alar cäy könnärendä genä çınlap torıp yal itä alalar. Ä uqu yılı däwamında uqıtuçı öçen bäyrämnär da, yallar da yuq. Xätta kanikullar waqıtında, uquçılar yal itkändä dä pedagoglar eşlären taşlamıy. Menä Qazan şähärennän häm Tatarstannıñ başqalağa yaqın urnaşqan rayonnardan cıyılğan 32 uqıtuçı da yaña yılnıñ berençe könnärennän ük eşkä, yäğni uquğa kereşte. Qazannıñ Yaña Savin rayonında urnaşqan 7 litsey-internatta ğalim İcadi üstereş texnologiäse nigezendä eşläwçe pedagoglar cıyıldı. Älege texnologiä nigezendä respublikada inde 48läp mäktäptä uqıtu alıp barıla ikän. Bu nindi yaña metodika inde tağın, ul mäktäptä qullanıla torğan traditsion ısullardan ni belän ayırıla, diärsez. Şuşı sorawlarğa İcadi üstereş texnologiäsendä berençelärdän bulıp eşli bağlağan täcribäle uqıtuçı Vil Sufian ulı Qazıyxanov cawap birä.

Traditsion uqıtu metodikalarında uquçı haman da uqıtu obyektı ğına bulıp qala, berençe rol’ne anda uqıtuçı uynıy. Ä bezneñ texnologiäneñ elekke ısullardan iñ berençe ayırması – uquçı däresneñ töp figurası. Ul üze teläsä nindi xällärdän dä problemanı taba, anı analizlıy, anıñ modelen tözä, anıñ çişeş yulların taba häm üz-üzenä bäyä dä birä. Uquçı uqu protsessınıñ töp rolen başqarğaç, ul üzendä köç sizä başlıy, uqıtu canlana, anıñ näticäse, sıyfatı üzgärä. Annarı soñ, bala üz tuğan telendä, üze tuıp-üskän moxitnıñ telendä belem alırğa tieş. Tatarça uylarğa, fikerlärgä öyrängän balanı rus mäktäbenä iltep birep kenä, anıñ uylaw, fikerläw telen üzgärtep bulmıy

Vil äfände Çallıda yäşi häm eşli. Bez süz alıp bara torğan metodika da şuşı şähär mäktäplärendä eksperiment räweşendä 10 yıl elek eşli başlağan. Xäzer inde Mäğärif ministrlığı, bu eksperimentnıñ näticälären şaqtıy uñay bäyäläp, ısulnı Tatarstannıñ başqa mäktäplärendä dä kertä başladı. 7 litseyda bara torğan kurslarda näq menä şuşı texnologiä nigezendä belem birüçe başlanğıç klasslar uqıtuçıları üzläreneñ eşçänlegen kamilläşterä, uqıtu protsessı waqıtında kilep tuğan mäs’älälärne xäl itä. Kurslarnı respublikanıñ Mäğärif ministrlığı häm Uqıtuçılar belem kamilläşterü institutı oyıştırdı. Bu uqular turında tulıraq mäğlümätne Azatlıq radiosı tañlawçılarına ministrlıqnıñ töp belgeçe Ğäynetdinova Gölfiä Änwär qızı citkerä.

Bu kurslarda barı tik praktikada şuşı texnologiä nigezendä uqıtqan pedagoglar ğına qatnaşa. Eşläw däwerendä alarnıñ şaqtıy sorawları, kiñäşläşäse äyberläre barlıqqa kilgän. Uqu waqıtında alar metodika belgeçläre, däreslek avtorları belän aralaşa, alarnıñ fikerläre belän tanışa

Gölfiä xanım süzlärenä qarağanda, İcadi üstereş texnologiäse nigezendä uqıtu alıp baru öçen Mäğärif näşriäte yärdäme belän inde däresleklär, kitaplar çığarılğan, tematik plan, kontrol’ eşlär, däres eşkärtmäsennän torğan uqıtuçığa yärdämleklär dä buldırılğan. Alar älegä tik 1 klass öçen genä, läkin inde 2 klass öçen däresleklär bastıru öçen äzerlek eşläre alıp barıla. Mäğärif ministrlığı älege başlanğıçnı ikençe klasslarda da däwam itärgä niätli. Alay ğına da tügel, şuşı texnologiä xaqında inde başqa töbäklärdä dä belälär ikän. Tömän, Perm ölkäse, Başqortstan, Udmurtiä mäktäplärendä ütkärelgän sınaw seminarlarınnan soñ, Tatarstannıñ Mäğärif ministrlığına älege metodika belän tulıraq tanışıp, anıñ nigezendä uqıtu alıp barırğa teläwçelär dä tabılğan.

Gölnaz İlgizär

XS
SM
MD
LG