Tömändä "Tañ Yoldızı" bäygese uzdı

Tömän ölkäseneñ könyağındağı mäktäplärdä uquçılarnıñ cırğa-biyügä ostalıqları tübänäygän. Alarnıñ çığışın qarağan bäyäläwçe: “İke yıl artqa taba kitkän kebek toyıla”,- dide. Yaz köne Tömängä cır-biyü ostaları cıyıla. Bu bäyge “Tañ yoldızı” dip atala. Bıyıl ul 14 nçe tapqır ütte. Berençe könne uquçılar uzara ostalıqların sınaştılar. Ä ikençe könne Tömän ölkäseneñ milli mädäniätlar yortında ciñüçelärneñ ğala konsertı ütte. Başta sänğät ostaların milli äşlär qomitetı wäkile Viktor Xomenko, ölkä autonomiäse başlığı Rişat Cixanşin qotladı. Milli mädäniätlar yortı mödireneñ ictimağıy bäyläneşlär buyınça urınbasarı Sergey Fil säxnägä çığıp: “Bez härwaqıt tatar xalqı öçen ütkärelä torğan çaralarğa, bäyrämnärgä qulıbızdan kilgän qädär yärdäm itep torabız”,- dide. Мы, представители других народов, других вероисповеданий не можем не испытывать влияние вашей самобытной яркой культуры. И Кучум, Маметкул, Сузге , Едигяр и Бикбулат покорители Тюменского севера- это не только герои вашей истории. Это герои нашей общей истории. Это и наши герои. Мы узнаем о своеобразии культуры вашего народа по этим замечательным праздникам. Berençe tapqır olı säxnädän seber xannarı häm xanbikäse turında cılı süz äytelde. Sergey Fil süzlärençä, bu şäxeslär urtaq tarixıbız. -Tubıldan kilgän qızlar ikän. Matur-matur qızlar. Kem isemnäregez? -Elwira. 10 yäş. Alsu. 11 yäş. Liana. 11 yäş. -Qızlarm sezneñ ansambl' niçek dip atala? -“Suzge” ansamble. Seber patşabikäse. -Dimäk cırlarğa yaratasız inde? -Äye. -Sezneñ citäkçegez kem? -Naciä Fattaxovna. -Nindiräk cırlar öyrätä ul sezgä? -Küp inde. Küpne bez cırlıybız. Rus tedendä dä, tatar telendä dä cırlıybız. -İñ yaratqan cırığız? -Äye bar. “Bäyräm bügen”. -Sezneñ öçen bügen bäyrämme soñ? -Miña bäyräm. Böten balalar ber cirgä cıyılğan. Alarnıñ cırların tıñlıybız. Üzebez dä cırlaybız. Elwira da, Alsu da, Liana da üskäç cırçı bulabız dilär. “Süzge” törkeme qızları: “Bez üzebezneñ Tubıl şähärendä çın artistlar inde. Ber konserttan da qaldırmıylar. Anda bezne bik yaratalar”,- dip äytälär. Ä menä citäkçeläre Naciä Xäkimowa süzlärençä, anıñ maqsatı cırlarğa ğına öyrätü tügel. -Tuğan teldä beraz ğına söyläşsälär, beraz ğına cırlasalar. Min alarğa äytäm: “Menä xäzer cırlarğa öyränäsez. 40 yıldan soñ ul sezgä kiräger. Bergä utırıp tatarça ber märtäbä cırlap cibärsägez, yöräkläregez tulıp, tuğan yağığıznı da, äniegezne dä, tuğannarığıznı da iskä alırsız”,- dip äytäm. -Talantlımı alar? -Talantsız bala yuq bit. Böten keşe cırlıy. Cırlamağan keşe yuq. Beräwneñ yöräge cırlıy. Beräwneñ tawışı cırlıy. Beräw inde böten täne-sını belän cırlap kilgän keşe sıman bula atlağanda. -Tubıl balaları härwaqıt bik üzençälekle kiemnär belän säxnägä çığalar. -Ruslar niçek äytälär. Kostyum polovina uspexa dilär. V pervuyu oçered obraz sozdat itergä kiräk. 