Accessibility links

Кайнар хәбәр

İran Rusiä belän urannı bayıtu mäsäläsendä söyläşülärne kiçekterde


Iran urannı Rusiä cirendä bayıtu turındağı Mäskäv täqdime turındağı söyläşülärne kiçekterde. Bu täqdim İran atom bombası eşläp çığarırğa ciına digän borçılu säbäple yasaldı. Bu arada İran prezidentı Teheran atom qoralların cäyeldermäv kileşüennän çığa ala dip beldergännän soñ, urannı bayıtu eşe başlandı inde digän xäbärlär dä taraldı.

İran xökümät süzçese Golam Hossäin Elham Mäskäv söyläşülären kiçekterü, alardan vaz kiçüne añlatmıy, tik söyläşülärne 16-nçe fävraldä başlau mäsäläse tikşerelergä tieş dip belderde.

"Söyläşülär mäsäläse açıq, anıñ vaqıtı başqa mäsälä. Xasıyl bulğan yaña vazğiät häm İran xökümäteneñ tınıç maqsätlär öçen urannı bayıtu ildä ğämälgä quyılırğa tieş digän qararı küz aldında totılaçaq. Bez Rusiäneñ planı İslam Respublikasınıñ säyäsätenä yaraqlaşqan bulırğa tieş dip uylıybız häm bez bu aspektnı tikşeräbez."

Elham yaña vazğiät digändä närsäne küz aldında totqanın açıqlamadı. Ul Teheran Rusiäneñ täqdimen İranda Urannı bayıtu programmasına östämä bularaq qına qabul itäçäk dip äytte. Elhamnıñ belderüenä qädäre İran tışqı eşlär ministerlege söyläşülär planlanğança başlayaçaq dip beldep kilgän ide. AFP häm Royters Venadağı diplomatlarğa tayanıp, İran urannı bayıtu protsesın başladı inde dip xäbär itelär. Rusiä İran öçen urannı Rusiädä bayıtunı, Teheran atom qoralları eşläp çığarırğa teli digän Könbatışnıñ borçıluı säbäple täqdim itte. Yevropa Belege belän AQŞ Rusiäneñ bu täqdimen şartlı häm saqlıq belän genä yaqlap çıqtı. Mäskävneñ täqdime İrannıñ bäxäsle atom programması säbäple xasıyl bulğan diplomatik körçektän çığuğa mömkinlek tudıra dip bäyälände. Rusiä tışqı eşlär ministereneñ urınbasarı Sergey Kislyak , kiçekterü qararına qağılıp söyläşülär başlanır digän ömet belderde häm Mäskäv İran räsmilären planlanğança 16-nçe fävraldä qabul itärgä äzer tora dip äytte. Teheran üz pozitsiäsen Xalıqara Atom Energiäse Agentlığı 4-nçe fävraldä İrannıñ atom programmasın BMOsı İmilek Şurasına tapşıru öçen qarar qabul itkäç qatılaştırdı. İran prezidentı Axmedinecad İslam revolutsiäseneñ 27 yıllığı uñayınnan 11-nçe fävraldä yasağan çığışında İran atom qoralların cäyeldermäv kileşüennän ğomumän çığa ala dip tä kisätte.

"İslam respublikası Xalıqara atom eneriäse agentlığı häm atom qoralların cäyeldermäv kileşüe ramnarında atom programmasın alıp bardı. Läkin, alar bu qäğidälärne İran xalqınıñ xoquqların yuq itü öçen faydalana digän näticägä kilsäk, İran üz säyäsäten küzdän kiçeräçäk."

Atom qoralların Cäyeldermäv kileşüennän çıqqan berençe il Tönyaq Korea buldı. Ul monı 2003-nçe yılnıñ başlarında eşläde. Qayber illärneñ mäsäläsen Hindostan belän Pakistannıñ atom qoralları bar häm alar kileşügä ğomumän qul quymadılar.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG