►Timer-tomır qarağınıñ ipi’yen kisälär
Tatarstanda metal säwdäsen tärtipkä kiterü yünäleşendä milisia zurdan qubıp eşli başladı.
Respublikanıñ eçke eşlär ministrı Säfärov Şäymievqa qara, tösle metal cıyu ölkäsendä yartı yıl eçendä tärtip urnaştırırbız, dip süz birde. Moña dälil bularaq 5 martta ministrnıñ urınbasarı Rinat Timercanov salım tülämiçä timer-tomır belän säwdä itüçelärne cawapqa tarta başladıq, dip jurnalistlarğa söyläde. Bıyılnıñ 1 febrälennän 30 yünenä qädär Tatarstannıñ eçke eşlär ministrlığı metall urlawçılarğa, anı kiräkle qäğäzläre bulmıyça cıyıp satuçılarğa qarşı köräş başlağan.
“Metal” operasiase näticäsendä 300gä yaqın yäşeren qara häm tösle metal qabul itü punktı açıqlanğan. Şulay uq, 227 timer-tomır töyälgän maşinanı totqarlağannar, alarnıñ tiyeşle qäğäzläre bulmağan. Bügenge köndä 369 berketmä mäxkämägä cibärelgän häm qanunsız metal satuçılarğa 430 meñgä yaqın ştraf salınğan. Şuşı eşlär näticäsendä urlap-satuğa bäyle cinayätlär sanı nıq kimegän.
Xäzer ciñel genä timer-tomır cıyıp Qazannan da yıraq kitep bulmıy ikän, küzätü noqtalarında milisionerlar yök maşinaların tuqtatıp tikşerep çığaralar yäki kertälär, di respublikanıñ eçke eşlär ministrı yärdämçese.
Tatarstanda “Metal” operasiasen xoquq saqçıları 30 yüngä qädär uzdıraçaq.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Açıq mikrofon: Küñelegezgä iñ xuş kilgän xatın-qız kem?
8 mart, xalıqara xatın-qızlar köne uñayınnan Azatlıq uramğa şundıy soraw belän çığarğa buldı.
- Bik danlıqlı kürenekle xatın-qızlarıbız bar, ämma min soqlanğan xatın-qız, ul ataqlı, danlıqlı yazuçı Nurixan Fättaxnıñ xatını Rufina Fättaxova. Ul medisina fännäre kandidatı, tuberkulez belän awıruçılarnı däwaladı ğömer buyı. Bik zıyalı, zatlı härwaqıt matur itep kienep yöri torğan, iskitkeç çibär. Şul uq waqıtta ul artıq ğädi dä tügel, şunıñ belän ul başqalardan ayırılıp tora.
- Bik matur üzençä, töskä-bitkä da matur - ul minem kürşem. Färidä Xaybullina şul xätle yärdämle, xätta küz yäşlärem kilä, tuğannar arasında da andıylar bik siräk.
- Barısıda layıq, barısıda maturlar, çibärlär minem küñelgä barısı da xuş kilälär.
- Dönyada iñ yaxşı keşe minem öçen äniem. Min anı yaratam, ul iñ yaqın keşe, aña 38 yäş. Ul Fänisä Zinnätullina, “Unistroy”da, tözeleştä dokumentlar belän eş itä.
- Menä Zilä Wäliewa bik yaxşı keşe. Bar bit äle xökümättä eşli torğan Zilä Wälieva. Kürkäm, böten yaqtanda bulğan. Öste başı dip äytsäñ dä, qarap tora torğan, iskitkeç. Eşne dä alıp bara belä. Üze dä matur da, çibär dä, uñğan da, bulğan da bar yaqtan kilgän.
- Waqıtında Fäwziä Bäyramova bar ide. Xäzer anıñ tawışı bik eşetelmi. Ul tel mäsäläsendä tatar xalqın yaqlap kilde. Ämma anıñ xıyalları tormışqa aşmadı, dip äytäse kilä.
- Tatarstandağı härber xatın -qız.
- Bik awır bu sorawğa cawap birüe. Xatın-qızlar bik küp, ämma läkin min isemä dä töşerä almıym kem minem küñelemä iñ xuş kilgäne.
- İñ berençe änider inde ul. Nailä Şavalievna, ul xäzer pensioner.
- İñ kürkäme - äniem, Söläymanova Finä. Bezne, 4 balanı üstergännär äti belän. Barıbızğa da olı belem birdelär, yaxşı yulğa öyrättelär, baş buxgalter bulıp eşläde tözeleştä ğömer buyı.
- Minem üzemneñ xatınım Şaqirova Zöhrä. Ul awıldan kilgän, tatarça bik matur söyli, çın-çınlap islam dinen totqan xatın. Balalarımnı, üzemne qarıy, aşarğa peşerä... min anı bik yaratam, yoldızım, canım dimen.
--------------------------------------------------------------------------------------------
►Millionlıq asıltaş 25 sekundta yuqqa çıqtı
Şuşı könnärdä Qazan üzägendä urnaşqan «Yaxont» kibetenä qaraqlar kerep 2 millionğa yaqın bäyälängän brilliantlı zärkän eşlänmälär urlıy. Älege xäl nibarı 25 sekund eçendä genä eşlängän, xoquq saqlawçılar tarafınnan ul iñ tiz başqarılğan urlaw dip bäyälänä.
17 febräl könne üzäktäge “Yaxont” zärkän kibetenä ike yäş yeget kerep, biredäge saqçığa qoral teräp, kibettän brilliant zärkän eşlänmälären urlıy. Soñraq belgeçlär urlanğannarnıñ xaqın yaqınça 2 million sum dip bäyäli. Ni ğäcäp, kibet eçendä saqçılar bulsa da, üzäk uramda ğädättä tärtip saqlawçılar torsalar da, qaraqlar ber awırlıqsız qaça ala.
Soñğı urlaw oçrağın kibet videokameraları töşerep barğan, şuña kürä bügenge köndä cinätçelärneñ yaqınça sürätläre bilgele häm alarnı ezläw bara.
