Qıytayda bulğan köçle zilzillädä ülgännär sanınıñ kimendä 10 meñ buluı xäbär itelä. Älege cir teträwendä tağın ber 10 meñ keşenen dä yaralanuı isäplänä. 7.8 köçendä bulğan zilziläneñ täsere şulay uq Qıtay häm Tayland başqalaları Pekin häm Bangkokta da sezelgän.
Zilzilä waqıtında Bäyçuan töbägendä binalarnıñ 80%nıñ cimerelüen xäbär itelä. Bu binalar arasında ximik qorılmalar, xastaxanälär häm mäktäplär buluı xäbär itelä. Qıtay xaqimiäte, kiñ külämdä keşelärne ezläw häm qotqaru eşenä kereşte, köp sanda xärbi köçlärü yärdäm öçen afät töbägenä cibärelde.
Dui jian gyan şähäre däwlät xästäxanäse tabiplärennän Çen Jiañ, cir teträwe waqıtında küp kenä keşeneñ citdi yaralanuın belderä:
Qıtay - Qotqaruçılar eşelgän mäktäptän balalarnı qotqara“Bik citdi yaralanğannar, başqa töbäklärdägä xastaxanälärgä cibärelde. Citdi yaralanğannarnın kübese ülä, bezneñ xastäxanädä genä ülgännär sanı distädän artıq. Monda kiterelgän yaralılar arasında küpçelek omırtqa söyäge häm bile sıñgan keşelär bar ide. Törle cäräxatlärdän yaralanğannar bar. Bez alarğa aşığıç yärdäm kürsätäbez.”
Küzätüçelär, Myanmardağı köçle cil afätendä kürelgän citeşsezleklärgä qarağanda, afät belän köräştä Qıtay xaqimiätenen bik äwzem häm tizräk eş itüenä iğtibar itä.
Qıtay premyerı Wen Jia bao, kiçä qotqaruçılar aldında yasağan çığışında, wazifalarınıñ xayati ähämmiätenä basım yasap, zilzilädä qalğan keşelärne qotqaru öçen barlıq tırışlıqnın kürsätelüen sorap bolay dide.
“Sezneñ berençe burıçığız – keşelärne mömkin qadär tizräk qotqaru, anıñ öçen ber minutta soñaraq qalırğa yaramıy. Bu ber minut ber keşeneñ ülemenä kiterä ala.”
Zilzilä keşelärneñ eş urınında yäisä balalarnın mäktäptä bulğan çağı, töşkedän soñ säğat 2lärdä buldı.
Şuña üleçelär sanı şaqtıy küp. Du jian gyan şähärendä 3 qatlı mäktäp binasında 900dän artıq balanın buluı isäplänä, alarnıñ 50senen ülgän buluı qatğıy açıqlandı, qalğannarnı isä eşelgän bina astınnañ qotqaru eşe däwam itä. Xaräbägä äwelgän şähärdä cimerelgän binalar astında qalğan keşelärneñ qıçqırğan tawışlar eşetelä.
Köçle zilziläneñ täsere şulay uq kürşe töbäklärdän qala Tayland häm Taywan kebek kürşe illärdä dä sizelgän. Zilzilä waqıtında başqala Pekin häm Çeñdu şähärlärendä xalıq eş urınnarın taşlap uramnarğa çıqtı. Zur zilzelädä soñ da tübän däräcäle teträwlär däwam ittte.
Dönya cämäğatçelege, Myanmarğa yärdäm cibärü belän mäşğul çaqta, kinät Qıtayda zilzilä turında işütü borçılunı arttırdı.AQŞ prezidentı George Bush zilzilädän soñ, qorbannar ğailäläreneñ qayğıları belän urtaqlaşuın belderde. Däwlät depatemantı süzçese, Sean McCormack Waşintonda yasağan çığışında bolay dide:
“Qıtay xaqimiätennän älegä yärdäm sorağan möracäğat bulmadı. Şulay da bez kiräkle äyberlärne äzerläp quydıq, möracäğat bulsa äzer kötäbez.”
