Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiädäge sotsial'' qänäğätsezlek oyışqanraq tös ala bara


Atna azağı bar Rusiädä toraq xucalığın reformalawğa qarşı yaña uram cıyınnarı ütkärü belän bilgelände, xörmätle tıñlawçılar. Şundıy ber çaranıñ Ufada ütüe xaqında "Azatlıq" äle şimbä könne ük söylägän ide. Bügen isä bez şuşı qarşılıq cıyınnarınıñ şaqtıy oyışqan töstä uza başlawına tuqtalıp kitmäkçe.

Toraq xucalığındağı xezmät kürsätü bäyälären kisken arttıruğa qarşı cıyınnar bar Rusiäne äle uzğan yıl başında uq teträtkän ide, ämma ul caqta xalıqnıñ ayırım qatlamnarı - pensiädägelär, studentlar, yäisä uqıtuçılar wä tabiblar kebek ayırım hönär iäläre üz qarşılığın üzençä beldersä, bıyıl inde wäzğiat beraz başqaça. Xäzer uram cıyınnarı küpkä oyışqan töstä, berläşep ütä. Uzğan şimbädä Rusiäneñ 360-lap şähärendä uramnarğa yaqınça 125 meñ keşe çıqtı. Taläplär şul uq - Rusiäneñ üzäk xökümäte planlaştırğan toraq-kommunal'' xucalığı reformasın tuqtatu.

Älegä qädär ildä sotsializm çorınnan qalğan tärtip saqlanıp kilde - toraq-kommunal'' xucalığı çığımnarınıñ zur öleşen däwlät qaplap tordı. Läkin xäzer bu ölkädä dä bazar tärtiplären kertü maqsatın quyğan xökümät şul çığımnarnıñ äkrenläp tulısınça qullanuçılar tarafınnan tülänüenä küçergä teli. Kiläse yıl başınnan ğämälgä Rusiä şartları öçen şaqtıy qırıs ber qanun kerä - toraq çığımnarın tüläp barmağannar şul toraqtan quıp çığarıla alaçaq. Bu xalıqnı şul qädär qurqıta ki, uram cıyınnarında elek işetelmägän taläplär yañğırıy başlawğa kiterä. Rusiäneñ Yıraq Könçığışındağı Xabarovski şähärendä - anda toraq çığımnarı yıl başınnan 40 protsentqa artqan - şimbä könne ğomumän prezidentnıñ Putinneñ urınınnan kitüen taläp ittelär:

"Bez härkemne dä tübändäge taläplärne yaqlawğa öndibez: prezident häm xökümät urınnarınnan kitärgä tieş. "Yedinaya Rossiä"dän torğan Däwlät häm töbäk Dumasın taratırğa. Bu reformalarnı başlap cibärüçelärne mäxkämägä tartırğa!", digän taläplär quya Xabarovskidä uzğan uram cıyını.

Başqortstan başqalası Ufada isä tänqit süzläre üzäk xökümätkä qarata ğına tügel, cirle xakimiatkä, ayırım alğanda prezident Mortaza Räximovqa da äytelde. Başqortstan kommunistları wäkile Radmir Yangirov:

"Räximov üz urınında inde 15 yıl utıra, Amerikada bu waqıt eçendä öçençe prezident almaşır ide. Xakimiat almaşmıy ikän, bu inde feodalizm", dip äytelde Ufadağı cıyında.

Mäskäwdä Kümäk Ğämällär İnstitutı digän keçkenä ber törkem eşen alıp baruçı Carine Clement fikerençä, soñğı waqiğälär Rusiä keşeläreneñ üz yazmışın üz qullarına alırğa tırışuın kürsätä, häm bu astan kilgän omtılışlar xakimiatkä qarşı köçle oppozitsiä tuuına kiterä ala:

Qarşılıq çaralarında qatnaşuçılar arasında nigezdä olı yäştägelär, pensionerlar bulsa da, soñğı yıl andıy cıyınnarda yäş buınnıñ, studentlarnıñ qatnaşuın da kürsätte. Üz protestların oyıştıru eşendä alar İnternetnı kiñ qullana. 23 yäşlek Aleksandr Korsunov monıñ öçen maxsus säxifä açqan, ul "Skaji Net!" - "Yuq dip äyt" digän isem astında eşli häm maqsatı itep, xökümät qulındağı mäğlümat çaraları kürmämeşkä salınğan xäbärlärne citkerüne quya:

"Mäğlümatnı belügä xakimiat çiklär quya häm näticädä saylawçılar üzenä kürä ber zombigä äylänä. Bez isä, keşelärgä bar sürätne dä kürsätergä kiräk dip uylıybız, alar kiräk dip tapqanın üzläre saylasın", di "Skaji Net!" digän säxifä ostası Aleksandr Korsunov.

Fevral başında Rusiä şulay astan oyışqan protestnı inde ber kürgän ide - ul çaqta meñlärçä maşina yörtüçe xakimiat wäkilläreneñ yul xäräkätendäge östenlegenä qarşı çıqtı.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG