Accessibility links

Кайнар хәбәр

Nindi ul bügenge ğailä?


Sovet zamanında ğailä däwlätneñ ber yaçeykası bulıp sanalsa da, här keşeneñ üz mäşäkate, üz eşe. Elekke Sovet cämğiäte bazar iqtisatına, demokratiägä yul alğaç, şuşı däwlät yaçeykası şaqtıy awır xäldä qaldı. Oçsızlı yäslelär, buşlay putevkalar, fatirlar yuq inde. Köçlelär yäşi torğan zamanda köçsez analar, sabıy balalar niçek yäşi soñ? Cämğiät alarğa yärdäm itäme? Xäzer küp balalı ğailälärneñ az buluı, ir belän xatınnıñ ayırılu oçraqları ğädäti xälgä äylänüe, yäşlär arasında narkomaniä, spid häm cinayätçelek kübäyue awır tä'sir qaldıra. Üz millätennän çitläşkän, ana telen belmägän yäşlär dä xäzerge ğailäneñ nindi buluın kürsätä.
Şulay da ğailälär cılıtmıy, tärbiälämi, cämğiät alarğa iğtibar itmi dip äityu dä döres bulmas ide. Soñğı yıllarda respublikada «Toraq şartların yaxşırtuda yäş ğailälärgä däwlät yärdäme turında», «Grajdannar sälämätlegen saqlaw turındağı» zakonnar qabul itelde.
Ğailä könendä iñ yaxşı ğailälär iskä alına. Xäzerge zamanda da menä digän ullar häm qızlar üsterüçe ğailälär az tügel ikän. Biş häm biştän artıq balalı ğailälär östenlek ala, küp balalı eşsez analar ay sayın östämä aqçalı yärdäm kürä. Däwlät alarğa beraz yärdäm itsä dä, alarğa ul, älbättä, citärlek tügel.
“Watanım Tatarstan” gäcitendä respublikanıñ sotsial' yaqlaw ministrı Klavdiä Novikovanıñ qotlawı basılğan. Ul ğailäneñ ayırım keşe öçen häm ğomumän cämğiät öçen bulğan ähämiäte turında äytä. Häm respublikada «Ana danı» medaleneñ ğämälgä quyıluı turında da söyli. Tatarstanda bu medal'gä 91аna layıq bulğan.
Bügenge köndä Tatastanda 20%tan artıq bala tulı bulmağan ğailädä tua. Yäğni bu balalar ätisez üsä. Ğailälärneñ 60%tı ber bala tärbiäli. Ğailälärneñ yartısınnan kübese üz yäşäw şartları belän riza tügel. Tatarstanda bu xäl beraz ciñelräk bulsa da, Rusiä moxitennän artıq kisken ayırılıp bulmıy. Bälki menä şuñadır öylänmägän yegetlär, kiäwgä çıqmağan qızlar bik küp.
Kiläçäktä ğailä betäçäk dip äytälär, ä bälki ul alay bulmas ta. Çönki anı ber kem, bernärsä dä alıştıra almıy. Millätneñ dä isän qaluı, iñ berençe ğailägä bäyle. Ruxi yaqtan bay, tatu häm mul tormışlı ğailä bulsa, millät tä bulaçaq. Xäzergä ruxi üseşe dä, matdi qıyınlıqları da keşelärneñ şäxsi eşe bulıp qala.
Xalıqara ğailä könendä küz yawın alırlıq tantanalı çaralar ütmäde. Matbuğat, radio, televidenie häm sotsial' xezmätkärlärneñ iğtibar itüe genä şuşı xalıqara könen bilgeläw buldı. Şuşı xalıqara köngä bağışlandı. Yılnıñ här köne ğailägä bağışlansa häm ul xalıqara masştabta tügel, ä awıl-şähär, uram, yort öçen faydalı eşlär belän bilgelänsä, hiçşiksez cämğiät köçäyep kitäçäk. Xäzerge ğailägä ni kiräk disäñ? Fatir häm dönya kötärgä aqça kiräk, digän cawap alasıñ. Ä fatirı bulğannar häm küp aqça aluçılar da yış qına bäxetsez bula. Ägär dä alarnıñ ğailäläre bäxetsez bulsa. İñ ayanıçı millätsez ğailä, ata-baba ğörefennän çitläşkän ğailä. Qızğanıç, milli cämäğätçelek, zıyalılar bu könne küzgä taşlanırlıq eşlär başqardı, ğailä yazmışı belän qızıqsındı, dip äytep bulmıy.
Al'bina Zäynulla, Qazan.
XS
SM
MD
LG