Qıtayğa kürşe Yaponia hän Könyaq Korea şunda uq üzläreneñ yärdäm itärgä äzer buluların belderde.
Rusiä dä şulay uq qotqaruçılar häm yärdäm äyberläre belän töyälgän ber oçqıçın Qıtayğa cibärä,
Qıtayda soñgı yıllarda iñ zur zilzilä, 1976 yılda bulğan ide. Afät waqıtında Pekin tiräsendäge Tañ şan şähärendä 242 meñnän artıq keşe hälaq bulğan ide.
Zilzilä waqıtında Bäyçuan töbägendä binalarnıñ 80%nıñ cimerelüen xäbär itelä. Bu binalar arasında ximik qorılmalar, xastaxanälär häm mäktäplär buluı xäbär itelä. Qıtay xaqimiäte, kiñ külämdä keşelärne ezläw häm qotqaru eşenä kereşte, köp sanda xärbi köçlärü yärdäm öçen afät töbägenä cibärelde.
Dui jian gyan şähäre däwlät xästäxanäse tabiplärennän Çen Jiañ, cir teträwe waqıtında küp kenä keşeneñ citdi yaralanuın belderä:
Küzätüçelär, Myanmardağı köçle cil afätendä kürelgän citeşsezleklärgä qarağanda, afät belän köräştä Qıtay xaqimiätenen bik äwzem häm tizräk eş itüenä iğtibar itä.
Qıtay premyerı Wen Jia bao, kiçä qotqaruçılar aldında yasağan çığışında, wazifalarınıñ xayati ähämmiätenä basım yasap, zilzilädä qalğan keşelärne qotqaru öçen barlıq tırışlıqnın kürsätelüen sorap bolay dide.
“Sezneñ berençe burıçığız – keşelärne mömkin qadär tizräk qotqaru, anıñ öçen ber minutta soñaraq qalırğa yaramıy. Bu ber minut ber keşeneñ ülemenä kiterä ala.”
Zilzilä keşelärneñ eş urınında yäisä balalarnın mäktäptä bulğan çağı, töşkedän soñ säğat 2lärdä buldı.
Şuña üleçelär sanı şaqtıy küp. Du jian gyan şähärendä 3 qatlı mäktäp binasında 900dän artıq balanın buluı isäplänä, alarnıñ 50senen ülgän buluı qatğıy açıqlandı, qalğannarnı isä eşelgän bina astınnañ qotqaru eşe däwam itä. Xaräbägä äwelgän şähärdä cimerelgän binalar astında qalğan keşelärneñ qıçqırğan tawışlar eşetelä.
Köçle zilziläneñ täsere şulay uq kürşe töbäklärdän qala Tayland häm Taywan kebek kürşe illärdä dä sizelgän. Zilzilä waqıtında başqala Pekin häm Çeñdu şähärlärendä xalıq eş urınnarın taşlap uramnarğa çıqtı. Zur zilzelädä soñ da tübän däräcäle teträwlär däwam ittte.
Dönya cämäğatçelege, Myanmarğa yärdäm cibärü belän mäşğul çaqta, kinät Qıtayda zilzilä turında işütü borçılunı arttırdı.AQŞ prezidentı George Bush zilzilädän soñ, qorbannar ğailäläreneñ qayğıları belän urtaqlaşuın belderde. Däwlät depatemantı süzçese, Sean McCormack Waşintonda yasağan çığışında bolay dide:
“Qıtay xaqimiätennän älegä yärdäm sorağan möracäğat bulmadı. Şulay da bez kiräkle äyberlärne äzerläp quydıq, möracäğat bulsa äzer kötäbez.”
Qıtayğa kürşe Yaponia hän Könyaq Korea şunda uq üzläreneñ yärdäm itärgä äzer buluların belderde.
Rusiä dä şulay uq qotqaruçılar häm yärdäm äyberläre belän töyälgän ber oçqıçın Qıtayğa cibärä,
Qıtayda soñgı yıllarda iñ zur zilzilä, 1976 yılda bulğan ide. Afät waqıtında Pekin tiräsendäge Tañ şan şähärendä 242 meñnän artıq keşe hälaq bulğan ide.