9 ay xatın-qız bala yörtä. Cırnı da şulay yörtergä kiräk. Kostyumın da uylap çığarırğa kiräk. Kostyum belän cır obraz soyedinyatsya itsälär. Menä şunda cır tua. Yuğarı sıynıfta uquçı qızlar arasında uzğan yılğı Gran-prinı alğan Rada Glazırıyna qabat ciñep çıqtı. “Tañ yoldızı” bäygese tögällänügä ul Qazanğa respublika külämendäge bäygegä yul tottı. Bıyılğı “Tañ yoldızı” bäygesendä dä Tübäntäwde rayonınıñ Kinderle awılınnan kilgän biyüçelär berençelekne başqalarğa birmäde. Bu törkem “Ence börtekläre” dip atala. Citäkçeläre Mönirä Qäliewa süzlärençä, kinderlelär elek-elektän biyüçelär. Eti-äniläre biegängä kürä, balalar da bik teläp biergä öyränä. “Ence börtekläre” oyışqanğa 10 yıl. Mäktäpne betergännär çığıp kitä. Alar urınına yañalar kilä. -Bezneñ repertuarıbız zur. İnde alar nindi genä biyülär biemädelär. Çegän biyülären dä, rus biyülären dä. Törle xalıqlarnıñ biyülären biilär. Berdä qıyınlıq itep kürmilär üzlärenä. Xäzer “Ence börtekläre”neñ ikesen Roza belän Aydarnı tıñlıyq äle. -Bez biergä yaratabız. Ul bezneñ öçen oyat tügel. -Yegetlär bii ul dip qotırtmıylarmı? -Yuq. Qotırta almıylar. Alar bii belmilär. Bez bii beläbez. Ğorurlanabız. “Tañ yoldızı” bäygese äytkänemçä, 14nçe tapqır ütte. Ciñüçelär konsertında qatnaşqan härkem belän dä räxätlänep äñgämä qorıp, tıñlawçılarıbızğa işettergä mömkin bulır ide. Barsı da ixtibarğa layıq qana da, ämma waqıt yağı tar. “Tañ yoldızı”nıñ uñışları häm citeşsez yaqları turında uquçılarnıñ ostalığın bäyäläwçe törkemneñ başlağı Rafael Ğädiev bolay dide. -9 rayonnan kilgännär. Bıltırğıdan qarağanda qatnaşuçılar sanı äzeräk. Şähärlärdän: Surğutulardan, Nefteyüğanskiydan, Langepaslardan kilmädelär. Häm Tobol'skiydan köçle genä biyü kollektivın da ber-ike yılda bez alarnı kürmibez. Ä bıyılğı konkursta kollektivlar biyü belän bezne şatlandırdı. Häm ikençe nominatsiä sınlı sänğät. Anda inde uquçılarnıñ qul eşläre, räsemnär törle. Ayanıç min inde küp yıllar buyınça bu konursta qatnaşam. Berençe yıldan alıp. Bıyılğı konkurs bıltırğa qarağanda beraz töşte. Sıyfatı yaqtan da min äytep ütkänçä. Cırdan bez töşep kittek. Häm biyüdän töştek dip äytergä bula. Bäyäläwçe törkemneñ başlığı Rafael Ğädiev süzlärençä, rayonnan kilgän balalar urnaşqan pionerlar lagere bäyge- saylap alunı ütkärergä bötenläy äzer bulmağan. Säxnäneñ tar buluı biyüçelärgä üzläreneñ talantların kürsätergä qomaçawlağan. Repetitsiä bülmäläre bulmaw şulay uq zur qulaysızlıq tudırğan. Tömän rayonı aldan quyılğan reglamentnı saqlamağan. Çığış 25-30 minut qına bulırğa tieş bulsa da, 2 säğättän artıq cırlap-biep, başqa rayonnardan kilüçelärne arıtıp betergännär. Ä inde ğädi tamaşaçı küzlegennän “Gala konsert”nı qarağanda bu çetereklär berse dä sizelmäde.

Nail Alan. Tömän