Qazannıñ meñyıllığına bağışlanğan räsmi çaralarğa qädär 18 kön qaldı. 26 avgustta Bäysez däwlätlär berlegenä kerüçe 12 ilneñ prezidentları qatnaşlığındağı sammit häm Rusiä gubernatorları, prezidentlarınıñ Däwlät Sovetı İrek mäydanında Ratuşa binasında ütäçäk. Uzğan atna axırında meñyıllıqqa äzerlek buyınça oyıştıru komissiäneñ soñğı utırışı buldı. Komissiäneñ räise – Rusiä prezidentı Vladimir Putin bu yulı Qazanğa üze kilmiçä, Rusiäneñ finans ministrı Aleksey Kudrinnı cibärde. Komissiä utırışında äzerlek eşläreneñ niçek baruına yomğaq yasalğaç, eşlärneñ bik küp buluın, ämma alar barısı da ütälergä tieşlegen äyttelär.
İñ möhime, älbättä, aqça mäs’äläse. Bik küp obyektlar yubiley programmasınnan töşerep qaldırıla yäki alarnı tözü meñyıllıqtan soñ da däwam ittereläçäk. Ägär dä şundıy tantanalı bäyrämnärdän soñ da metro tözeleşe yartı yulda qalsa, yäğni Qazansu yılğasın ütep, Dekabristlar uramına suzılmasa, anıñ belän yörüçelär küp bulmayaçaq. Qazansu yılğası aşa tözelep yatuçı Millenium küpereneñ dä ber yağı ğına tözelä, ikençe yağın tözemägän oçraqta, şähärneñ Yaña Savin rayonınnan üzäkkä yaña küperdän ütep, kiregä, üzäktän çitkä taba elekkeçä ponton küperdän yörergä turı kiläçäk. Aleksey Kudrin uylapmı, uynapmı, digändäy, yubileydan soñ da tözeleşlär däwam itäçäk, dip eçne cılıtırlıq süzlär äytte.
Ä xäzergä balta, çükeç tawışları Qazan tözeleşlärendä çıñlap tora. Aleksey Kudrin häm Tatarstan citäkçeläre ör-yaña metro poyezdına utırıp, 8 çaqrımlıq cir astı yulınnan metro stansiälären qarap üttelär. Elekke Pobeda kinoteatrı häm qurçaq teatrı qarşındağı tatar awılı digän ör-yaña kompleksqa barıp, komissiä äğzäläre ağaç yortlı yaña awıl uramnarınnan yördelär. Şunda uq, uramda peşerelgän qoymaq belän sıylandılar. Qazan qoymaqları bıyıl bik küp, alarnıñ qaysıları töyerle, ä qaysıları uñışlı bulır? Elekke Sverdlov uramı başında näq Peterburgtağı kebek küperlär, fontannar, yaqtırtqıçlar yanında Petr I häykäle möğayın quyılmas. Şähär xakimiäte başlığı urınbasarı Älfiä Tutaeva bu urınğa Lev Gumilevqa häykäl quyu döres bulaçaq, digän belderü yasadı. Älbättä, Älfiä Tutaeva Matvienko yäki Şäymiev, İsxaqov däräcäsendä räsmi belderü yasıy almıy, ämma şähär başlığı urınbasarınıñ räsmi belderüe bu.
Ä bäxäsle mäs’älälärneñ berse – şähär üzägendäge yaña tözeleşlär turında mäğlümat citmäw. Qazanda 500 cimerek bina bar. Şularnıñ ber yöze bäyrämgä qädär sütelep taşlana, şaqtıy küp sandağısı maxsus tuqımalar belän qaplanıp quyıla. Ä tağın da kübräge – şul kileş, cimerek xälendä kürenep toraçaq. Bu tabiği, çönki tözeleş bara bit.
Rimzil Wäli
